Rabobank in opspraak door landroof in Roemenië

Via corrupte rechters en malafide tussenpersonen zouden duizenden hectare Roemeense landbouwgrond in de handen van de Nederlandse Rabobank zijn terechtgekomen. Dat blijkt uit een artikel van het Nederlandse online magazine De Correspondent, waarin beschreven wordt hoe Roemeense boeren ontdekten dat hun land zonder medeweten is verkocht. “Je kunt nooit met 100 procent zekerheid zeggen dat je niet in contact bent gekomen met corruptie, maar we zetten alle mogelijke procedures in gang om dit te voorkomen”, antwoordt Rabobank.
16 november 2015  – Laatste update 14 september 2020 14:33
Lees meer over:

Via corrupte rechters en malafide tussenpersonen zouden duizenden hectare Roemeense landbouwgrond in de handen van de Nederlandse Rabobank zijn terechtgekomen. Dat blijkt uit een artikel van het Nederlandse online magazine De Correspondent, waarin beschreven wordt hoe Roemeense boeren ontdekten dat hun land zonder medeweten is verkocht. “Je kunt nooit met 100 procent zekerheid zeggen dat je niet in contact bent gekomen met corruptie, maar we zetten alle mogelijke procedures in gang om dit te voorkomen”, antwoordt Rabobank.

Het Nederlandse ‘De Correspondent’ zette een Britse en een Roemeense onderzoeksjournalist een jaar aan het werk rond de landroofproblematiek in Roemenië. Het financiële spoor achter de gestolen landbouwgrond bracht de journalisten bij de Nederlandse bank Rabobank. Centrale vraag: hoe is Rabobank aan die grond gekomen? Het onderzoek van de journalisten begint bij verschillende boeren die plots tot dezelfde vaststelling kwamen, namelijk dat hun land was afgenomen zonder dat ze dat wisten of er geld voor gekregen hadden.

Het lokale kadaster werd nagetrokken, en daaruit bleek dat verschillende boeren hun grond hadden verkocht aan dezelfde persoon. Enkele jaren later heeft Rabo Farm, een beleggingsfonds ter waarde van 315 miljoen euro dat eigendom is van Rabobank, het land van deze boeren via die tussenpersoon overgekocht. Maar hoe kon het dat boeren zonder dat ze zelf wilden hun grond ‘verkochten’ aan de tussenpersoon?

Ze werden voor de rechter gesleept en er door de tussenpersoon van beschuldigd dat ze een landverkoopovereenkomst niet waren nagekomen. Dat werd gestaafd met valse contracten die moesten bewijzen dat de landbouwers ermee hadden ingestemd om hun land te verkopen. Een corrupte rechter deed vervolgens een uitspraak in het voordeel van de aanklager, gunde de tussenpersoon de officiële eigendom van het land en stond ook toe dat die grond aan Rabo Farm verkocht zou worden. In verschillende regio’s legden de journalisten hetzelfde mechanisme bloot, en in verschillende gevallen kwam de landbouwgrond uiteindelijk bij Rabobank terecht.

Rabobank verwijst in een reactie naar zijn due diligence-beleid dat de betrouwbaarheid van een zakenpartner moet controleren en garanderen. Over de gecontesteerde tussenpersonen zegt Rabobank dat ze door een externe partij gecontroleerd zijn. Maar ondanks deze controles heeft Rabo Farm over het hoofd gezien dat ze land kochten van verkopers die betrokken waren bij duistere zaakjes in een dorp dat gebukt ging onder corruptie en het misbruik van grondrechten, aldus de journalisten.

“Onze reguliere due diligence bestaat uit het verzamelen van allerlei soorten documenten die ons helpen ons een beeld te vormen van wie de verkoper is”, aldus Dick van den Oever, directeur van Rabo Farm. “Pas als we iets opvallends tegenkomen, zien we ons genoodzaakt om méér te doen, bijvoorbeeld door een bezoek te brengen aan het dorp. Je kunt nooit met 100 procent zekerheid zeggen dat je niet in contact bent gekomen met corruptie, maar we zetten alle mogelijke procedures in gang om dit te voorkomen.”

Daarbij wordt ook de bedenking gemaakt dat corruptie wijdverspreid is in landelijk Roemenië. Alleen al dit jaar heeft het Nationale Anti-Corruptie Directoraat aan ruim 6.000 verschillende corruptiezaken gewerkt, waarvan de meerderheid zich afspeelt in verafgelegen stadjes en dorpen. “Onze instituties lopen over van de corruptie – het besmet alles en iedereen in Roemenië”, klinkt het weinig fraai bij Andrei Macsut, een onderzoeker bij de Roemeense anti-corruptiewaakhond Romania Curata. “Als beleggers grote hoeveelheden geld het land binnenbrengen, blijken ze uiteindelijk vaak de corruptie te steunen, omdat dat de enige manier is waarop je iets voor elkaar kunt krijgen.”

“Het idee dat landroof een Europees probleem zou kunnen zijn, is nieuw”, aldus Sylvia Kay van het Transnational Institute dat onderzoek voert naar agrarische gerechtigheid en eerder dit jaar meeschreef aan een rapport voor het Europees Parlement over landroof in de EU. “De activiteiten van Rabo Farm geven een alarmerend beeld van wat er in Roemenië gaande is”, zo zegt ze. “De Europese Commissie laat de kwestie tegenwoordig helemaal over aan de lidstaten en aan het duurzaamheidsbeleid van particuliere beleggers. Het is duidelijk dat dit niet volstaat.”

“Lange tijd werd landroof enkel in verband gebracht met het mondiale zuiden en de enorme, dikwijls door de staat gesteunde overname van landbouwgrond en bossen door westerse bedrijven”, aldus Kay. “Maar ook in Europa is de concentratie van grond in de handen van steeds minder mensen deel gaan uitmaken van de politieke praktijk. Dat wordt vaak eufemistisch 'ontwikkeling van het platteland' genoemd en niet zozeer als een economische misdaad gezien.”

Voor de vier miljoen kleine Roemeense boeren betekent dit dat ze op een enorm waardevolle hulpbron zitten, aldus de journalisten. Sinds 2012 is de grondprijs in Roemenië vervijfentwintigvoudigd. Rabo Farm gelooft dat de prijs zal blijven stijgen, zij het in een iets lager tempo. “De kleine boeren bevinden zich opeens in de wereld van de hongerige beleggers en staan in de weg voor het grote geld”, zo klinkt het. Na de val van het communisme is de toegang tot en de zeggenschap over de strategische hulpbronnen naar lokale oligarchen toegevloeid. Daarna hebben grote bedrijven, een zwak nationaal bestuur, institutionele corruptie en passiviteit de weg geplaveid voor grootschalig landjepik, met vergaande gevolgen voor de plattelandssamenleving, zo luidt de conclusie.  

Bron: De Correspondent

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek