N-VA torpedeert invoering statiegeld nog voor evaluatie

Regeringspartij N-VA verzet zich tegen de invoering van statiegeld op blikjes en petflessen. Volgens de partij dreigt het statiegeld de consumptieprijs te verhogen en ook de mensen te treffen die al netjes sorteren. Zowel de coalitiepartners als de oppositie zijn not amused. “N-VA schiet het statiegeld af, nog voor de evaluatie gemaakt is. Dat is niet volgens de afspraken binnen de Vlaamse regering", zo klinkt het scherp bij minister Joke Schauvliege. 

De voorbije jaren en maanden is in de schoot van de Statiegeldalliantie een breed draagvlak ontstaan voor de invoering van statiegeld op blikjes en petflessen. Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege liet in het verleden al verstaan dat ze niet afkerig staat tegenover de invoering van het systeem. Zij wacht eerst een evaluatie af van de afspraken met de verpakkingsindustrie. Die had zich geëngageerd om het zwerfvuil tegen 2022 drastisch terug te dringen.

Maar coalitiepartner N-VA gelooft niet in het statiegeldsysteem. Volgens N-VA-fractieleider Matthias Diependaele en parlementslid Wilfried Vandaele dreigt het de prijzen voor de consument te verhogen, de buurtwinkel te benadelen en de mensen die al goed sorteren te treffen. "Het statiegeldsysteem laat iedereen meebetalen, en treft dus ook wie vandaag al netjes sorteert", klinkt het. "Statiegeld voor blik en petflessen volstaat niet. We willen het goed ingeburgerd inzamelsysteem van de PMD-zak niet op de helling zetten, maar kiezen voor een ambitieuze uitbreiding ervan", aldus Diependaele en Vandaele. 

De N-VA'ers willen bijvoorbeeld de producenten "maximaal responsabiliseren". De partij wil de inzameldoelstelling optrekken "naar het niveau van de beste statiegeldsystemen". Daarnaast moeten voor N-VA ook alle huishoudelijke verpakkingen in de blauwe zak terecht kunnen. "Dus ook chipszakjes, champignonbakjes, botervlootjes,...", zegt Vandaele. "Als dat afval toch op de openbare weg of in het milieu terecht komt, moet Fost Plus dit zelf opruimen of de opruiming financieren, een resultaatsverbintenis dus. Ook de producenten die niet onder het Fost Plus systeem vallen maar wel voor zwerfvuil zorgen, moeten hun verantwoordelijkheid opnemen". N-VA wil de consument zo nodig ook meer straffen via GAS-boetes.

De demarche van N-VA schiet zowel bij de coalitiepartners als bij de oppositie in het verkeerde keelgat. Met het veto tegen het statiegeld schendt N-VA volgens minister Joke Schauvliege de afspraken die binnen de regering-Bourgeois over het dossier gemaakt zijn, namelijk om op een evaluatie van de gemaakte afspraken met de verpakkingsindustrie te wachten. "Het is een slechte zaak voor de netheid van de doorsnee Vlaamse straat", aldus Schauvliege. "Het afval zal nu ook in de voedselketen blijven terechtkomen. Meer dan 100 Vlaamse steden en gemeenten, waaronder een groot aantal met N-VA in het bestuur, en vele middenveldsorganisaties vragen erom, maar N-VA wijst hun verzoek reeds op voorhand af."

Oppositiepartijen Groen en sp.a reiken minister Joke Schauvliege alvast de hand om een wisselmeerderheid te leveren om het systeem in te voeren. Groen vindt het veto van N-VA "onbegrijpelijk". "We wisten al dat de ecologische ambities van N-VA niet ver reiken, maar hier kunnen we spreken van een absoluut dieptepunt", aldus Vlaams fractieleider Björn Rzoska. "In plaats van rekening te houden met wat er nodig is in de samenleving, danst N-VA liever naar de pijpen van de verpakkingsindustrie. Ze tonen zich hier van hun meest onbetrouwbare kant."

Volgens Groen staat N-VA ook alleen in haar verzet. "Het draagvlak is er en het is enorm. 9 op 10 Belgen geeft aan dat ze bereid zijn hun flesjes en blikjes terug naar de winkel te brengen als ze daar statiegeld voor in ruil krijgen", zo gaat Rzoska verder. Ook sp.a is niet te spreken over de houding van N-VA. "Onbegrijpelijk", zo vindt ook parlementslid Steve Vandenberghe. "Als we de strijd tegen zwerfvuil willen aangaan, is én sensibilisering én de invoering van statiegeld nodig".

Vlaams parlementslid Tinne Rombouts (CD&V), voorzitter van de commissie Leefmilieu in het Vlaams Parlement, tenslotte, reageert "verbaasd" op de communicatie van coalitiepartner N-VA. "Dit is zo'n gevoelig debat”, aldus Rombouts. "Als je het zwervuildebat au sérieux neemt, lijkt het me niet zo verstandig om op voorhand instrumenten uit te sluiten. Dat lijkt me een beetje gek. Ik krijg nogal het struisvogelgevoel als ik de N-VA hoor", aldus Rombouts.

Volgens Rombouts liggen de alternatieven die N-VA voorstelt, zoals meer sensibilisering, het optrekken van de inzameldoelstellingen en alle huishoudelijke verpakkingen in de PMD-zak, ook al op tafel. En dat het statiegeld een "asociale maatregel" zou zijn, houdt volgens Rombouts ook geen steek. "Mensen die de gebruikte blikjes of flessen terug brengen, krijgen hun statiegeld gewoon terug. Bovendien zegt N-VA dat Fost Plus zelf integraal moet opdraaien voor het afval langs de weg. Fost Plus vertegenwoordigt de industrie en zal dat dan ook gewoon doorrekenen aan de consument."