"Maatwerk wordt het nieuwe credo voor Vlaamse landbouw"
De landbouwcommissie van het Vlaams Parlement heeft een resolutie goedgekeurd over schaalverandering en differentiatie, twee begrippen die als richtsnoer moeten dienen voor een veerkrachtige, Vlaamse landbouw. De resolutie kwam tot stand op basis van verschillende zittingen rond schaalvergroting en enkele bezoeken aan relevante bedrijven. Via de resolutie wil de landbouwcommissie nu zijn aanbevelingen overmaken aan de regering.
Differentiatie en maatwerk moeten centraal staan in de toekomst van de Vlaamse land- en tuinbouw. Dat is de kernboodschap van de resolutie die de meerderheidspartijen in de landbouwcommissie goedkeurden en die nu zal voorgelegd worden aan de Vlaamse regering. In het voorstel van resolutie wordt de focus gelegd op schaalverandering, nieuwe businessmodellen en het creëren van toegevoegde waarde. Schaalvergroting is niet langer het standaardantwoord; maatwerk wordt het nieuwe credo, zo klinkt het.
Eerder dit jaar besliste de landbouwcommissie om schaalvergroting en differentiatie onder de loep te nemen. Er was een academische zitting, de sector kwam aan het woord (verslag daarover onder meer hier en hier), en de commissie ging zelfs op werkbezoek op verschillende landbouwbedrijven. Dat alles is nu uitgemond in een voorstel tot resolutie die de belangrijkste aanbevelingen van de commissie omtrent het thema samenvat. De resolutie werd ondertekend door Jos De Meyer (CD&V), Jelle Engelbosch (N-VA), Francesco Vanderjeugd (Open Vld), Sabine Vermeulen (N-VA), Bart Dochy (CD&V) en Sofie Joosen (N-VA).
In de resolutie staat te lezen dat de kernopdracht voor een landbouwer anno 2016 inhoudt een aangepast businessmodel te vinden. “Daarbij mag de boer geen oogkleppen dragen”, zo klinkt het. “Alle mogelijkheden kunnen in aanmerking komen om een levensvatbaar bedrijf uit te bouwen dat bovendien beantwoordt aan de maatschappelijke uitdagingen waar onze land- en tuinbouw voor staan.” Er wordt verwezen naar de kenmerken die de Vlaamse land- en tuinbouw uniek maken: de sterke familiale en lokale verankering, de nabijheid van de consument, de uitgebreide voedingsindustrie, enzovoort.
Van de overheid wordt verwacht dat ze een passende context creëert via administratieve vereenvoudiging of het ondersteunen van onderzoek en innovatie. Verder moet de overheid rekening houden met de maatschappelijke verwachtingen, moet ze mee haar schouders zetten onder een meerwaardestrategie en moet ze ook de natuurlijke risico’s waaraan de land- en tuinbouw inherent onderhevig is zoals noodweer, droogte en ziektes helpen indekken. Daarnaast verwacht de commissie dat het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) regelmatig geëvalueerd wordt om te zoeken naar permanente verbeteringen die een antwoord bieden op maatschappelijke verzuchtingen. De commissieleden pleiten tenslotte ook voor het openstellen van de KMO-portefeuille voor land- en tuinbouwers.
“Schaalverandering betekent niet per definitie schaalvergroting”, aldus commissielid Jelle Engelbosch. “Verschillende innovatieve landbouwers bewijzen dat nichemarkten en korteketeninitiatieven soms beter bestand zijn tegen marktschommelingen. Keuzevrijheid is een intrinsieke eigenschap van de ondernemer en elk bedrijf moet een businessmodel op maat kunnen realiseren. Van de overheid wordt verwacht dat ze deze businessmodellen op een evenwaardige manier benadert.”
“Onze land- en tuinbouwbedrijven zijn zeer divers”, voegt Jos De Meyer, voorzitter van de commissie Landbouw in het Vlaams Parlement, daaraan toe. “Het is de ondernemer die zelf moet beslissen welke richting hij met zijn bedrijf uit wil. Schaalvergroting is nooit een doel op zich, soms wel een bewuste keuze om de kosten per geproduceerde eenheid te drukken. Verbreding, nichemarkten, bio bedrijf, korte keten, hoevetoerisme,... zijn even valabele keuzes. De overheid moet deze managementkeuze respecteren door gelijkwaardige ondersteuning te bieden. Alle mogelijkheden moeten in aanmerking kunnen komen om een levensvatbaar bedrijf uit te bouwen. Er bestaat inmiddels een uitgebreid gamma differentiatiemogelijkheden waaruit de boer een pakket op maat voor het bedrijf kan samenstellen. Bij elke keuze zal innovatie een belangrijke factor zijn om het succes te bepalen van het gekozen bedrijfstype.”
Lees de volledige resolutie hier.
