Malaise in landbouwsector baart de erfbetreders zorgen

Door de slechte prijzen voor de meeste land- en tuinbouwproducten zal 2014 de analen ingaan als een ondermaats boerenjaar. Een uitzondering is dat helaas niet zodat Carl De Braeckeleer van adviesbureau DLV tijdens een bijeenkomst van de agribusinessclub bij Case New Holland in Zedelgem opriep tot nieuwe ideeën rond de nu falende marktwerking en tot meer bewustzijn in de keten. “Kan de landbouwer prijsnemer blijven? Vroeg of laat gaan de erfbetreders (die hun producten of diensten factureren aan de boer, nvdr.) daar ook het slachtoffer van worden.” Joris Relaes, administrateur-generaal van onderzoeksinstelling ILVO, beaamt: “We moeten durven nadenken over een nieuw businessmodel.”
6 oktober 2014  – Laatste update 14 september 2020 14:27
Lees meer over:

Door de slechte prijzen voor de meeste land- en tuinbouwproducten zal 2014 de analen ingaan als een ondermaats boerenjaar. Een uitzondering is dat helaas niet zodat Carl De Braeckeleer van adviesbureau DLV tijdens een bijeenkomst van de agribusinessclub bij Case New Holland in Zedelgem opriep tot nieuwe ideeën rond de nu falende marktwerking en tot meer bewustzijn in de keten. “Kan de landbouwer prijsnemer blijven? Vroeg of laat gaan de erfbetreders (die hun producten of diensten factureren aan de boer, nvdr.) daar ook het slachtoffer van worden.” Joris Relaes, administrateur-generaal van onderzoeksinstelling ILVO, beaamt: “We moeten durven nadenken over een nieuw businessmodel.”

“Het is vijf na twaalf voor de landbouwsector die in een sukkelstraatje zonder eind is terechtgekomen.” Met die woorden laat Joris Relaes, sedert 1 april de nieuwe administrateur-generaal van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), er geen twijfel over bestaan dat hij de problemen in de sector zeker even ernstig inschat als Carl De Braeckeleer van DLV. Grote prijsschokken maken het de familiale landbouwbedrijven in Vlaanderen niet makkelijk. De hectare-opbrengsten zijn in onze regio bij de hoogste ter wereld maar de financiële opbrengsten zijn al jaren niet navenant. Momenteel slaan bodemprijzen, veroorzaakt door de handelsboycot van Rusland, diepe gaten in de financiën van boeren en tuinders.

Inspelen op de wereldwijd groeiende voedselvraag door een productietoename is voor de Vlaamse land- en tuinbouw geen probleem. “Onze melkveebedrijven staan te springen om te groeien in het licht van de quota-afschaffing”, geeft Relaes als voorbeeld. De echte uitdaging voor onze regio is volgens de ILVO-topman een rendabele landbouwproductie realiseren binnen de randvoorwaarden die hier gelden. “Bedrijven zoeken elk voor zich naar een geschikte toekomststrategie en zoeken hun heil bij schaalvergroting, diversificatie, risicodeling via verzekeringen, deeltijds buitenhuis werken, enz.”

Hoewel de Vlaamse land- en tuinbouwers niet stilzitten, ontsnappen de meesten niet aan de nadelen van onze hyperefficiënte voedingsketen. “De globalisering heeft geleid tot hyperefficiëntie, wat op zijn beurt de voedingsketen onder een permanente prijsdruk zette. Dat werkt schaalvergroting en industrialisering in de hand”, aldus Relaes. Wie daarvoor eindverantwoordelijk is, de consument of de grootwarenhuizen, laat hij in het midden.

Joris Relaes gaat wel dieper in op de onhoudbare situatie voor de producenten. “Al investeer je, heb je een goed product en werk je je uit de naad, toch ben je zo afhankelijk van de internationale markt en van kosten die je niet zelf in de hand hebt dat je op de fles kan gaan”, citeert hij een ex-sierteler die de hulp van Boeren op een Kruispunt moest inschakelen voor een waardig faillissement en een nieuwe start als werknemer. Het doet Relaes pleiten voor meer aandacht voor de economische pijler van het duurzaamheidsverhaal.

De vraag wat er concreet kan of moet veranderen, gaat hij niet uit de weg. Maar het antwoord ligt ook voor de administrateur-generaal van een landbouwonderzoeksinstelling niet voor het rapen. “Door globalisering dijen de minste problemen uit en kon een EHEC-crisis in Duitsland ook de volledige Vlaamse tuinbouwsector financieel zwaar treffen. Het afsluiten van de grenzen is niet de oplossing want de globalisering draai je niet terug.”

Met meer belangstelling kijkt Relaes naar ‘nieuwe’ experimenten die een vaste plek verwerven in de landbouw: het afdekken van risico’s via de termijnmarkten, korte ketenverkoop, nieuwe samenwerkingsverbanden, community supported agriculture, enz. “De zoektocht naar fair trade voor de Vlaamse producenten is niet ten einde”, gelooft Relaes, “en ook een marktpartij als Colruyt is zoekende, getuige hun nieuwe winkelconcept Cru.”

Ideale productieomstandigheden, heel bekwame boeren, een sterke toelevering en voedingsindustrie, een kenniscentrum van universiteiten, ILVO en praktijkcentra en tot slot de aanwezigheid van koopkrachtige consumenten doen Joris Relaes geloven dat Vlaanderen over troeven blijft beschikken om aan landbouw te doen.

Alleen blijft de vraag min of meer open wat er kan gebeuren aan de malaise bij de eerste schakel in de agrovoedingsketen. Koen Van Broeck, werkzaam bij diervoederfabrikant United Petfood, gelooft dat de agribusinessclub op een ongebonden manier de zoektocht naar oplossingen kan faciliteren. Hij benadrukt tot slot dat de erfbetreders overtuigd blijven van de toekomstperspectieven voor de sector.

Beeld: Loonwerk Defour

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek