Veiling Haspengouw slaat samen met UNIVEG nieuwe weg in
Het ziet er naar uit dat UNIVEG, een wereldspeler in verse groenten en fruit met hoofdkwartier in Sint-Katelijne-Waver, gaat samenwerken met Veiling Haspengouw uit Sint-Truiden. In een intentieverklaring staat dat UNIVEG voor ongeveer de helft van de aandelen zal participeren in de verkoops- en verpakkingsafdelingen van Veiling Haspengouw. Met een achtergestelde lening maakt het investeringsfonds van Boerenbond (AIF) deze bijzondere samenwerking tussen een coöperatie en een private firma mee mogelijk. Voor AIF is het de tweede keer in korte tijd dat het zo’n constructie faciliteert, herinner je de samenwerking tussen Covavee en Westvlees in de Belgian Pork Group. Veiling Haspengouw schrijft aan een nieuw hoofdstuk terwijl UNIVEG reeds goede ervaringen heeft met het ‘uitlenen’ van zijn verkoopapparaat aan een coöperatie van citrusvruchtentelers in Florida.
Veiling Haspengouw komt uit een moeilijke periode. Daarover werd niet geklaagd tijdens de jongste persconferentie maar het is wel een teken aan de wand dat de Limburgse fruitveiling tweemaal van algemeen directeur wisselde sinds de Rusland-crisis van vorige zomer. Nu de zoektocht naar een bondgenoot in de verkoop van hard- en zachtfruit UNIVEG als sparringpartner heeft opgeleverd, is de goesting in Sint-Truiden groot om aan een nieuw hoofdstuk te schrijven. Voorzitter Luc Bels verklaart dat hij uitkijkt naar de nieuwe kansen die Veiling Haspengouw krijgt op markten in Europa en de wereld dankzij de toegang tot het commercieel netwerk van UNIVEG.
Maanden van verkennende gesprekken en onderhandelingen hebben een intentieverklaring over een intense vorm van commerciële samenwerking tussen de twee opgeleverd. Het plan is dat UNIVEG participeert in het kapitaal van twee filialen van de veiling: 51 procent van de aandelen van de verkoopafdeling (H-Fruit) en 50 procent van de aandelen van de verpakkingsafdeling (H-Ppack). Aan de coöperatieve structuur van de veiling wordt niet geraakt, aan de werking van H-Fruit evenmin. De veiling blijft zijn huidige klanten bedienen maar krijgt er via UNIVEG een verkoopplatform bij. Dat zal Veiling Haspengouw toelaten om zijn ambities op vlak van buitenlandse afzetmarkten waar te maken.
UNIVEG is vandaag vooral sterk in het importeren en verhandelen van verse producten uit het Zuiden van Europa en overzeese gebieden. Zo’n 65 procent van de omzet wordt met fruit gerealiseerd, de overige 35 procent met groenten. “Onze competenties in handel en distributie willen we nu ten dienste stellen van lokaal product, meer bepaald het fruit van de Limburgse veiling”, zegt Francis Kint, CEO van UNIVEG. De distributeur was jarenlang een belangrijke klant van de veiling, maar gaat nu een veel intensere samenwerking aan. Dat een private speler participeert in het kapitaal van dochtermaatschappijen van een coöperatief georganiseerde veiling is erg vernieuwend voor de groente- en fruitsector.
“Vernieuwend en toch logisch”, was te horen op de officiële bekendmaking in Sint-Truiden. En zo denken de fruittelers, de aandeelhouders van de veiling, er blijkbaar ook over. De vergadering met de coöperanten verliep in een erg constructieve sfeer. Zij moeten niet stemmen over de kapitaalparticipatie aangezien UNIVEG zich niet in de veiling maar in dochtermaatschappijen van Veiling Haspengouw inkoopt. Neemt niet weg dat zij uitgebreid en transparant ingelicht worden. Uiteraard roept de stap in het onbekende vragen op, maar iedereen ziet ook wel welke afzetkanalen en nieuwe markten er dankzij UNIVEG kunnen opengaan voor Limburgs fruit. Dat voorzitter Luc Bels bijna unaniem opnieuw verkozen werd door de andere telers illustreert het herwonnen vertrouwen dat de veiling geniet dankzij het intense veranderingstraject dat de afgelopen maanden is doorlopen.
Vanuit de gedeelde bezorgdheid dat een producentencoöperatie versterkt uit de trend van verticale ketenorganisatie zou komen, vond Veiling Haspengouw in het Agri Investmunt Fund (AIF) een medestander. Hein Deprez en Piet Vanthemsche, respectievelijk voorzitter van UNIVEG en voorzitter van het investeringsfonds AIF, kwamen zelf de samenwerking toelichten op de telersvergadering in Sint-Truiden. Volgens Deprez past dit project enerzijds in het organiseren van een georganiseerde toeleveringsketen waarbij het aanbod wordt afgestemd op de marktvraag en anderzijds in het bundelen van productstromen in functie van de klanten. Vanthemsche verklaart de steun van AIF, in de vorm van een achtergestelde lening, door te verwijzen naar de versterking van de positie van de Belgische producent. “Een marktgestuurde productie wordt bij voorkeur in de hand gewerkt vanuit de coöperatieve gedachte.”
Daags nadien geeft Marc Rosiers als gedelegeerd bestuurder van AIF meer uitleg: “We participeren in projecten die de competitiviteit van de landbouw kunnen verbeteren. Het jongste samenwerkingsverband werd afgetoetst aan de strategische criteria voor investeringen, en goed bevonden. Het inkomen van de tuinder wordt hierdoor beschermd en hopelijk verbeterd. De marktpositie van de fruitteler wordt versterkt door te investeren in een coöperatief project. Dat het een goede zaak is voor de afzet van het fruit spreekt voor zich met een partner als UNIVEG. En met AIF creëren we hier tot slot ook een hefboom voor innovatie, die eens niet uit een nieuwe techniek maar uit een andere marktbenadering bestaat.” Gelet op de uitgangspositie van de Vlaamse land- en tuinbouw als netto exporteur is het voor Boerenbond ook zaak om de coöperatief georganiseerde productie te verzoenen met de trend van verticale organisatie stroomafwaarts in de keten.
Marijke Vanderstukken, de nieuwe CEO van Veiling Haspengouw, besluit met een verwijzing naar de bredere strategische heroriëntatie waarvan de voorgestelde samenwerking deel uitmaakt. “De veiling was al een tijdje bezig met zichzelf heruit te vinden en daarvoor is goed naar de telers geluisterd binnen het veranderingstraject 'STAM2020'. Duidelijk is dat Veiling Haspengouw een strategische rol te spelen heeft naar haar telers en de markt toe. De versterking die we zochten bij het benaderen van de markt had een horizontale samenwerking kunnen zijn, maar is uiteindelijk op een verticaal samenwerkingsverband uitgedraaid. We beginnen daardoor aan iets totaal nieuw, wat door sommigen met argwaan bekeken zal worden maar in onze overtuiging de juiste keuze is.” Vanderstukken vat het samen als “een positief antwoord op de veranderende marktomstandigheden”. Voorzitter Luc Bels voegt daar nog aan toe dat Veiling Haspengouw op een vernieuwende manier aanknoopt bij “een rijke en lange traditie van samenwerking, bijvoorbeeld met Nederlandse en Duitse telersorganisaties bij het in de markt zetten van onze clubappels”.
