"Melkprijs heeft bodem mogelijk nog niet bereikt"

De slabakkende groei van de Chinese economie en de opheffing van de Europese melkquota zouden er in combinatie met de Russische importban wel eens voor kunnen zorgen dat de melkprijs de komende 12 maanden nog verder wegzakt. Dat schrijft The Economist, dat zijn licht ging opsteken in het zuivelland bij uitstek, Nieuw-Zeeland. De vrees leeft er dat een combinatie van factoren er voor zal zorgen dat de melkprijs de komende maanden nog verder daalt.

Terwijl de Nieuw-Zeelandse melkveehouders het vorig jaar nog over het “witte goud” hadden, kreunen diezelfde melkveehouders nu onder de laagste melkprijs in tien jaar. Eerder deze maande beloofde zuivelcoöperatie Fonterra voor het huidige seizoen een prijs van 2,27 euro per kilo droge stofbasis (of 17 cent per 100 kilo), wat minder dan de helft is van de recordprijs van 36 eurocent per 100 kilo melk die het twee jaar geleden uitbetaalde. 

De lage melkprijs heeft volgens The Economist drie oorzaken. In de eerste plaats wordt verwezen naar de slabakkende groeicijfers in China. Na enkele wonderjaren lijkt de groeimotor er te sputteren en dat heeft zo zijn gevolgen voor de Nieuw-Zeelandse én internationale melkexport. Ook de afschaffing van de melkquota in Europa laat zich voelen: de verhoogde productie verhoogt ook de druk op de zuivelmarkt. Ten derde is er de Russische importban voor Europese landbouwproducten, waardoor Europese melkproducenten hun melk elders kwijt moeten.

Intussen heeft Fonterra aangekondigd melkveehouders 50 cent per kilo droge stofbasis extra te betalen als kredietoverbrugging. De lening is rentevrij en moet pas terugbetaald worden als de prijs terug boven de 3,54 cent per kilo droge stofbasis stijgt. Theo Spierings, CEO van Fonterra, liet eerder al een ballonnetje op om een soort prijsinterventiesysteem in te stellen naar Europees model, zodat de overheid de kans krijgt om melk- en melkpoederreserves op te kopen als de prijs onder een bepaald niveau zakt.

Volgens Jacqueline Rowarth, professor aan de Universiteit van Waikato, moet Fonterra ook in eigen boezem kijken. “Ze hebben zich systematisch te sterk geconcentreerd op groei en op het controleren van de markt en hebben zich te weinig afgevraagd hoe de markt zal evolueren. Zo hebben ze de dalende tendens van de Chinese vraag onderschat, net als de impact van het einde van de Europese melkquota. Als ze hun melkveehouders vroeger hadden kunnen waarschuwen dan hadden sommige vandaag niet zo in de problemen gezeten”, aldus Rowarth.

Fonterra zelf predikt kalmte en verzekert z’n leden dat de vraag binnen dit en een jaar wel weer zal aantrekken. Maar, zo schrijft The Economist, China is volop aan het investeren in zijn eigen zuivelsector. Zo wordt er op dit moment een gigantische boerderij voor 100.000 koeien gebouwd in Mudanjian, een Chinese stad dichtbij de grens met Rusland. De Chinese zuivelproductie zal stevig groeien de komende jaren, terwijl de groei van de binnenlandse vraag stagneert. Voeg daarbij de groeispurt van de Europese melkveehouderij, en je krijgt een enorme druk op de melkprijs, zo luidt de conclusie. “Het zou dus zomaar kunnen dat de prijzen de komende maanden nog verder wegglijden.”