Sojatelers in Donau regio koesteren grote ambities

Sojateelt verkeert in onze regio nog in de onderzoeksfase. Meer naar het oosten van Europa wordt er al jaren op grote schaal soja geteeld. Tussen 2012 en 2015 is de totale Europese sojaproductie inclusief de (grote) Oekraïense productie gestegen van 1 naar 6,5 miljoen ton soja. Een deel van deze soja komt op de markt met het label ‘Donau Soja’ en is gegarandeerd ggo-vrij. Het label mikt op een verdere groei zodat tegen 2025 de helft van de Europese sojabehoefte ingevuld kan worden met lokale teelt. Nu wordt jaarlijks ongeveer 40 miljoen ton soja(schroot) geïmporteerd.

De Nederlandse landbouwnieuwswebsite Boerenbusiness heeft als eerste de ambitie van het sojalabel ‘Donau Soja’ opgemerkt. Donau Soja koestert al langer de ambitie om tegen 2025 de helft van de Europese sojabehoefte in te vullen met lokaal geteeld product. De groeicijfers die de (Oost-)Europese sojatelers kunnen voorleggen, ondersteunen die ambitie. In 2015 werd in heel Europa 6,5 miljoen ton soja geproduceerd, inclusief de Oekraïense productie. In 2012 bereikte de productie maar 1 miljoen ton.

Maken we abstractie van Oekraïne, dan blijft de groei spectaculair. Het areaal in de Donau-regio verdubbelde bijna: van 580.000 hectare in 2012 tot 950.000 hectare in 2015. Normaal zou dit een oogst opleveren van bijna drie miljoen ton maar vorig jaar viel de oogst tegen en werd 2,2 miljoen ton gedorsen in de regio.

Donau Soja is de belangenbehartiger van de sojaproducerende landen in de Donau regio. Speerpunt is het produceren van ggo-vrije soja voor menselijke consumptie en veevoeder. De meeste gecertificeerde soja wordt in Centraal-Europa afgezet als veevoeder. Donau Soja hoopt de productie tot 20,5 miljoen ton te laten toenemen in 2025. Dat staat volgens Boerenbusiness nog steeds in schril contrast met bijvoorbeeld de 100 miljoen ton die Brazilië produceert. Anderzijds zou het wel voldoende zijn om de helft van de Europese sojabehoefte lokaal in te vullen.

“Wanneer we de opbrengsten kunnen verhogen, soja in meer teeltrotaties introduceren en de vraag blijvend zien toenemen, dan verwacht ik dat die doelstelling gehaald kan worden”, zegt Matthias Krön, voorzitter van Donau Soja. “Europa is dan voor 50 procent zelfvoorzienend in plaats van de 5,7 procent op dit moment.” Alleen al omdat er nog zoveel landbouwgrond braak ligt, ziet hij een groot potentieel voor soja in Roemenië, Servië, Kroatië en de andere landen uit de Donau-regio. Met beter en beter beschikbaar zaaizaad en meer teeltkennis kan soja een hoge vlucht nemen.

De productiestijging tussen 2014 en 2015 zou veel te maken hebben met het nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid. Akkerbouwers zijn in hun zoektocht naar vergroening uitgekomen bij soja als teeltdiversificatie. Lokaal geteelde soja is naar verluidt een positieve zaak voor het klimaat. De broeikasgasuitstoot van de Oostenrijkse varkenshouderij zou halveren en 1,1 miljoen ton CO2 lager uitvallen ieder jaar. Oostenrijk is de bakermat van Donau Soja, daarom dat het onderzoek daar is uitgevoerd.

De importsoja uit Brazilië, Argentinië en de Verenigde Staten is voor 85 procent genetisch gemodificeerd om een onkruidbestrijding met glyfosaat toe te laten. Voorzitter Krön spreekt zich uit tegen het gebruik van glyfosaat in lokale sojateelt. Het lastenboek dicteert voorlopig alleen het naleven van de Europese regels maar Donau Soja gaat het doodspuiten van het gewas voor de oogst verbieden. Met deze methode verloopt de afrijping sneller maar de lastenboekbeheerder wil niet riskeren dat er residuen worden teruggevonden.