Meer duidelijkheid over vergaste kuikens Zaventem

Op zondagavond 6 mei vergaste de brandweer van Zaventem 20.000 eendagskuikens die reeds sinds de voorgaande dag op de luchthaven verbleven. Het voorval beroerde de gemoederen, zelfs buiten onze landsgrenzen. In een parlementaire vraag aan Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) vroegen Hermes Sanctorum-Vandevoorde (onafhankelijk parlementslid) en Bart Caron (Groen) om meer uitleg.
19 juni 2018  – Laatste update 4 april 2020 15:41

Op zondagavond 6 mei vergaste de brandweer van Zaventem 20.000 eendagskuikens die reeds sinds de voorgaande dag op de luchthaven verbleven. Het voorval beroerde de gemoederen, zelfs buiten onze landsgrenzen. In een parlementaire vraag aan Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) vroegen Hermes Sanctorum-Vandevoorde (onafhankelijk parlementslid) en Bart Caron (Groen) om meer uitleg.

Tijdens het eerste weekend van mei steeg het kwik in Zaventem tot 27 graden. Dat er tijdens die dagen 20.000 eendagskuikens op het brandende tarmac zouden verblijven veroorzaakte heel wat commotie. Al was dat laatste blijkbaar niet helemaal het geval, zo legt minister Weyts uit: “De kuikens zouden op zaterdag naar Kinshasa vertrekken. Maar door technische problemen aan het vliegtuig ging deze vlucht niet door. Daarop werd een nieuw transport geregeld op zondag.”

De tweede piloot weigerde echter om de vracht te vervoeren. Dat viel volgens Sanctorum te wijten aan ernstige geurhinder afkomstig van reeds overleden dieren. Ondertussen werden de kuikens wel op het tarmac geplaatst. Maar volgens de informatie van minister Weyts was dat maar tijdelijk: “Zodra bleek dat ze niet zouden vertrekken, werden de ze opnieuw verwijderd en binnen geplaatst, in een geventileerde omgeving met klimaatregeling, onder het toezicht van het FAVV.”

De kuikens kregen sinds hun aankomst geen extra water of eten. Dat was volgens de minister ook niet nodig aangezien ze geboren worden met een dooierzak die voldoende voedingsstoffen bevat om de eerste 72 uur te overleven.
Omdat de afzender de dieren niet kon komen afhalen, zocht men naar opvang. Maar die werd niet gevonden. Op een andere broeierij konden ze niet terecht. De sanitaire regelgeving bepaalt immers dat bedrijfskippen niet vermengd mogen worden met kuikens van buitenaf. Ook legkiphouderijen, die hun dieren volgens een strakke planning ruim op voorhand bestellen, konden geen oplossing bieden. Daarom werd er volgens de minister voor gekozen om de kuikens te laten vergassen en zo humaan mogelijk uit hun lijden te verlossen.

De verantwoordelijkheid voor het fiasco in Zaventem werd tijdens de commissievergadering vooral toegewezen aan de leverancier van de kuikens. De Inspectiedienst Dierenwelzijn stelde ondertussen reeds een pv op tegen het bedrijf. Al vroeg Tinne Rombouts van CD&V zich wel af of de afzender misschien ook tegen een sanitaire of praktische muur aanliep. Ook is er de vraag of het terugnemen van de kuikens douane-technisch mogelijk was omdat de goederen reeds waren uitgeklaard.

Bart Caron wees dan weer op de rol van de sector: “De sector moet zelf oplossingen hebben. Zij moeten dit betalen. Het gaat niet op dat de belastingbetaler vanwege hun slordigheid voor het leed van levende dieren moet opdraaien. Dat is echt een afwending van verantwoordelijkheid.” Ook de luchthaven - die ondertussen aan verbeterde procedures en nieuwe noodscenario’s timmert - en de vliegtuigmaatschappij kwamen ter sprake. GAIA riep Brussels Airlines eerder al op om te stoppen met het ver transport van eendagskuikens.

Volgens cijfers van VLAM, verzameld op basis van Eurostatgegevens, vervoerden we in 2017 een kleine 93,5 miljoen eendagskuiken naar het buitenland. Daarvan exporteerden we er 82,7 miljoen naar onze directe buurlanden - voornamelijk Nederland en Frankrijk. 10,7 miljoen kuikens reisden naar een bestemming buiten Europa. Meestal ging het om landen in Afrika - Mali, Guinea, Ghana, Sudan - en het Midden Oosten, bijvoorbeeld Oman.

Waarom Vlaamse eendagskuikens juist door die landen besteld worden legt Dimitri Seeldrayers, exportmanager bij Incubel, ons uit: “Naar Afrika exporteren we voornamelijk legkuikens. Het transport is kostelijk. Voor klanten is het dus niet de moeite om vleeskuikens te bestellen die een aantal weken later al geslacht moeten worden. Ook eieren om zelf legkippen uit te broeden vormen voor hen een probleem. Om één hen te bekomen moet je 2,5 eieren aankopen. 20% van alle eieren komt immers niet uit en van de overige 80% resulteert de helft in een haantje.”

Toch beschikken Afrikaanse landen over wel wat broeierijen. “Maar die kampen met een hoge sterftegraad en kwaliteitsproblemen”, zegt Dimitri Seeldrayers. “De dieren die lokaal geboren of gekweekt worden zijn minder ziektebestendig, uniform en productief. Daarom importeren bepaalde spelers op de markt kwalitatieve kuikens uit het buitenland, waaronder dus ook de onze. Deze kippen verzekeren de boer een hoger rendement en eigenlijk profiteert een groot deel van de gemeenschap mee. Het voeder wordt er bijvoorbeeld lokaal geproduceerd.”

Toch gingen er tijdens de commissievergadering wel wat stemmen op voor een transportduurbeperking. Minister Weyts betreurde bijvoorbeeld dat Europa voorlopig niet aan deze regelgeving wil sleutelen. Hij wist wel te vertellen dat het aantal welzijnsincidenten beperkt zou zijn. Er bestaat immers wel wat regelgeving rond het thema. Hij verwees onder andere naar de Europese welzijnsregels die ook voor export buiten de EU gelden, de Live Animals Regulations van de International Air Transport Association en de controles door het FAVV op de luchthaven van binnenkomende dieren en van vertrekkende dieren bij de verzender. “Als overtredingen van de dierenwelzijnsregelgeving worden vastgesteld, kan dat resulteren in een waarschuwing of een pv. In dat geval kan aan het FAVV gevraagd worden om de aflevering van exportcertificaten te schorsen.”

Ondertussen is er ook overleg opgestart tussen ELPHA en luchthavens om het lastenboek transport te updaten en algemeen toe te passen. Zo kunnen incidenten, zoals in Zaventem, in de toekomst vermeden worden.

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek