Kort'om Leuven heeft grootse plannen met lokale voeding

De verstedelijking van Vlaanderen heet nu vooral een nadeel te zijn voor land- en tuinbouwers. Zou je dat kunnen omkeren door de landbouwbedrijven rond de steden te richten op de voedselvoorziening van de inwoners? Op een wat grotere schaal kan dat alleen lukken mits een efficiënte en betaalbare logistiek. In Leuven wordt daarvoor een lokaal distributieplatform opgericht, Kort’om Leuven. Dat zal fungeren als draaischijf voor de verdeling van lokale landbouwproducten naar grootafnemers in Leuven en omgeving. “We richten ons voor afzet niet rechtstreeks op de consument, maar op het B2B-circuit van onder meer supermarkten en horeca”, vertelt Joris Aertsens (Rikolto). Na het aftoetsen van de interesse aan vraag- en aanbodzijde breken nu cruciale maanden aan want de start van de distributie is gepland in oktober.
4 mei 2019  – Laatste update 14 september 2020 14:49

De verstedelijking van Vlaanderen heet nu vooral een nadeel te zijn voor land- en tuinbouwers. Zou je dat kunnen omkeren door de landbouwbedrijven rond de steden te richten op de voedselvoorziening van de inwoners? Op een wat grotere schaal kan dat alleen lukken mits een efficiënte en betaalbare logistiek. In Leuven wordt daarvoor een lokaal distributieplatform opgericht, Kort’om Leuven. Dat zal fungeren als draaischijf voor de verdeling van lokale landbouwproducten naar grootafnemers in Leuven en omgeving. “We richten ons voor afzet niet rechtstreeks op de consument, maar op het B2B-circuit van onder meer supermarkten en horeca”, vertelt Joris Aertsens (Rikolto). Na het aftoetsen van de interesse aan vraag- en aanbodzijde breken nu cruciale maanden aan want de start van de distributie is gepland in oktober.

Korte keten wordt steevast geassocieerd met hoevewinkels en andere vormen van rechtstreekse verkoop aan de consument. Het fysieke contact tussen producent en consument lijkt daarbij belangrijk. Is dat zo? Of kan je met evenveel succes de nadruk leggen op het lokale karakter van voedsel en de distributie B2B aanpakken? Dat weten we binnenkort wanneer in het Leuvense de distributie van lokale producten naar onder meer supermarkten en horeca van start gaat. Zulke afnemers kopen grotere volumes in en doen dat meestal in het reguliere handelskanaal. Door de korte keten op te schalen, hopen de partners achter het project Kort’om Leuven van de landbouwers rondom Leuven hun preferentiële leveranciers te maken.

Die projectpartners zijn de stad Leuven – één van de weinige Vlaamse steden met een voedselstrategie –, Leuven 2030 vzw, de provincie Vlaams-Brabant, Straffe Streek (streekproducten uit de provincie), Boerenbond, Innovatiesteunpunt, Rikolto, Voedselteams, Foodwin, de specialisten in samenlevingsopbouw van Riso en de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG). Binnen dit team is heel wat expertise aanwezig die van pas zal komen voor Kort’om Leuven. Het Innovatiesteunpunt hielp bijvoorbeeld met de logistiek van hoeve- en streekproducten ten tijde van de oprichting van het producentencollectief DistriKempen. Rikolto ontwikkelt hefbomen voor het mainstream maken van duurzame voeding en onderhoudt in dat kader goede contacten met zowel grootkeukens als supermarkten.

Rikolto omschrijft Kort’om Leuven als “een draaischijf voor distributie van lokale landbouwproducten naar grootafnemers in Leuven en omgeving”. Het aanbod wordt zo breed mogelijk: aardappelen, groenten en fruit, zuivel, vlees, verwerkte producten, … en dat zowel gangbaar als biologisch. “Reeds 57 producenten in een straal van 40 kilometer rond Leuven willen hieraan meewerken, en voor verse groenten en fruit kunnen we nog meer aanbieders gebruiken”, vertelt Joris Aertsens die voor Rikolto aan duurzame voedselketens bouwt. Ook aan afnemerszijde mikt het project op een grote diversiteit: retailers, buurtwinkels, horeca, grootkeukens, sociale kruideniers, voedselteams, enz. Uit verkennende gesprekken blijkt dat zij allemaal graag lokaal zouden aankopen. Rikolto tracht dat engagement zo concreet mogelijk te maken alvorens de distributie in oktober start.

Tegen dan moeten er dienstverleners gevonden zijn die de logistiek op zich kunnen nemen. Het is de bedoeling dat de producten opgehaald worden op de landbouwbedrijven en centraal verzameld worden. Op die centrale plek worden de bestellingen van de klanten dan samengesteld voor levering. Het distributieplatform wordt zelf geen eigenaar van de producten, maar fungeert als dienstverlener en zal een commissie aanrekenen. De organisatie Voedselteams gaat een online marktplaats ter beschikking stellen als korte en efficiënte lijn tussen producenten en hun afnemers. Over de prijszetting zal transparant gecommuniceerd worden. “Een enquête bij de geïnteresseerde landbouwers leert dat de verwachtingen daaromtrent uiteenlopen”, zegt Aertsens, “want de ene helft zoekt vooral een extra afzetkanaal en wil niet per se een betere prijs terwijl de andere helft hoopt een betere verkoopprijs te kunnen realiseren.”

Kort’om Leuven wil zich niet uit de markt prijzen, dus zal de meerwaarde van lokale productie ook in de winkelrekken ten gelde moeten worden gemaakt. “Een supermarkt kan daar net zo goed in slagen als een horecazaak, bijvoorbeeld met een shop-in-the-shop-concept”, verwijst Aertsens naar één van de concrete resultaten uit een denkoefening met consumenten en duurzaamheidsverantwoordelijken van retailers. “Winkelverantwoordelijken beseffen dat een lokaal aanbod klanten kan lokken die dan ook andere producten aankopen. En ze zien het als een mogelijkheid om zich te blijven onderscheiden.”

Op dit moment loopt de aanwervingsprocedure voor een coördinator van Kort’om Leuven. Samen met de projectpartners zal hij of zij een coöperatieve vennootschap (CVBA) oprichten, als juridische structuur achter het project. De leden van de CVBA worden de producenten, maar evenzeer vertegenwoordigers van afnemers en consumenten. Betrokkenheid zal gestimuleerd worden met digitale communicatie, bedrijfsbezoeken, smaakmarkten, enz. Leuvenaars – en eventueel ook de inwoners van omliggende steden waarnaar de distributie uitgebreid wordt – weer laten kennismaken met landbouwproducten en producenten staat centraal.

“Binnen dit project komen voortdurend nieuwe vragen bovendrijven”, zegt Aertsens, “bijvoorbeeld hoe je kan vermijden dat de producenten binnen het platform elkaars concurrenten worden, maar ik ben positief over de slaagkansen.” Aan ambitie ontbreekt het geenszins want Kort’om Leuven wil meer zijn dan een distributieplatform. Het gaat de deelnemende landbouwers ook aanmoedigen om heel transparant te zijn over hun werkwijze, en vervolgens ook begeleiding aanbieden indien zij aspecten van hun bedrijfsvoering willen verduurzamen. Met onderzoeksinstellingen zal worden samengewerkt om de inspanningen van landbouwers helder te maken voor afnemers – “we denken aan een duurzaamheidsscore” – en het verhaal achter de lokale producten sterk uit de verf te laten komen.

Meer weten? FarmCafe vergaarde bij Rikolto nog meer informatie over dit project.

Beeld: Rikolto

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek