Rendabiliteit aardappelen niet op één jaar afrekenen

Met graanteelt kan een Vlaamse akkerbouwer zijn boterham niet verdienen op het meestal bescheiden areaal dat hij ter beschikking heeft. Veel akkerbouwers rekenen daarvoor op de aardappelen in hun teeltrotatie. Maar aardappelteelt heeft ook de naam van duur (hoge kosten) en onzeker te zijn. Hoe zit dat nu precies? De studiedienst van de Vlaamse landbouwadministratie zocht het uit. Het is een teelt die inderdaad getypeerd wordt door grote schommelingen in bruto saldo en arbeidsinkomen. De gemiddelden over 2009 tot 2013 geven toch een positief beeld: een arbeidsinkomen van 873 euro per hectare met vroege aardappelen en 1.435 euro per hectare met bewaaraardappelen. De kostprijs van aardappelteelt is wel aan het stijgen.
20 januari 2016  – Laatste update 4 april 2020 15:25
Lees meer over:

Met graanteelt kan een Vlaamse akkerbouwer zijn boterham niet verdienen op het meestal bescheiden areaal dat hij ter beschikking heeft. Veel akkerbouwers rekenen daarvoor op de aardappelen in hun teeltrotatie. Maar aardappelteelt heeft ook de naam van duur (hoge kosten) en onzeker te zijn. Hoe zit dat nu precies? De studiedienst van de Vlaamse landbouwadministratie zocht het uit. Het is een teelt die inderdaad getypeerd wordt door grote schommelingen in bruto saldo en arbeidsinkomen. De gemiddelden over 2009 tot 2013 geven toch een positief beeld: een arbeidsinkomen van 873 euro per hectare met vroege aardappelen en 1.435 euro per hectare met bewaaraardappelen. De kostprijs van aardappelteelt is wel aan het stijgen.

In 2014 waren aardappelen met een totaal van 223 miljoen euro goed voor 47 procent van de eindproductiewaarde van de akkerbouw. Om maar te zeggen dat aardappelen belangrijk zijn voor Vlaamse landbouwers met een specialisatie in akkerbouw. In 2014 werden er in Vlaanderen op bijna 45.000 hectare aardappelen geteeld door meer dan 8.100 landbouwers. Bijna de helft van hen zijn West-Vlamingen. Ook al rekenen akkerbouwers vaak op de aardappelen in hun rotatie om aan het einde van het jaar iets verdiend te hebben, toch is de rendabiliteit van aardappelen net zoals die van andere akkerbouwteelten een uitdaging en geen zekerheid.

Aan de kostenzijde worden de prijzen van productiemiddelen opgelegd, terwijl landbouwers de verkoopprijs niet in de hand hebben. De markt telt veel aanbieders tegenover enkele afnemers en kampt met fluctuerende productieniveaus door schommelende arealen, weersinvloeden, ziekten en plagen. Daardoor kunnen het inkomen uit aardappelteelt van jaar tot jaar nogal variëren. “Produceren voor een zo laag mogelijke prijs is dus erg belangrijk”, leiden de onderzoekers van de Vlaamse landbouwadministratie daaruit af. “En net daarom is het nuttig om een beter inzicht te krijgen in de kostprijs en de verschillende kostenposten en de evolutie ervan in kaart te brengen.”

In de periode 2009-2013 realiseerde een aardappelteler met vroege aardappelen een arbeidsinkomen van 873 euro per hectare. Het bruto saldo komt over dezelfde periode uit op 1.999 euro per hectare gemiddeld. De waarden schommelen sterk van jaar tot jaar. Dankzij het goede resultaat in 2013 ligt het netto bedrijfsresultaat na vergoeding van de eigen arbeid bij het nulpunt. Zowel de variabele als de vaste kosten zijn gestaag gestegen. De variabele kosten (vooral pootgoed, loonwerk, gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen) nemen 65 procent in. Vaste kosten zoals pacht en afschrijvingen tellen voor 35 procent mee in de kostprijsberekening.

Bij bewaaraardappelen bedraagt het familiaal arbeidsinkomen over de periode 2009-2013 gemiddeld 1.435 euro per hectare. Het bruto saldo komt over dezelfde periode uit op 3.040 euro per hectare. Ook hier treden er aanzienlijke schommelingen op. Het netto bedrijfsresultaat komt gemiddeld uit op meer dan 700 euro per hectare, met positieve uitschieters in 2010 en 2012. Over de periode 2009-2013 zijn zowel de variabele als de vaste kosten langzaamaan gestegen, al is het verloop bij de variabele kosten wat hobbeliger te noemen. Het aandeel van gewasbeschermingsmiddelen en afschrijvingen is hoger dan bij de vroege aardappelen. Bij late aardappelen vallen loonwerk en pootgoed in verhouding goedkoper uit.

De gebruikte data zijn afkomstig uit het Landbouwmonitoringsnetwerk (LMN), dat beheerd wordt door het Departement Landbouw en Visserij. Pootaardappelen zijn niet meegenomen in de analyse. Voor bewaaraardappelen zijn de berekeningen gebaseerd op de boekhoudingen van meer dan 150 akkerbouwers. Gemiddeld is hun aardappelareaal 11 hectare groot. Hun gemiddelde rendement bedraagt bijna 45 ton per hectare, met 2010 als slechtste jaar (41,7 ton/ha) en 2011 als beste jaar met 48,3 ton per hectare. Ter illustratie van de volatiliteit van de verkoopprijs: gemiddeld bedraagt de verkoopprijs 116 euro per ton maar dat verbergt grote schommelingen. In één jaar tijd ging de prijs van 66 euro in 2011 naar gemiddeld 156 euro in 2012.

Meer info: Departement Landbouw en Visserij

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek