"Landbouw draait alleen op voor stikstofdepositie"
Door CD&V werd het dossier van de natuurdoelstellingen en de daarmee conflicterende ammoniakuitstoot van de veehouderij gekoppeld aan de goedkeuring van het nieuwe Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Daardoor liet een akkoord over de ruimtelijke invulling van Vlaanderen tot woensdagavond op zich wachten. Gelijktijdig viel er dus een beslissing over de programmatische aanpak stikstof. “Eindelijk”, zo reageert Boerenbond want de in onze regio te realiseren Europese natuurdoelen werden tweeënhalf jaar geleden al goedgekeurd. Met de inhoud van de beslissing kan de landbouworganisatie moeilijk leven. “Alleen van de landbouwsector worden bijkomende inspanningen verlangd”, klaagt voorzitter Sonja De Becker aan.
Even in herinnering brengen. Samen met de goedkeuring van de gebiedsgerichte Europese natuurdoelen besliste de Vlaamse regering op 23 april 2014 om een beleid te ontwikkelen dat economie en ecologie moest verzoenen op het vlak van stikstofdepositie. Intussen zou men de vergunningverlening tijdelijk verstrengen. Dat leidde tot de invoering van een significantiekader voor de passende beoordeling van bedrijven die ammoniak uitstoten en bijdragen aan de stikstofdepositie op een speciale natuurbeschermingszone of Natura 2000-gebied.
Naargelang van hun depositie, werden de bedrijven ingedeeld in drie categorieën (groen, oranje, rood). Er trad een overgangsperiode in die tegen de zomer van 2015 zou eindigen. Er werd een flankerend beleid goedgekeurd voor de zwaarst getroffen bedrijven (rode bedrijven). Voor de tussencategorie (oranje bedrijven) moest een oplossing komen tegen de zomer van 2015 via de ontwikkeling van een programmatische aanpak stikstof, kortweg PAS.
Minister Schauvliege stelde in december vorig jaar een gewijzigde aanpak voor die moest leiden tot een versnelde afname van de stikstofdepositie. Zij legde meer de nadruk op natuurherstel in stikstofgevoelige habitats zodat er geen hypotheek werd gelegd op de vergunningverlening, onder meer ten behoeve van de veehouderij. Het voorstel van Schauvliege betrof een generiek beleid waardoor de lasten op een redelijke manier zouden gespreid worden en het onderscheid tussen ‘groene’ en ‘oranje’ veebedrijven zou wegvallen. Ook de individuele passende beoordeling zou in dat concept wegvallen.
Woensdagavond besliste de Vlaamse regering het over een andere boeg te gooien. Boerenbond omschrijft het als een “minimalistische invulling van de programmatische aanpak stikstof”. De beslissing komt niet tegemoet aan de vraag van Boerenbond om het onderscheid tussen ‘groene’ en ‘oranje’ bedrijven op te heffen. En naar verluidt evenmin aan de vraag om op (middel)lange termijn duidelijkheid en rechtszekerheid te creëren. Verder besliste de regering om voor de ‘oranje’ bedrijven een flankerend beleid te ontwikkelen. De details daarover zijn nog niet bekend.
Een voor Boerenbond pijnlijke vaststelling is dat enkel van de landbouwsector bijkomende inspanningen geëist worden. De maximale uitstoot van ammoniak door de landbouwsector moet verder dalen, tot 37,8 kiloton per jaar in 2025. Vorig jaar stootte de sector nog 41,4 kiloton uit. In 2020 moet dat dalen naar 39,3 kiloton en vijf jaar later naar 37,8. In tien jaar tijd komt dat neer op een emissiereductie met negen procent.
Daarmee herleidt de Vlaamse regering de ammoniakproblematiek tot een landbouwprobleem, “in weerwil van alle wetenschappelijke analyses”. Voor Boerenbond is het onaanvaardbaar dat andere sectoren vrijuit gaan en de landbouwsector moet bloeden. “Dit gaat lijnrecht in tegen het opzet van een programmatische aanpak waarbij alle sectoren op een redelijke manier moeten bijdragen aan het verminderen van de stikstofdepositie op de speciale beschermingszones voor natuur.”
Het persbericht van Boerenbond is niet over de ganse lijn negatief. De beslissing om het zogenaamde significantiekader te wijzigen, wordt positief onthaald. Voor heel wat veehouders die code oranje kregen, is het goed nieuws dat de significantiedrempel voor ammoniak van drie naar vijf procent verhoogd wordt. Een aantal veebedrijven verschuift daardoor van de oranje naar de groene categorie, en ziet zijn ontwikkelingsmogelijkheden daardoor toenemen. Zij zullen kunnen uitbreiden, al mag niet meer dan vijf procent van de ammoniakuitstoot in een natuurbeschermingszone hen toegerekend kunnen worden.
De voorlopige regeling voorzag dat ‘oranje’ bedrijven konden uitbreiden als ze een emissiedaling met 30 procent realiseerden. Zo’n reductie wordt in de programmatische aanpak stikstof niet meer opgelegd. Boerenbond verduidelijkt: “Wijzigingen, uitbreidingen, hervergunningen en omzettingen naar omgevingsvergunning zijn mogelijk binnen de bestaande (vergunde) emissies. De ‘oranje’ bedrijven die een uitbreiding wensen te realiseren die wel leidt tot bijkomende emissies, moeten een individuele passende beoordeling opstellen. Zij zullen moeten aantonen dat de uitbreiding geen risico op een betekenisvolle aantasting van de realisatie van de Europese natuurdoelen met zich meebrengt.”
Voorzitter Sonja De Becker maakt de balans op: “Wij zijn zeer teleurgesteld dat de Vlaamse regering er niet in geslaagd is een programmatische aanpak stikstof uit te werken waarbij de lasten billijk gespreid worden over de hele groep van groene en oranje veebedrijven met de bedoeling meer rechtszekerheid te creëren voor de veehouderij in Vlaanderen. Het is daarenboven onaanvaardbaar dat enkel van de landbouwsector bijkomende inspanningen worden gevraagd om de stikstofdepositie op de speciale beschermingszones te verminderen. Laat mij duidelijk zijn, met deze beslissing is de programmatische aanpak stikstof voor ons dood en begraven.”
Over de versoepeling voor de ‘oranje’ veebedrijven is De Becker positief. “Heel wat veehouders zullen hierdoor, na meer dan tweeënhalf jaar, opnieuw wat perspectief krijgen. In de praktijk zal moeten blijken of wat beslist werd ook een echte oplossing is voor onze bedrijven. Verder reken ik er op dat het flankerend beleid voor de ‘oranje’ bedrijven snel wordt uitgewerkt.”
