Netto toegevoegde waarde van landbouw krijgt een klap

Het jaar 2018 wordt gekenmerkt door een daling van de landbouwproductie en een stijging van de kosten op landbouwbedrijven. Samen resulteert dit in een geschatte netto toegevoegde waarde die 31,1 procent lager ligt dan vorig jaar en nog altijd 25,1 procent lager is dan het meerjarig gemiddelde (2013-2017). Dat blijkt uit de landbouweconomische rekeningen die statistiekbureau Statbel (FOD Economie) opmaakte in samenwerking met de gewestelijke overheden.

 

De negatieve conjunctuur heeft voor een groot deel te maken met de droogte. Die trof vooral de opbrengsten van bieten en aardappelen, maar zorgde ook voor extra kosten. Op weiden groeide te weinig gras voor de runderen, waardoor veehouders ongewoon vroeg beroep moesten doen op de voorraad wintervoeder. Vleesveehouders kennen geen goed jaar, te meer omdat de producentenprijs van rundvlees met 3,4 procent daalt.

 

De dalende trend bij vlees is nog meer uitgesproken voor de varkens. Sinds het begin van het jaar is de prijs van varkensvlees op de markten sterk gedaald (-17,7%). Deze daling komt weliswaar na een uitzonderlijk jaar 2017, waarin de prijzen met 10,4 procent waren gestegen. De huidige context, met de Afrikaanse varkenspest en de beslissing van verschillende landen om de invoer van Belgisch varkensvlees te stoppen, draagt echter niet bij tot een omkering van de trend.

 

Minder winst is er ook voor de melkveehouders. Zij zagen net als andere landbouwers de energiekosten stijgen. Ruwvoederopbrengsten vielen tegen door de maandenlange droogte terwijl de melkprijs lager ligt dan in 2017. De producentenprijs is weliswaar hoger dan het gemiddelde van de voorbije drie jaar. Binnen de dierlijke sector is ook de prijs van eieren in 2017 gedaald.

 

De resultaten van de plantaardige productie zijn over het algemeen minder negatief dan deze van de veehouderij, maar er worden aanzienlijke verschillen tussen de teelten vastgesteld. De bijzondere weersomstandigheden van dit jaar waren gunstig voor de vruchtvorming. Omwille van het grotere aanbod, ook buiten ons land viel de oogst immers mee, zijn de prijzen voor hardfruit gedaald. De waarde van de productie zou dit jaar toch nog met 19,4 procent stijgen door de grotere oogst. Daarbij wordt vergeleken met de miskleun van vorig seizoen, die het gevolg was van late lentenachtvorst. Van de droogte in 2018 hadden de fruitplantages minder last.

 

In de groenteteelt was de droogte wel nefast voor de opbrengst. De stijging van de producentenprijzen zal de opbrengstverliezen niet volledig compenseren. In de akkerbouw hangt de impact van de droogte af van de teelt.  De productie van graan daalde wel, maar speculatie op de markten zorgde er voor dat de prijzen stegen. Minder goed nieuws is er voor de bietentelers. De productie van suikerbiet daalde met een kwart. Door de hitte is het suikergehalte wel hoger, maar de bieten zijn veel kleiner. Die volumedaling kunnen de bietentelers niet doorrekenen in de prijzen, omwille van de suikerprijs op de Europese en de wereldmarkt die onder druk staat. Gevolg: een daling van de productiewaarde met meer dan 23 procent.

 

De hitte zorgde ook voor kleinere aardappelen, van een lagere kwaliteit. De verkoopbare hoeveelheid zou een derde (-36%) lager liggen dan in 2017. De prijzen liggen wel hoger, maar omdat de meerderheid van de telers werkt met een contract kunnen ze niet of slechts in beperkte mate profiteren van die prijsstijging. Een deel van de producenten kan zijn contract zelfs niet nakomen bij gebrek aan aardappelen.

 

Meer info: Statbel