"Meer winstkansen met lotto dan met industriegroenten"

De jaarlijkse prijsonderhandelingen over industriegroenten verlopen weinig bevredigend voor de telers. Veel onderhandelen is er niet bij. Meestal zijn de prijsvoorstellen van afnemers te nemen of te laten. Het Algemeen Boerensyndicaat kaartte al aan dat de diepvriesfabrieken geen rekening houden met stijgende kosten op telersniveau. Boerenbond formuleert diezelfde kritiek in zijn ledenblad. “De marge tussen opbrengst en totale kostprijs is klein of zelfs nihil geworden. Het moet leefbaar blijven”, schrijft tuinbouwconsulent Stefanie Delbeke. Volgens hulporganisatie Boeren op een Kruispunt overwegen heel wat landbouwers om met industriegroenten te kappen.

Zaaizaden, plantgoed en gewasbeschermingsmiddelen werden duurder. Ook de droogte in 2018 deed de teeltkosten van groentetelers stijgen want ze zagen zich genoodzaakt om te beregenen. Verder is het vinden van en werken met goed personeel een grote uitdaging. Dat zijn allemaal redenen voor de telersverenigingen om aan te sturen op betere contractprijzen voor industriegroenten. Voor arbeidsintensieve teelten zoals kolen deden de diepvriesfabrieken een inspanning, maar niet voor teeelten zoals erwten, bonen en spinazie. Daar speelt de concurrentie uit landen als Spanje en Polen.

“Bij veel industriegroenten evolueert de contractprijs niet mee met de kostprijs”, constateert Stefanie Delbeke, tuinbouwconsulent bij Boerenbond. “Telers stellen de toekomst van deze groenten dan ook in vraag”, schrijft ze in ledenblad Boer&Tuinder. Eenzelfde geluid was eerder al te horen bij het Algemeen Boerensyndicaat en nu ook bij hulporganisatie Boeren op een Kruispunt. Die laatste stelt: “Ondernemen is risico nemen. Maar als de kans op winst lager is dan winst bij de lotto, kan je dit jaar beter op de lotto inzetten.”

Verwerkers proberen telers over de streep te trekken met kostprijsberekeningen die volgens de hulporganisatie niet kloppen. “De kostprijs van seizoenpacht is meestal niet meegerekend. Het uurloon van de teler is dikwijls lager dan dat van de seizoenarbeiders. Afnemers eisen dat een teler over de mogelijkheid tot beregenen beschikt maar praktijkonderzoek wees uit hoe duur dat is. Om hun contractprijs te verantwoorden, rekenen de contractgevers met zeer grote oogsten per teelt. Alsof een teler ieder jaar zo'n topresultaten kan halen.”