Schauvliege en Draulans elk op hun manier blij met wolf

Tussen Boerenbond en Knack-journalist Dirk Draulans komt het waarschijnlijk nooit meer goed. Die laatste werd in het Canvas-programma De Afspraak uitgenodigd om als bioloog duiding te verschaffen bij de komst van wolvin Naya, maar de meeste kijkers zullen zich zijn uithaal naar de landbouwsector beter herinneren. Een vergoeding vragen voor dode schapen komt voor Draulans neer op “gezeik van Boerenbond” en boeren zouden zich gedragen als geldwolven. Terwijl Draulans de bruggen tussen landbouw en natuur opblaast, doet minister van Landbouw én Natuur Joke Schauvliege haar best om er nieuwe te bouwen door een zaal vol Limburgse boeren uit te leggen waarom we blij moeten zijn met de terugkeer van de wolf.

Er is opnieuw een wolf in ons land. Natuurliefhebbers vinden dat fantastisch nieuws. Voor bioloog Dirk Draulans is de terugkeer van de wolf een jongensdroom die uitkomt, “en het ultieme bewijs dat we goed bezig zijn met onze natuur”. De wolf hoort hier thuis, vervolgt Draulans, want het dier heeft duizenden jaren in Europa gewoond maar trok zich terug op een paar plekken in Roemenië en Italië toen de mens hem opjoeg. Zijn terugkeer, en ook die van de lynx, is volgens de bioloog te danken aan de door Europa gedirigeerde natuurbescherming, het verbinden van grote natuurgebieden, de toegenomen tolerantie voor wilde natuur en de plattelandsleegloop in contreien waar de wolf vroeger voorkwam.

Ook voor Vlaams minister van Natuur Joke Schauvliege heeft de terugkeer van de wolf iets magisch. Voor een zaal vol landbouwers, op het landbouwcongres van de provincie Limburg in Genk, deinsde ze er niet voor terug om de komst van wolvin Naya goed nieuws te noemen. “Het toont aan dat onze inspanningen voor de natuur effect hebben, en dat de Vlaamse natuur robuuster wordt.” Schauvliege erkent dat de komst van een toppredator als de wolf ook nadelen heeft. De kadavers die een schapenhouder uit Meerhout toonde, illustreren de harde realiteit van wat in bedekte termen ‘economische schade’ heet. De minister drukte alle aanwezige landbouwers op het hart dat de overheid hierin zijn verantwoordelijkheid zal nemen en schade zal vergoeden, “zonder te eisen dat schapenhouders preventieve maatregelen nemen want dat ligt moeilijk als de belager een wolf is”.

Wolvin Naya komt uit Noordoost-Duitsland, passeerde aan sneltempo Nederland en blijft nu hangen in de Kempen. Daar heeft de wolvin twee schapen op haar menu gezet, en een derde schaap verwondt. Schapenhouders in Meerhout en omstreken mogen er niet van uitgaan dat de wolvin haar reis voortzet. “Vinden ze een goed verblijf, dan hebben vrouwelijke wolven de neiging om daar te wachten op een mannelijk exemplaar. In theorie is het mogelijk dat Naya in Meerhout of in Limburg jarenlang wacht op een partner die misschien nooit komt. De populatie is immers klein.” Toch gelooft Draulans dat hij het nog zal meemaken dat Vlaanderen minstens één wolvenfamilie huisvest, en de everzwijnenpopulatie zo misschien wel op een natuurlijke manier weer in balans wordt gebracht.

Naar aanleiding van de komst van wolvin Naya maakt minister Schauvliege op korte termijn een wolvenplan op. Dat antwoordde ze op een actuele vraag van Lode Ceyssens (CD&V) en Piet De Bruyn (NV-A) in het Vlaams Parlement. In het Soortenbesluit van 2016 gaf ze de wolf alvast een beschermde status voor het geval die zou terugkeren. Vandaag is het zover zodat er haast gemoeid is met het wolvenplan. Omtrent de vergoeding van landbouwschade zei Schauvliege tegenover de parlementsleden precies hetzelfde als tegenover de landbouwers in Genk: “Het Soortenbesluit stelt dat we preventieve maatregelen moeten nemen maar het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) zegt dat dit voor een wolf niet van toepassing is omdat je dat niet kunt doen.”

Nog volgens de minister liggen de contouren van het wolvenplan op tafel, en kan de uitwerking snel gaan. Ze steunt daarvoor op experts van natuuronderzoeksinstituut INBO. In het Canvas-programma De Afspraak gaf Dirk Draulans te kennen dat het wolvenplan klaar had moeten zijn. En hij deed het samenbrengen van de stakeholders door INBO af als “gezeik van Boerenbond” dat er zit aan te komen, waarna hij de landbouwsector in zijn totaliteit zodanig begon te schofferen dat de andere studiogasten er ongemakkelijk van werden. Ongeveer letterlijk zei hij: “Als het te veel regent hebben de boeren geld nodig, als het te weinig regent hebben ze geld nodig, en als er nu een schaap dood ligt, zullen ze ook geld nodig hebben.”

Open Vld-parlementslid Willen-Frederik Schiltz nam het nog op voor de schapenhouders omdat hij het logisch vindt dat je vergoed wordt voor de schade die een dier aanricht dat niet bejaagd mag worden. “In het verleden is het de wolf net slecht vergaan omdat economisch waardevolle goederen als schapen opgegeten worden.” Maar voor bioloog Dirk Draulans weegt de terugkeer van de wolf veel zwaarder “dan vijf schapen die misschien het loodje gaan leggen”. Waar Schiltz in de tv-studio zei dat de volledige schade aan een schapenhouder vergoed wordt, kaart Boerenbond aan dat er een franchise van 300 euro gehanteerd wordt. Voorzitter Sonja De Becker neemt het niet dat zulke bezorgdheden van leden-landbouwers “door een zogenaamde wetenschapsjournalist afgedaan worden als gezeik van de Boerenbond”.