Landbouwcrisis beslaat alineaatje in State of the Union

Vanzelfsprekend is veiligheid dit jaar een centraal thema in de State of the Union van de voorzitter van de Europese Commissie. Jean-Claude Juncker bepleit een gemeenschappelijk defensiebeleid en kostendeling op militair vlak. Vergeleken met de terreurdreiging en de oorlog in Syrië lijkt de door de crisis geplaagde landbouwsector niet de grootste zorg van Juncker. Toch is hij de boeren en tuinders niet vergeten in zijn State of the Union: “De Commissie zal altijd aan de zijde staan van onze landbouwers, in het bijzonder op de moeilijke momenten zoals nu. Ik zal niet accepteren dat melk goedkoper wordt verkocht dan water.”

Ieder jaar trekt de voorzitter van de Europese Commissie in september naar het Europees Parlement voor zijn State of the Union. Deze speech is traditioneel het startschot voor de dialoog met Parlement en lidstaten ter voorbereiding van het werkprogramma van de Europese Commissie voor het volgende jaar. Huidig voorzitter Jean-Claude Juncker zet daarin uiteen hoe de Commissie de actuele uitdagingen voor de Europese Unie wil aanpakken.

Het minste wat je van 2016 kan zeggen, is dat het een bewogen jaar is voor de EU. Denk maar aan de terreurdreiging, de gewelddadige oorlog in Syrië, de handelsoorlog met Rusland, het zorgenkindje Griekenland, het migratiebeleid dat faalt en niet te vergeten de uitstap van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Juncker meent dat de komende 12 maanden van doorslaggevend belang worden om Europa te herenigen. “Europa is een koord met vele strengen waar we allemaal in dezelfde richting aan moeten trekken: de EU-instellingen en de regeringen en parlementen van de lidstaten. We moeten opnieuw tonen dat dit mogelijk is in de beleidsdomeinen waar de nood aan gemeenschappelijke oplossingen het grootst is.

Europeaan zijn, wil naar verluidt zeggen dat je je niet afsluit van de buitenwereld en handel drijft met je buren in plaats van oorlog met hen te voeren. Europa is nog steeds het grootste handelsblok ter wereld. Juncker gaat prat op de handelsakkoorden die met 140 regio’s en landen ter wereld gesloten of in onderhandeling zijn. Handel die tewerkstelling genereert aldus Juncker: elk miljard euro extra omzet door export staat gelijk aan 14.000 nieuwe jobs. Meer dan 30 miljoen jobs, dat is één op de zeven in Europa, zou reeds direct afhankelijk zijn van export buiten Europa. “Daarom werken we aan marktopening in Canada, een land dat onze waarden deelt. Het vrijhandelsakkoord CETA is de beste en meest progressieve deal die de EU ooit onderhandeld heeft.” Juncker doet een beroep op Europees Parlement en lidstaten om de bekrachtiging van het akkoord snel voor elkaar te hebben.

Over landbouw zegt Juncker dat de Commissie landbouwers altijd zal steunen, zeker in moeilijke tijden zoals nu. Hij verwijst naar de zuivelsector als één van de slachtoffers van het Russische embargo. “De Commissie maakte één miljard euro vrij om melkveehouders weer op het juiste spoor te helpen.” Het eerlijk speelveld dat hij vereenzelvigt met Europa zal velen in de sector in de oren klinken. Al lijkt de Commissievoorzitter daarbij niet meteen te denken aan import van landbouwproducten die niet aan dezelfde hoge standaarden voldoen. Met de uitbuiting van Oost-Europeanen in het achterhoofd geeft Juncker als voorbeeld het gelijkwaardig vergoeden van arbeiders voor hetzelfde werk. “Europa is niet het Wilde Westen, maar een sociale markteconomie”, laat hij optekenen.

Blijkbaar zit de Europese Commissie nog altijd met de ongebruikelijke afhandeling van het glyfosaat-dossier in de maag gesplitst. Juncker noemt het zowaar in zijn State of the Union: “Sommige beslissingen zijn niet aan ons om te nemen. Het klopt niet dat de Commissie verplicht wordt om de knoop door te hakken als de lidstaten niet kunnen beslissen over het al dan niet bannen van glyfosaat in herbiciden. We zullen de procedure veranderen want ze is niet democratisch.”

Waar Jean-Claude Juncker evenmin van houdt is dat getreuzeld wordt met het nakomen van eerder gemaakte beloftes. Hij geeft het klimaatakkoord van Parijs als voorbeeld. “Wij Europeanen zijn de wereldleiders als het op klimaatactie aankomt, maar nu kost de ratificatie van het klimaatakkoord ons moeite. Enkel de nationale overheden in Frankrijk, Oostenrijk en Hongarije zijn al zover. Het is een kwestie van politieke wil en weet dat het ons aanzien in de wereld bepaalt.”