Onderzoekers pleiten voor op maat gemaakte vergroening
De biodiversiteit in Europa verdwijnt aan een alarmerend tempo. Het Europese landbouwbeleid probeert daar een halt aan toe te roepen, maar tot nog toe lijkt dat niet te lukken. Dat zeggen onderzoekers van de Nederlandse Wageningen Universiteit. Zij dringen aan op meer op maat gemaakte richtlijnen op regionaal niveau in plaats van de algemeen geldende regel dat drie tot zeven procent van het akkerland moet omgevormd worden tot ecologisch aandachtsgebied.
De onderzoekers zijn van mening dat menselijke activiteit en economische ontwikkeling geleid hebben tot een wereldwijde vernieling en fragmentatie van onze natuurlijke omgeving. “Het gevolg daarvan is dat biodiversiteit verdwijnt. Dat is zeker het geval bij landbouwlandschappen waar biodiversiteit onder sterke druk staat door het intensief landbouwgebruik”, klinkt het. “In Europa zijn habitats die nauw verbonden zijn met landbouw vaak in de slechtste staat, terwijl biodiversiteit vooral in landbouwgebied cruciaal is voor bestuiving, ongediertebestrijding en andere ecosysteemdiensten.”
Omdat de Europese Unie het belang van biodiversiteit erkent, heeft het in zijn Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) opgenomen dat vijf procent van het Europese akkerland moet behouden blijven als ecologisch aandachtspunt. En er is voorzien dat dit percentage opgetrokken kan worden naar zeven procent wanneer er een nieuw GLB in voege treedt. “Maar we moeten ons eigenlijk de vraag stellen hoeveel ruimte onder ecologisch aandachtsgebied er nodig is om wilde planten en dieren op landbouwgrond een duurzame toekomst te geven”, stellen de onderzoekers.
Om die vraag te beantwoorden, hebben ze het effect van de densiteit van natuurlijke elementen in landbouwlandschappen gemeten op basis van soortenrijkdom. De onderzoekers gebruikten daarvoor een heel precieze kaart van Nederland waarop alle natuurlijke landschapselementen waren aangegeven gecombineerd met gegevens over de verspreiding van allerlei organismen. “We ontdekten onder meer dat de soortenrijkdom toenam in functie van de proportie van natuurlijke elementen in het landschap zoals hagen, greppels, akkerranden, enz. Maar ook dat de soortenrijkdom kon variëren tussen verschillende landschapstypes”, klinkt het.
Algemeen genomen luidde de conclusie dat er geen globale maat bestaat voor biodiversiteit. “We vonden verschillen tussen groepen en tussen regio’s. Dat betekent dat in sommige regio’s meer dan zeven procent van het akkerland moet omgezet worden naar ecologisch aandachtsgebied, terwijl in andere regio’s een lager percentage al voldoende kan zijn. Daarom stellen we dat maatwerk de boodschap is, waarbij de meest kritische groep als minimum wordt genomen. Er moeten dus op maat gemaakte richtlijnen op regionaal niveau uitgewerkt worden”, zegt onderzoeker Anouk Cormont.
Meer informatie: Landscape complexity and farmland biodiversity: Evaluating the CAP target on natural elements
