Unesco-dossier voor landloperskolonies ingediend

De Koloniën van Weldadigheid, zeven voormalige landloperskolonies in Vlaanderen en Nederland, zijn een belangrijke stap dichter bij het label van Werelderfgoed. Een ruime Vlaams-Nederlandse delegatie heeft een kanjer van een nominatiedossier ingediend bij Unesco in Parijs. Het gezelschap trok in een speciaal uitgedoste "koloniebus" naar de Franse hoofdstad om het geheel luister bij te zetten. De initiatiefnemers hopen binnen anderhalf jaar uitsluitsel over de kandidatuur te krijgen van het Werelderfgoedcomité. 

De landloperskolonies bevonden zich in ons land in Merksplas en Wortel (Hoogstraten) en in Nederland in Frederiksoord, Wilhelminaoord, Willemsoord, Ommerschans en Veenhuizen en dateren van de periode 1818-1825. Het ging om een sociaal experiment om armen uit de steden - onder meer bedelaars, mensen met een handicap en wezen - waar geen sociaal vangnet voor bestond, al dan niet vrijwillig over te brengen naar onontgonnen locaties op het platteland waar ze door middel van landbouw in hun eigen levensonderhoud zouden kunnen voorzien. Tegelijkertijd was het de bedoeling de deelnemers discipline bij te brengen, structuur te bieden en van onderwijs te laten genieten.

Het experiment bleek lang niet overal te slagen en intussen behoren de Koloniën al lang tot het verleden, maar het project zou op die schaal uniek zijn geweest in de wereld en een grote rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van onze armenzorg. Bovendien valt er vandaag nog heel wat van terug te vinden in het landschap en werden er al verschillende restauratie- en herontwikkelingsprojecten uitgevoerd. Meer dan voldoende reden voor Vlaanderen, Nederland, vier provincies en acht gemeenten om samen voor een erkenning van de Koloniën tot Werelderfgoed te gaan.

"De samenwerking is fantastisch verlopen en we hebben alle vertrouwen in een goede afloop", zegt Inga Verhaert, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en co-voorzitter van de vzw Kempens Landschap die het Vlaamse luik coördineert. "In afwachting gaan we verder met de promotie van de landschappen en het verhaal van de Koloniën, dat ter plaatse in verschillende bezoekerscentra wordt verteld." Ook gedeputeerde Peter Bellens, de andere co-voorzitter van Kempens Landschap, ziet het positief in. "Als het lukt, zetten we de Koloniën op de wereldkaart", zegt hij. "Dat zou ons helpen om de gebieden verder te beschermen en herontwikkelen. Een combinatie van sociale economie en toerisme zorgt immers voor de nodige middelen om de Koloniën te onderhouden."

Bij Unesco kreeg de Vlaams-Nederlandse delegatie een rondleiding en mocht ze het dossier nog een laatste keer presenteren. De Unesco-vertegenwoordigers bleken alvast onder de indruk van de grote opkomst. "Ze leken erg onder de indruk, ook van de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland", zag ook presentator Lieven Van Gils, ambassadeur van het project. "Ik denk dat we een goede kans maken."