Vergroening bezorgt peulvruchtteelt in EU flinke boost
Het Europese bureau voor de statistiek, Eurostat, heeft een nieuwe update van zijn jaarlijkse landbouwrapport klaar. In zeven hoofdstukken worden cijfers gepresenteerd over de structuur van de Europese landbouwsector en -bedrijven, marktevoluties, specifieke productgroepen, milieu, bosbouw en ook visserij. Dit jaar wordt ook een hoofdstuk gewijd aan peulvruchten. Tussen 2013 en 2015 is het peulvruchtenareaal in de EU met 64,7 procent gestegen, wat voornamelijk te danken is aan de vergroeningsmaatregelen die vervat zitten in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). In België worden peulvruchten geteeld op 0,3 procent van het akkerbouwareaal.
De VN riep 2016 uit tot Internationaal jaar van de Peulvrucht, en dankzij de vergroeningsmaatregelen in het GLB viel er de vorige jaren op Europees niveau ook een forse groei te noteren van de teelt van peulvruchten. Erwten, veld- en tuinbonen en lupine zijn de meest courant geteelde peulvruchten in Europa, zo blijkt uit de cijfers van Eurostat. De meerderheid is bestemd voor veevoeder. De laatste tien jaar schommelde het peulvruchtenareaal in de EU tussen de 1,5 en 2,1 miljoen hectare. Tussen 2013 en 2015 groeide het areaal echter met 64,7 procent.
De vergroeningsmaatregelen die deel uitmaken van het GLB (2014-2020) zijn daar niet vreemd aan. 16 lidstaten kozen ervoor om binnen het GLB de productie van eiwitgewassen te ondersteunen. In totaal werd er binnen die lidstaten 443 miljoen euro aan besteed. In 2015 bedroeg het Europees areaal peulvruchten 2,2 miljoen hectare, of 2,1 procent van het totale Europese akkerbouwareaal van 107 miljoen hectare. Peulvruchten worden in alle lidstaten geteeld, behalve in Malta. Toch zijn er grote verschillen. Zo worden in Litouwen peulvruchten geteeld op 7,3 procent van het akkerbouwareaal, terwijl dat in België maar op 0,3 procent is.
Bijna een kwart (22,5%) van het Europese peulvruchtenareaal bevindt zich in Spanje, gevolgd door Polen (18,6%), Frankrijk (12,4%) en het Verenigd Koninkrijk (9,8%). Bijna twee derde van het totale peulvruchtenareaal bevindt zich met andere woorden in vier lidstaten. Erwten maken met meer dan een derde (34,2%) het grootste aandeel uit, veld- en tuinbonen komen met 28,7 procent op de tweede plaats. Lupine is goed voor 11,9 procent van het Europese peulvruchtenareaal. De overige 26,4 procent wordt ingevuld door linzen, kikkererwten, en andere soorten. Nog een opvallend cijfer: 80,6 procent van de lupine die in de EU wordt geproduceerd wordt, groeit op Poolse bodem.
Daarbij aansluitend zijn er in sommige landen ook duidelijke specialisaties te merken. Zo zijn erwten in Hongarije goed voor 90,7 procent van het peulvruchtenareaal, voor 74 procent in Slovakije en voor 72,1 procent in Tsjechië. In Polen is dat maar 3 procent. Veld- en tuinbonen zijn dan weer erg aanwezig in het peulvruchtenareaal van Ierland (92,5%), Letland (82,3%) en het Verenigd Koninkrijk (79,8%). In Polen is lupine goed voor iets meer dan de helft van het peulvruchtenareaal. In België heeft Eurostat in 2015 een totale peulvruchtenproductie geregistreerd van ongeveer 10.000 ton.
In 2015 werd in de Europese Unie in totaal 5,1 miljoen ton peulvruchten geoogst, wat 1,6 miljoen ton meer is dan in 2014 of een stijging van liefst 43,8 procent. De oogst in 2015 lag 50,6 procent hoger dan de gemiddelde productie van 3,4 miljoen ton tijdens de periode 2010-2014. Erwten waren goed voor 2 miljoen ton of 40,3 procent van het totale productievolume. Veld- en tuinbonen waren goed voor 1,9 miljoen ton of 38 procent van het totale productievolume. Lupine tenslotte was goed voor 7,4 procent van het totale productievolume. In 2015 voerde de EU 0,9 miljoen ton peulvruchten in, wat 14,2 procent minder is dan in 2014 en 16,8 procent minder dan tijdens de periode 2010-2014.
Wie zijn de landbouwers die al deze peulvruchten produceren? Op basis van de meest recente gegevens uit 2013 maken peulvruchten op ongeveer 346.000 Europese landbouwbedrijven deel uit van de teeltrotatie, wat 3,2 procent is van alle Europese landbouwbedrijven. Op 80 procent van deze bedrijven werden in de teeltrotatie ook granen verbouwd. Op kleine landbouwbedrijven worden amper peulvruchten geteeld: bedrijven met een akkerbouwareaal van 10 hectare of meer waren goed voor 91,4 procent van de totale Europese peulvruchtenproductie. Proportioneel worden in Roemenië en Polen peulvruchten geteeld door het grootste aantal boeren. 2,2 procent van het totale areaal is bio, met Italië als voortrekker. In Italië is 20 procent van de peulvruchtenproductie bio.
Wat de economische waarde van de peulvruchtenteelt betreft: die lag in 2015 met in totaal 1,317 miljard euro 28 procent hoger dan in 2014 en 41 procent hoger dan in 2013. Met die waarde is de peulvruchtenteelt goed voor 0,32 procent van de totale Europese landbouwoutput en 0,62 procent van de output van gewassen. Ruim de helft van die totaalwaarde is gecreëerd door Polen (22,5%), Frankrijk (17,8%) en het Verenigd Koninkrijk (13,1%). Ondanks het feit dat Spanje over het grootste areaal beschikt en qua geoogste volumes op de vierde plaats prijkt, volgt het qua gerealiseerde waarde pas op de zevende plaats met een aandeel van 4,7 procent van de totale waarde.
Lees het volledige rapport hier.
