Ruim één miljoen euro van mestfraude verbeurd verklaard

Dankzij de inspanningen van de onderzoeksrechter en het parket van Turnhout, de gemeente Balen en de Mestbank is er een einde gekomen aan een jarenlange fraude met mest door de uitbaters van een mestverzamelpunt in Balen. De 1.142.000 euro die ze daarmee verdienden, werd verbeurd verklaard. Het koppel kreeg van de correctionele rechtbank van Turnhout ook een celstraf en boete opgelegd, deels met uitstel, en een exploitatieverbod van tien jaar. De beklaagden betwistten dat ze de mest met opzet loosden, maar de rechter achtte de feiten bewezen. De Mestbank schreef in dit dossier bijna 814.000 euro aan boetes uit. De jarenlange mestlozingen veroorzaakten een enorme milieuschade. Met een nieuw mestactieplan in aantocht is een harde aanpak van de ‘rotte appels’ van groot belang want mestfraudeurs verpesten het voor de boeren die het goed menen met de waterkwaliteit.

De beklaagden, veehouders die naast de eigen landbouwactiviteit ook een mestverzamelpunt uitbaatten, ontvingen tussen 2006 en 2010 ongeveer 170.000 ton mest van boeren met een mestoverschot. Die laatsten betaalden hen voor het openspreiden van de mest op akkers en weilanden. Maar de mest werd nooit volgens de regels van de kunst uitgereden zodat het parket van de grootste verdwijntruc ooit spreekt. Johan Foets en Marleen Lodewijckx loosden een groot deel van de mest. Via de Heiloop kwam het goedje in de Grote Nete terecht.

De milieuschade door de lozingen in oppervlaktewater en de overbemesting van percelen is niet te becijferen. Dat geldt ook voor de schade toegebracht aan de omgeving en de buren. Zo kwam de milieuverontreiniging aan het licht toen een buurman zijn koeien zag sterven en klacht indiende bij de Turnhoutse rechter. Die kende hem een schadevergoeding van 7.500 euro toe. Het duurde (te) lang vooraleer de lokale overheid de klachten van de buurman ernstig nam. Daarom geeft het vonnis de politie van de zone Balen-Dessel-Mol en het gemeentebestuur een veeg uit de pan.

Nu, zoveel jaren later, komt het frauderend koppel er alleszins niet goedkoop van af. Johan Foets kreeg 15 maanden cel en 150.000 euro boete, Marleen Lodewijckx 12 maanden cel en 90.000 euro boete. Zowel de celstraf als de boete zijn voor beiden deels met uitstel. De 1.142.000 euro die de fraude had opgebracht, werd verbeurd verklaard. Het koppel mag de komende tien jaar geen zelfstandige zaak meer exploiteren. De betrokken kunnen tegen het vonnis nog in beroep gaan.

Dit dossier wordt al meer dan tien jaar opgevolgd door de Mestbank, maar meer dan processen-verbaal opmaken en administratieve boetes uitschrijven, vermag deze instantie niet. De situatie ter plekke is pas veranderd toen de onderzoeksrechter in 2010 een dossier opende na de klacht van de boze buurman. De onderzoeksrechter verbood de aanvoer van mest, maar dat werd door de beklaagden genegeerd. Een jaar later besloot de gemeente Balen dat de mestopslag in orde gebracht moest worden oftewel tegen de grond moest. Tegen de zomer van 2012 was dat laatste gebeurd.

Het sjoemelende mestbedrijf heeft voor honderdduizenden euro aan boetes openstaan bij de Mestbank. Door een uitgebreid onderzoek in 2003 ontdekte de Mestbank namelijk dat Foets veel percelen aangaf die in werkelijkheid door andere landbouwers in gebruik waren of die helemaal geen landbouwgrond waren. Daardoor was er een groot onevenwicht tussen het aangevoerde volume mest en de oppervlakte landbouwgrond in gebruik. Tegen de vaststellingen van de Mestbank werd door Lodewijckx beroep aangetekend. Op een uitspraak is het nog wachten omdat de rechter in hoger beroep geen oordeel wou vellen alvorens het vonnis van de correctionele rechtbank in Turnhout bekend was.