Landbouwers in Europa produceren recordhoeveelheid melk
Twee jaren van hoge melkprijzen hebben de melkveehouders tot een forse uitbreiding van de productie aangezet. De Europese Commissie houdt rekening met een productietoename van 3,7 procent in 2014. Dat zou overeenkomen met een recordproductie van 146,4 miljoen ton melk. Toch is er een vuiltje aan de lucht in de melkveehouderij. In augustus kreeg het al tanende vertrouwen in de zuivelmarkt een grote klap te verwerken in de vorm van de Russische handelsboycot. De melkprijs heeft sindsdien een neerwaartse beweging ingezet, die volgens de Commissie zijn dieptepunt nog moet bereiken in het eerste kwartaal van 2015. Tijdens de tweede helft van volgend jaar zou de prijs zich herpakken.
Tot en met juli lagen de melkleveringen in de EU 5,8 procent boven het niveau van verleden jaar. Het weer was de melkveehouders dan ook veel gunstiger gezind dan in de eerste helft van 2013. Toch gaat het om een significante productietoename want ook in vergelijking met 2012 doet de sector 3,5 procent beter. De Europese Commissie schrijft in zijn ‘short term outlook’ van de landbouwmarkten dat 2014 gezegend is door een ruime beschikbaarheid van ruwvoeder, ook gedurende de zomer, en een mooie melkprijs. Bovendien worden er dit jaar meer koeien gemolken door landbouwers die zich voorbereiden op de afschaffing van de melkquota in april 2015.
Hoewel de melkprijzen gestaag omlaag gaan, wordt geen grote terugval in de productie verwacht. De Commissie schrijft dat toe aan voldoende ruwvoeder, goedkoop krachtvoeder en een al bij al nog behoorlijke melkprijs. In Denemarken en Nederland daarentegen is nu al zichtbaar dat de melkproductie wordt teruggeschroefd. De melkveehouders proberen in het laatste quotumjaar aan een dure superheffing te ontsnappen, aldus de Commissie.
In eigen land verlaagde zuivelcoöperatie Milcobel de reëel uitbetaalde melkprijs voor september naar 33,68 euro per 100 liter. Tot mei dit jaar zat de Milcobel-prijs nog boven de 40 euro. De coöperatie wijt de dalende trend aan een zeer zwakke vraag, nog versterkt door de Rusland-boycot, in combinatie met een aanhoudend hoge melkproductie. Dat lezen we dus ook in de ‘short term outlook’ die de Europese zuivelmarkt beschrijft. Aan vraagzijde vermeldt de Europese Commissie zowel het wegvallen van de afzet in Rusland als China dat niet meer de grote hoeveelheden melkpoeder zou kopen waar het rond de jaarwisseling 2013-2014 op uit was.
Terwijl de melkproductie eind dit jaar naar verwachting met 3,7 procent zal gestegen zijn, voorspelt de Commissie een meer bescheiden toename van 1,6 procent in 2015. Dat zou twee redenen hebben: enerzijds melkveehouders die op de rem gaan staan in lidstaten waar de superheffing een bedreiging is, anderzijds lage melkprijzen die in de andere lidstaten het enthousiasme om (meer) koeien te melken temperen.
Tussen 2011 en 2013 werd 1,4 procent van de Europese melkproductie als zuivel naar Rusland uitgevoerd. Voor de Baltische staten en Finland gaat dit om een veel groter aandeel. De grote volumes voor Rusland komen van Nederland, Frankrijk, Duitsland, België, Polen en Denemarken. Van de Europese zuivelexport is 13 procent voor Rusland bestemd.
De Russische boycot is vooral vervelend voor de Europese kaasexport. Een derde van de Europese kaasexport gaat naar Rusland. De landen van vertrek zijn voornamelijk Nederland, Denemarken, Litouwen, Finland, Duitsland en Polen. Een deel van de melk waar normaal kaas van gemaakt wordt, zal wellicht tot melkpoeder verwerkt moeten worden. Verder is bijna een kwart van de Europese export van boter voor Rusland bestemd. Twee landen, namelijk Finland en Frankrijk, nemen twee derde van die export voor hun rekening.
