Subsidie voor bosaanplanting door boer bestaat hier al

De hervorming van het Europees landbouwbeleid zal vertraging oplopen door de nakende verkiezingen, maar landbouwcommissaris Phil Hogan wil het politieke debat levendig houden. Op een conferentie over bossen in Brussel lanceerde hij het idee dat iedere boer een bosje plant en daarvoor vergoed wordt vanuit het plattelandsbeleid. Navraag bij het Agentschap voor Natuur en Bos leert dat daar niets nieuw aan is voor Vlaanderen. Elke eigenaar of gebruiker van een perceel grond kan bij de Vlaamse overheid een subsidie voor bebossing aanvragen. Specifiek voor landbouwers is er behalve de aanplantsubsidie van 3.500 euro per hectare ook voorzien in een financiële compensatie voor het onderhoud van de bomen en het jaarlijks inkomensverlies. Draagt de bebossing bij aan de natuurdoelstellingen, dan sponsort Europa voor 50 procent.

Europees landbouwcommissaris Phil Hogan werkte een beleidskader uit voor de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Hoe het GLB na 2020 er precies zal uitzien, weten we pas wanneer de EU-instellingen daarover een politiek akkoord hebben bereikt. Theoretisch is het zelfs mogelijk dat Hogan in de nieuwe Europese Commissie een opvolger krijgt die andere accenten wil leggen en daarom met een eigen voorstel komt. Meer waarschijnlijk is dat er voortgewerkt zal worden met ‘The Future of Food and Farming’ als leidraad.

In dat document worden de krijtlijnen uitgezet, maar de lidstaten krijgen meer vrijheid dan ooit te voren om de doelstellingen op hun eigen grondgebied te verwezenlijken. Dat Hogan meer flexibiliteit geeft voor maatwerk wil niet zeggen dat hij geen visie heeft op de uitvoering van zijn beleid. In de tweede pijler van het GLB (plattelandsbeleid) ziet hij bijvoorbeeld een hefboom die kan bijdragen aan klimaat- en natuurdoelstellingen. “Vergoed elke landbouwer die een hectare bos wil aanplanten op zijn areaal”, oppert Hogan om het debat over de concrete invulling van ecologische maatregelen aan te wakkeren.

Zo’n bebossingssubsidie zou in Vlaanderen niets nieuw onder de zon zijn. Het Agentschap voor Natuur en Bos verleent al jaar en dag subsidies voor de aanleg van een bos met inheemse soorten, eventueel ook voor de combinatie van inheemse soorten met sneller groeiende populier. “Deze Vlaamse maatregel krijgt voor de helft cofinanciering vanuit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling”, verklaart Bart Tureluren van het agentschap, “op voorwaarde dat de bebossing bijdraagt aan de Europese natuurdoelstellingen voor Vlaanderen.” In het andere geval zal een aanvraag die hoog genoeg scoort uitsluitend met Vlaamse middelen ondersteund worden.

De subsidie voor beplanting bedraagt 3.500 euro per hectare. Bij gebruik van plantgoed van aanbevolen herkomst – zoals alle plantsoen met het label ‘Plant van Hier’ – dan wordt het subsidiebedrag verhoogd met maximaal 250 euro per hectare. De aanplantsubsidie staat open voor alle grondeigenaars en -gebruikers. “Alleen landbouwers kunnen daarnaast ook aanspraak maken op de compensatie voor het jaarlijkse inkomensverlies en het onderhoud van de bomen”, zegt de ANB-medewerker.
Pachters moeten het schriftelijk akkoord kunnen voorleggen van de eigenaar van de grond. Een verplichte boscompensatie na houtkap is uitgesloten van deze maatregel. Elke aanvraag krijgt een score en moet een minimum puntenaantal halen om in aanmerking te komen voor subsidiëring. Een aanplanting die aansluit bij een bestaand bos scoort hoger. Projecten die bijdragen tot instandhoudingsdoelen krijgen steeds voorrang.

Met de jaren is de concurrentie om de subsidie er kleiner op geworden. Bart Tureluren: “Pakweg tien jaar geleden kregen we ieder jaar tientallen aanvragen. Vorig jaar waren het er twee, die allebei niet pasten binnen de Europese natuurdoelstellingen maar wel met Vlaamse middelen ondersteund werden omdat ze goed scoorden op de andere parameters.” Naar een verklaring voor de verminderde interesse bij landbouwers en andere grondeigenaars is het gissen. “Wie een perceel wou bebossen, heeft dat mogelijk al gedaan. Een lap grond die geen goede landbouwopbrengsten geeft, leent zich daartoe. Op een vruchtbaar perceel gaat een landbouwer die stap normaliter niet zetten.”

Ieder jaar zijn er twee indieningsperioden voor de subsidieaanvraag. Op 1 mei is een nieuwe periode gestart die loopt tot eind augustus. Op de website van het Agentschap voor Natuur en Bos vind je alle informatie over de subsidiemaatregel.