Uitbreiding havencapaciteit met beperkt nieuw dok

De Vlaamse regering heeft voor de uitbreiding van de Antwerpse haven definitief het zogenaamde negende alternatief gekozen. Dat combineert een beperkt nieuw dok, dat aansluit op het bestaande Deurganckdok, met nieuwe containercapaciteit via inbreiding. Het polderdorp Doel kan in dit scenario blijven bestaan. Voor de natuurcompensatie zijn er nog verschillende pistes. De Vlaamse overheid heeft 169 hectare ten zuiden van het gehucht Prosper in bezit die momenteel in beheer zijn van landbouwers. Op Linkerscheldeoever zouden er zonder nieuwe onteigeningen en in samenspraak met de landbouwsector polders ingericht kunnen worden als (weide)vogelgebied. Een compleet andere optie met onbekend prijskaartje is de aanleg van natuureilandjes in de Schelde.

Dat de regering het meeste brood zag in het negende alternatief was al langer bekend, maar nu wordt het ook vastgelegd in een ontwerp van voorkeursbesluit. Dat betekent dat op 8 juni het openbaar onderzoek kan beginnen, met inspraak van alle betrokkenen. In 2025 zou het project moeten zijn afgerond, ongeveer gelijktijdig met het voltooien van de Oosterweelverbinding. In het gekozen alternatief komt er een beperkt nieuw dok, dat niet aantakt op de Schelde, maar op het Deurganckdok. Het nieuwe dok wordt enkel langs de onderzijde ontwikkeld, waardoor er capaciteit is voor 3,2 miljoen extra containers. Aan de noordzijde komt een aarden wal en een groene buffer.

Daarnaast wordt er capaciteit gevonden voor 4 miljoen extra containers in de bestaande haven, via de uitbreiding van de Noordzeeterminal en een nieuwe terminal op het Noordelijk Insteekdok, dat wordt gedempt. Er komt ook een nieuwe terminal aan het Waaslandkanaal, ten westen van de Kieldrechtsluis. Het polderdorp Doel wordt gevrijwaard in het scenario, al is nog niet bekend in welke vorm. “Het is absoluut niet de bedoeling om terug te keren naar de situatie van voor 1998”, zegt mobiliteitsminister Ben Weyts, “maar we voorzien wel enige woonfunctie. We doen wat niemand nog had verwacht, namelijk Doel weer toekomst geven.” Een onderzoeks- en ontwerpbureau gaat na wat er nog mogelijk is voor het dorp.

Het aansnijden van bestaande natuur blijft beperkt omdat er sterk wordt ingezet op de inbreiding van bestaande dokken en omdat het nieuwe dok enkel langs de zuidzijde ontwikkeld wordt. Andere alternatieven zouden een grotere impact hebben op de omgeving, bijvoorbeeld omdat er slikken en schorren zouden moeten sneuvelen. Voor de stukken natuur die wel aangesneden worden, komt er een natuurcompensatieplan.

Als mogelijke pistes verwijst de minister naar Prosperpolder-Zuid en de aanleg van natuureilandjes in de Schelde. Wat de precieze kostprijs van dat laatste is en wat het voor de natuur kan opleveren, moet nog bekeken worden. In samenspraak met de landbouwsector wordt ook bekeken of een beperkt deel van de polders op Linkerscheldeoever aangewend kunnen worden als grasland voor weidevogels of foerageergebied voor de bruine kiekendief. Deze terreinen zijn net als Prosperpolder-Zuid reeds eigendom van de Vlaamse overheid zodat er geen nieuwe onteigeningen voor nodig zijn.