Schauvliege luistert naar grieven jonge landbouwers
Om kennis te maken met de werking van Groene Kring nodigde de jongerenorganisatie minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege uit op twee landbouwbedrijven in Oost-Vlaanderen. Goed voorbereid legden de jongeren de minister hun grieven voor rond een reeks heikele thema’s: instandhoudingsdoelstellingen, pachtwetgeving, pensioenboeren, toegang tot grond, enz. Schauvliege luisterde aandachtig en gaf uitleg op de vele vragen. Ze verzekerde de jonge landbouwers dat ze op haar konden rekenen. “Niet toevallig is de allereerste doelstelling in mijn beleidsnota Landbouw de instroom en verjonging van bedrijfsleiders bevorderen”, zei de minister.
Schauvliege ging de afgelopen weken al meermaals de boer op in het kader van het dossier van de instandhoudingsdoelstellingen (IHD). Deze keer nam Groene Kring haar mee op rondrit om kennis te maken met een specifieke doelgroep, die van de jonge landbouwers. De eerste halte was het bedrijf van Frederik Byl in Waarschoot. In 2004 stapte hij bij zijn vader in het bedrijf. Geleidelijk aan groeide het bedrijf door tot een 120-tal melkkoeien, 135 stuks jongvee, 750 mestvarkens en zo’n 115 hectare akkerbouw. Hoewel recent werd geïnvesteerd in een nieuwe melkveestal en een melkcarrousel, kreeg hij in oktober een oranje IHD-brief. Daardoor is zijn toekomst een pak onzekerder geworden.
Op dit bedrijf kreeg de minister dan ook een spervuur van vragen over IHD en de gevolgen ervan voor de jonge landbouwers. Schauvliege legde uit dat de zoekzones nu maximaal zijn genomen en dat die nu verder verfijnd gaan worden waardoor een deel bedrijven van code oranje naar code groen zullen evolueren. “Bovendien kunnen natuurdoelen ook op verschillende plaatsen in een natuurgebied gerealiseerd worden. Ook op die manier kunnen we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk bedrijven een toekomst krijgen.” De minister verzekerde de Groene Kringers dat er in september meer duidelijkheid zal komen over de afbakening van de zoekzones en over het flankerend beleid voor oranje bedrijven.
Daarnaast wil de organisatie ook dat er binnen het flankerend beleid rekening wordt gehouden met leningen die nog moeten afbetaald worden en met de terugbetaling van VLIF-steun wanneer een landbouwer gedwongen wordt tot stopzetting of verplaatsing van zijn bedrijf als gevolg van de IHD. Volgens Schauvliege is dat zeker voorzien. “Wij willen een oplossing op maat voor elk bedrijf. Daarbij moet ook alle schade vergoed worden.” Ook kwam de vraag of met de voorziene maatregelen de beoogde natuurdoelen gaan bereikt worden of dat de kans bestaat dat de wetgeving nog verder verstrengd zal worden. “Dat is het cynische van heel het verhaal”, antwoordde de minister. “Niemand kan mij zeggen of we effectief ons doel gaan bereiken met deze maatregelen.”
Tijdens de busrit naar het volgende bedrijf kwamen de productiefactoren ter sprake zoals kapitaal en grond. Op vlak van kapitaal wil Groene Kring een snelle betaling van de VLIF-overnamesteun waarbij de volledige betaling verricht wordt in maximaal drie jaar. “Wij willen ook dat het waarborgbeleid wordt herzien en dat er een snelle implementatie komt van de mogelijkheid tot kosteloze of goedkope renteherziening van lopende kredieten”, legt voorzitter Marijke Jordens uit. Daarnaast wil de organisatie ook dat nieuwe financieringssystemen gemakkelijker ingang vinden in de sector en dat het carry back/carry forward systeem snel wordt geïntroduceerd.
Vervolgens werd er gestopt op het gemengd landbouwbedrijf van Tim De Weweire en zijn vader in Assenede. Sinds hij in 2008 mee in het bedrijf stapte, is het uitgegroeid tot een bedrijf met drie volwaardige takken met melkvee, vleesvee en 200 hectare akkerbouw. Al gauw kwam het gesprek daar op de toegang tot grond voor jonge landbouwers. “Vandaag is het bijna onmogelijk om als jonge landbouwer nog grond in vaste pacht te krijgen. En ik geef eigenaars geen ongelijk, waarom zouden ze zich vandaag nog aan langlopende verbintenissen wagen met weinig voordeel voor zichzelf? Zeker niet als ze via seizoenpacht geen verplichtingen hebben en een hogere prijs krijgen”, zei één van de jonge boeren.
Om die reden vraagt Groene Kring aan de minister om het verpachten van grond, zeker op lange termijn, aan actieve land- en tuinbouwers aantrekkelijker te maken. “Wij willen ook dat er een goed afgebakende definitie van actieve landbouwer komt en dat bij pensioenboeren de pacht automatisch wordt ontbonden. Het kan niet dat die boeren hun grond onderpachten aan andere landbouwers. Tot slot willen we ook dat grond met landbouwbestemming die van pacht vrijkomt, in gebruik blijft van landbouwers.” De minister nam akte van de standpunten van Groene Kring, maar zei dat een wijziging van de pachtwetgeving een heel delicate kwestie is. “We moeten er ook voor zorgen dat we met een hervorming de bescherming van de boer in de pachtwet niet al te zeer aantasten.”
Een terugkerend punt tijdens de hele rondrit was bedrijfszekerheid. “Als jonge landbouwers hebben we nood aan duidelijkheid over op til zijnde wijzigingen aan de wetgeving. Wij willen onze toekomst plannen. Daarom vragen we dat overgangsmaatregelen op tijd worden aangekondigd”, zegt de voorzitter. Om dezelfde reden dringt de jongerenorganisatie ook aan op een transparant grondbeleid. “De schaarse landbouwgrond moet zo veel mogelijk gevrijwaard worden”, klonk het nog.
