Ondernemersvertrouwen in de Vlaamse landbouw zit diep

De continue druk op de prijzen eist zijn tol in de Vlaamse land- en tuinbouw. Nooit eerder waren de toekomstverwachtingen zo pessimistisch. Het ongenoegen uit zich in de Vlaamse landbouwconjunctuurindex, die in het najaar van 2014 naar een nieuw dieptepunt duikt (-28). Alle deelsectoren delen in de klappen. De enquête is afgenomen in de loop van augustus-september zodat de Ruslandcrisis ten volle speelt. Slechts 29 procent van de ondervraagde bedrijfsleiders overweegt om op korte termijn te investeren in zijn bedrijf.

De zesmaandelijkse conjunctuurbarometer werd ontwikkeld om inzicht te krijgen in de economische schommelingen, het ondernemersvertrouwen en de geplande investeringen van de Vlaamse land- en tuinbouwers. Het zijn telkens de 750 bedrijven die deelnemen aan de monitoring door de overheid die ondervraagd worden. Op het moment van de laatste enquête, augustus-september, hadden zij geen goed oog in de toekomst. Daardoor daalt de landbouwconjunctuurindex dit najaar fors van -5 naar -28. Dat is de laagste waarde sinds 2007, toen de index voor het eerst berekend werd.

Behalve de toekomstverwachtingen worden ook de index van de economische evolutie en de tevredenheid over de voorbije zes maanden negatiever. De Russische boycot zorgt in een aantal sectoren voor een extra bron van onzekerheid en druk op de prijzen. Dat is onder meer zo in de varkenshouderij, waar de boycot de exportdeur nog meer op slot zet dan de uitbraken van Afrikaanse varkenspest in Oost-Europa al gedaan hadden. Het krachtvoeder werd weliswaar goedkoper, maar niet in die mate dat het varkensboeren uit de financiële problemen helpt.

Geen deelsector die zo negatief is als de akkerbouw. Pessimistische akkerbouwers doen de conjunctuurindex naar -39 zakken, een nieuw dieptepunt. Het negatiefst zijn ze over hun toekomstverwachtingen. De producties per hectare zijn over algemeen nog goed te noemen, de verkoopprijzen niet. De prijs van wintertarwe is na het recordjaar 2012 nog steeds aan het dalen. Tezelfdertijd is de aardappelprijs op de vrije markt historisch laag.

De dalende tendens uit de landbouwconjunctuurindex herhaalt zich in het jaarlijkse rapport over de productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw. De eindproductiewaarde in 2014 wordt geraamd op 5.481 miljoen euro of een inkrimping met zes procent ten opzichte van 2013. Akkerbouw, tuinbouw en veehouderij gaan er alle drie op achteruit.

Het jaar 2014 wordt gekenmerkt door een daling van de productiewaarde die niet gecompenseerd wordt door lagere kosten voor veevoeders, meststoffen en energie. Hierdoor is de totale netto toegevoegde waarde neerwaarts bijgesteld. Uitgedrukt per arbeidseenheid slinkt de netto toegevoegde waarde met 13 procent ten opzichte van 2013. De hele land- en tuinbouwsector zorgt dit jaar in Vlaanderen voor een netto toegevoegde waarde van bijna 1,1 miljard euro.

Meer info: Vlaamse landbouwconjunctuurindex & productierekening Vlaamse land- en tuinbouw