"Landbouwrampenfonds is er alleen voor de grote boeren"

Gezien de omvang van de droogteschade deze zomer verwacht de landbouwsector zich aan een tussenkomst van het Landbouwrampenfonds. Nieuws van de Vlaamse overheid is er daaromtrent nog niet. Wel zeker is dat heel wat kleine boeren geen schadevergoeding zullen ontvangen, om de simpele reden dat ze geen schadedossier hebben ingediend. “Binnen de huidige regeling is het sop voor ons de kool niet waard”, vertelt Tijs Boelens (Boerenforum). “Een CSA-boer kan een teeltmislukking niet weken aankijken tot de schattingscommissie is langs geweest want zijn klanten rekenen op hun groenten.” Hij wil hierover de dialoog aangaan met de overheid, en vraagt kleine boeren met een grote diversiteit aan teelten om alsnog een raming te maken van hun verlies.

Het Boerenforum vraagt aandacht voor de droogteschade op CSA-boerderijen en andere kleine landbouwbedrijven met een grote diversiteit aan teelten. Deze zomer heeft elke boer – groot of klein en gangbaar of bio – geworsteld met de droogte, maar als het gaat over de vergoeding van de schade dan staan hun kansen er anders voor. “Het Landbouwrampenfonds is er voor de grote en voor het systeem eenvoudig controleerbare landbouwbedrijven. De schade die kleinere producenten leden, zal waarschijnlijk niet begrepen worden”, zegt Tijs Boelens van het Boerenforum.

Hij verklaart zich nader: “Kleinere producenten zoals bio- en CSA-boeren hebben ondanks hun klimaatvriendelijke teelttechnieken en erg divers teeltplan dit seizoen ook droogteschade geleden. Voor de Vlaamse overheid kan dat anders lijken omdat er uit onze hoek weinig of geen schadedossiers zijn ingediend. Dat heeft een andere reden, namelijk de vrees dat we niet serieus genomen worden omdat droogteschade op een perceel van 1 hectare met 20 teelten moeilijker meetbaar is dan op een 5 hectare grote maïsakker. Bovendien is het voor kleine (groente)producenten met afzet in de korte keten geen optie om wekenlang te wachten op de rondgang van de schattingscommissie. Tegen de tijd dat zij langskomen, heeft een CSA-boer een mislukte teelt al gefreesd en dat stukje van het perceel nieuw ingezaaid met een najaarsteelt zoals spinazie.”

Boelens wil de overheid duidelijk maken dat de huidige werkwijze van het Landbouwrampenfonds een deel van de doelgroep uit de boot doet vallen. De bedrijfsleider van het Pajotse biobedrijf De Groentelaar hoopt dat collega-landbouwers zijn oproep kracht bijzetten door hun droogteschade alsnog te ramen. Zelf deed hij die oefening, gestaafd door aankoopbewijzen van zaai- en plantgoed.

“Boerenforum doet een oproep om droogteschade te melden, en richt zich daarmee ook tot de kleine producenten die geen schadedossier bij de overheid indienden”, zegt Tijs Boelens. “We moeten als kleine producenten af van de houding dat we geen aangifte doen omdat de vergoeding toch door onze neus geboord zal worden. Als de beleidsmakers willen nadenken over een andere manier van schaderegistratie, dan moet het in de toekomst mogelijk zijn dat alle producenten – groot én klein – bij extreme weersfenomen overheidssteun genieten.”

Door de voorafbetaling van hun oogstaandeel delen de klanten van een CSA-boerderij in het teeltrisico van de boer. Deze consumenten fungeren als het ware als rampenfonds. Op de vraag hoe je dat rijmt met een tussenkomst door de overheid bleef het antwoord uit.