Staat aardappelteelt voor revolutie?

Een klein Nederlands veredelingsbedrijf kan voor een grote revolutie in de aardappelteelt zorgen. Gegroeid vanuit de tomatenveredeling heeft Solynta een nieuwe veredelingstechniek ontwikkeld die het mogelijk moet maken om binnenkort meervoudige resistentie tegen phytophthora, de aardappelplaag, in te bouwen in aardappelrassen. Bovendien maakt het bedrijf zich sterk dat we in de toekomst aardappelen zullen telen op basis van zaad in plaats van pootgoed zoals dat vandaag gebeurt.
21 augustus 2017  – Laatste update 14 september 2020 14:41
Lees meer over:

Een klein Nederlands veredelingsbedrijf kan voor een grote revolutie in de aardappelteelt zorgen. Gegroeid vanuit de tomatenveredeling heeft Solynta een nieuwe veredelingstechniek ontwikkeld die het mogelijk moet maken om binnenkort meervoudige resistentie tegen phytophthora, de aardappelplaag, in te bouwen in aardappelrassen. Bovendien maakt het bedrijf zich sterk dat we in de toekomst aardappelen zullen telen op basis van zaad in plaats van pootgoed zoals dat vandaag gebeurt.

Vanuit het besef dat de groei in de tomatenveredeling beperkt is, gingen drie compagnons van het tomatenzaadbedrijf De Ruiter Seeds, één van de grootste ter wereld, op zoek naar een nieuwe uitdaging. “We kwamen op het idee om aardappelzaadjes te gaan veredelen. De aardappel is het vierde belangrijkste gewas ter wereld, maar echte vernieuwing is er beperkt omdat de ontwikkeling van pootaardappelen heel lastig is en traag verloopt”, vertelt Solynta-directeur Hein Kruyt.

Bijkomend voordeel voor de compagnons is dat de aardappel verre familie is van de tomaat. “Het lastige aan aardappelplanten veredelen, is het feit dat aardappelplanten zichzelf moeten bevruchten. Deze zelfbestuiving kan gezien worden als een soort inteelt en dat is dus niet bevorderlijk voor de kwaliteit van de nakomelingen”, aldus Kruyt. Met die bevindingen startten hij en zijn compagnons bij De Ruiter met vijf onderzoeksprojecten. Vier projecten mislukten en bij het andere project bleef welgeteld één plantje leven.

Dat was de start van Solynta. Jaar na jaar boekte het bedrijf vooruitgang met zijn veredeling: één plantje werd een serre en vervolgens een veld vol plantjes. Hoewel het wellicht nog een paar jaar duurt vooraleer de commercialisatie van start kan gaan, is Kruyt ervan overtuigd dat de nieuwe veredelingstechniek heel wat potentieel heeft. Het gaat om de ‘F1 hybride veredelingstechnologie’ die het mogelijk maakt om meervoudige phytophthora-resistentie in te bouwen in aardappelrassen. “Samen met de Wageningen Universiteit hebben we de doorbraak gevonden die deze techniek mogelijk maakt bij aardappelen. Heel veel bedrijven en universiteiten in de hele wereld zijn hiernaar op zoek geweest.”

Het inbouwen van meervoudige resistenties was tot nog toe enkel mogelijk via genetische modificatie, maar daar lijkt de consument niet voor gewonnen. Solynta stelt dat het snel een tweevoudige resistentie tegen de aardappelplaag kan inbouwen die zal kunnen uitgebreid worden naar drie, vier of nog meer resistenties. De hybride veredelingstechniek die dit mogelijk maakt, slaagt daar bovendien in om dit te doen op vijf jaar, terwijl dat bij de conventionele methode gemakkelijk 15 jaar is. “Die snelheid is belangrijk omdat veel kordater op nieuwe phytophthora-stammen kan worden gereageerd door veredelaars”, klinkt het.

Het geheim bestaat er volgens Kruyt in dat Solynta erin geslaagd is een stabiele ouderlijn te ontwikkelen. Hierdoor wordt het mogelijk om bepaalde kenmerken blijvend in te kruisen. “De genetische opbouw van een aardappel is heel complex. Daarom was het voordien bijna onmogelijk om bij het kruisen een plant met de juiste eigenschappen te vinden”, klinkt het.

De afgelopen 100 jaar is er in de aardappelrassen dan ook niet veel ontwikkeling is geweest. Het bintje bestaat sinds begin 1900 en is na al die jaren nog steeds het grootste ras in Europa. “Dat is in de tomatenteelt ondenkbaar. Daar komen jaarlijks nieuwe rassen uit, die nog beter smaken, langer goed blijven of andere voordelen hebben”, aldus Kruyt. Volgens hem duurt het ontwikkelen van een nieuw ras met een eigenschap uit een wilde aardappelsoort vandaag wel vijftig jaar.

Die langzame ontwikkeling zorgt er tegelijkertijd voor dat aardappelen erg gevoelig zijn voor ziektes. Om die ziektes te voorkomen, worden aardappelen tien tot zestien keer bespoten met bestrijdingsmiddelen. Vooral de aardappelplaag is een groot probleem in de aardappelteelt. Deze schimmelziekte richt jaarlijks wereldwijd voor tien miljard euro schade aan, ondanks het intensief gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Meer dan de helft van de middelen die in de landbouw worden gebruikt, is gericht tegen phytophthora.

Maar de innovatie van Solynta stopt niet bij deze nieuwe veredelingstechniek. Het Nederlandse bedrijf wil binnenkort ook aardappelzaad op de markt introduceren. Aardappelen worden tot nu toe alleen geteeld met behulp van pootaardappelen. “Het probleem is dat ze volumineus en bederfelijk zijn. Dat probleem heb je met aardappelzaad niet. Met 30 gram zaad kan je bovendien net zoveel aardappelen kweken als met 2.500 kilo pootaardappelen”, aldus nog Solynta-directeur Hein Kruyt. 

Bron: Financieel Dagblad/OostNL

Beeld: OostNL

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek