"Pragmatische aanpak hielp reconversie konijnensector"

In 2009 lanceerde dierenrechtenorganisatie GAIA een brede mediacampagne waarin het een verbod vroeg op het kweken van konijnen in batterijkooien. De organisatie verzamelde meer dan 50.000 handtekeningen en ging vervolgens met de sector rond de tafel zitten. Zeven jaar later is de groepshuisvesting in zogenaamde konijnenparken wettelijk verplicht en heerst er een voorzichtig optimisme in de sector, ondanks structureel dalende consumptiecijfers. Voor GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch is de konijnensector een perfect voorbeeld van wat het middenveld kan bereiken met een pragmatische aanpak. “Zonder akkoord over een reconversie zou de sector zich vandaag in grote moeilijkheden bevinden.”

Het kweken van konijnen heeft een lange traditie in België, maar het is pas sinds de jaren ’70 dat er sprake is van gespecialiseerde, professionele konijnenhouderijen. Vergeleken met andere takken uit de veehouderij is het fokken van konijnen in ons land steeds het werk gebleven van een handvol toegewijde kwekers – een 50-tal in de jaren ’80 en ’90, vandaag nog zo’n 20. “Onbekend is onbemind”, zo zegt GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch daarover. “Iedereen heeft al wel eens gehoord van batterijkippen, maar batterijkonijnen zijn veel minder bekend.” Daarom besloot GAIA om in 2009 een brede campagne op te zetten die een verbod vroeg op gangbare batterijkooien. 

“Onze campagne vertrok van een constructieve instelling”, zegt GAIA-voorzitter Vandenbosch daarover. “Van in het begin hebben we gepleit voor alternatieven, zoals parksystemen die konijnen meer comfort bieden en beter aangepast zijn aan hun basisbehoeften.” Verschillende supermarkten sprongen mee op de kar, en uiteindelijk werden ook de sectororganisaties bereid gevonden om rond tafel te gaan zitten. “Het water was aanvankelijk erg diep”, herinnert Vandenbosch zich. “Praten was helemaal in het begin geen optie. En zelfs als we rond tafel gingen zitten, bleef het vaak bij dovemansgesprekken.”

Over de reden waarom de gesprekken uiteindelijk wel uitgemond zijn in een opbouwende samenwerking zegt Vandenbosch het volgende: “De verkoop van konijnenvlees kreeg harde klappen en het bewustzijn groeide dat er iets moest gebeuren, want dat het anders helemaal gedaan zou zijn met de sector. Uiteindelijk zagen de konijnenhouders in dat het aangewezen was om met GAIA te overleggen en hebben we meermaals samen rond tafel gezeten. Ik moet daarbij benadrukken dat de betrokken slachthuizen, maar ook sectororganisaties als Boerenbond en FWA - hoewel het met FWA veel moeizamer verliep - hun nek hebben uitgestoken, en dat is mede de reden waarom de reconversie er gekomen is en konijnenbatterijen vandaag voltooid verleden tijd zijn.”

“Het stappenplan en bij uitbreiding het hele konijnendossier staat voor mij symbool voor wat we als middenveldorganisatie met een pragmatische aanpak kunnen bereiken”, aldus Vandenbosch. “Zoals ex-Boerenbondvoorzitter Noël Devisch ooit zeer treffend zei: GAIA heeft een pragmatische en een profetische dimensie. Wel, daar kan ik me volledig in vinden. Er is geen enkele wet die dromen verbiedt, maar bij GAIA hebben we gekozen voor de zogenaamde pida-aanpak, wat staat voor pragmatisch-idealistische strategie.”

“Briljante ethici zijn daarom niet de meest briljante strategen”, zo legt Vandenbosch verder uit. “Sinds de eeuwwisseling zet GAIA steeds sterker in op een pragmatische aanpak. Met die aanpak hebben we het in het konijnendossier erg mooie resultaten bereikt. Zuiverheid interesseert GAIA niet. De essentie is niet dat je principieel hard bent geweest, maar wel dat de levenskwaliteit van dieren daadwerkelijk verbetert, rekening houdend met het maatschappelijk draagvlak voor dierlijke productie. En of je dat als dierenrechtenactivist nu wil of niet, daarvoor heb je de steun nodig van zo veel mogelijk lagen van de bevolking. Op politiek niveau, maar ook binnen de bedrijfswereld, en zeker binnen de primaire sector.”

Lees hier de wekelijkse duiding over konijnenhouderij.