Sorteren is belangrijk om goed te kunnen composteren

In Nederland ergeren landbouwers zich aan de stukjes plastic die in gft-compost verzeilen omdat burgers niet secuur sorteren. Wanneer ze compost strooien, belandt die rommel op hun akkers. Of we in Vlaanderen met hetzelfde probleem kampen, wou De Standaard van Vlaco weten. Dat is de vzw die de kwaliteit van het eindproduct van 45 composteringsinstallaties bewaakt. Ook bij ons zitten er in gft dingen die er niet in thuishoren zoals plastic, glas, metaal of touw. De norm voor compost is 0,5 procent onzuiverheden, of 5 gram per kilo compost. “We zitten daar tien keer onder voor groencompost en vier keer voor gft-compost”, laat Vlaco-coördinator Kristel Vandenbroek weten.

“Burgers gooien te veel rotzooi in het gft-afval.” In een reportage van de Noord-Hollandse omroep NH Nieuws raapt een ontstemde landbouwer Jasper Roubos in geen tijd een handvol stukjes plastic op als hij over zijn akker loopt. Die rommel werd samen met compost uitgestrooid. Compost dat gemaakt wordt van onder meer het groente-, fruit- en tuinafval (gft). Dat onze noorderburen met een probleem zitten, schrijft Vlaco-coördinator Kristel Vandenbroek toe aan de verhoogde prijs voor de verwerking van restafval, wat een verschuiving naar het gft in de hand heeft gewerkt.

In Vlaanderen is het aantal onzuiverheden in het gft al jaren stabiel. De invoering van hogere tarieven of duurdere restafvalzakken laat zich niet echt voelen in de gft-bakken. Er wordt 268.000 ton gft-afval per jaar aan huis opgehaald. Composteringsinstallaties halen er standaard onzuiverheden uit via zeven, magneten (metaal) of windshifting. Dat laatste is bedoeld voor plastic, dat lichter is en er als het ware uitgeblazen wordt. Chipszakjes treffen ze ook geregeld aan, net als het plastic waarin fruit of groente gewikkeld is. Nog een vervelende bron van verontreiniging zijn de stickertjes die op veel fruit kleven. “Die zijn er met geen enkele methode uit te vissen en ontsieren het eindproduct”, zegt Vandenbroek. “Er zijn al pogingen gedaan om die afbreekbaar te maken, maar tot nu zonder succes.” Minister Joke Schauvliege wil ze verbieden.

Vanaf 1 januari 2019 komt er een nieuwe sorteerboodschap rond het gft. Dierlijke etensresten van kaas, eieren, vlees en vis zijn weer toegelaten, nadat ze in 2002 waren gebannen als gevolg van de gekkekoeienziekte. Theezakjes zullen er niet meer in mogen, want die bevatten ook almaar vaker kunststof. Koffiepads zijn evenzeer taboe. Klassieke papieren koffiefilters mogen nog wel. “Eenvoudig is dat allemaal niet”, geeft Vandenbroek toe, “maar wij willen de kringloop zo zuiver mogelijk houden. Omdat scheiding aan de bron cruciaal is, blijft de rol van de burger de belangrijkste factor om het compost beter te maken.”

Meer weten over compost? VILT publiceerde vorig jaar een reeks artikels over compost n.a.v. het 20-jarig bestaan van de compostproef in Boutersem.