Verticale landbouw neemt hoge vlucht

De Standaard informeerde zich op een tuinbouwbeurs in Amsterdam over verticale landbouw met behulp van kunstlicht. Wie denkt dat dit type landbouw nog niet verder staat dan enkele kleinschalige experimenten heeft het mis. Het Amerikaanse AeroFarms opent binnenkort in Newark de grootste indoor farm tot nu toe, een negen meter hoge loods die 250 verschillende soorten groenten en kruiden zal leveren. In Miyagi in Japan liet een plantenfysioloog in een voormalige Sony-fabriek 17.500 led-lampen boven schappen installeren. De ‘groentefabriek’ levert nu 10.000 (onbespoten) kroppen sla per dag. Het Belgische bedrijf Urbancrops verkocht al drie teeltcontainers aan restaurants. Koks nemen er verse sla en kruiden uit.

Na zich geïnformeerd te hebben over verticale landbouw is De Standaard er zeker van: de boer van de toekomst draagt een witte jas en heeft alles onder controle. Zijn gewassen zullen niet meer overgeleverd zijn aan de grillen van de weergoden, maar binnenskamers in gecontroleerde omstandigheden groeien zonder dat daarvoor nog zonlicht nodig is. Afgelopen maand stond verticale landbouw centraal in de lezingen en debatten op tuinbouwbeurs Greentech in Amsterdam. De journalist van De Standaard proefde er basilicum die geen straaltje zonlicht zag en nooit in de grond heeft gestaan. In een stellage van acht boven elkaar geplaatste schappen groeide het kruid onder led’s in een bakje water aangelengd met meststoffen.

Wereldwijd leveren al enkele tientallen indoor farms groenten en kruiden. In eigen land pioniert Urbancrops met een gesloten teeltsysteem in een container. Salesmanager Gwen Dehaene vertelt in de krant dat het bedrijf samen met UGent al 110 varianten bladgroenten en kruiden heeft uitgeprobeerd, en allemaal groeien ze even goed onder led-lampen. Het jonge bedrijfje heeft reeds drie zulke containers, van 55.000 euro per stuk, aan Belgische restaurants verkocht. “Maar de cabines kunnen overal groenten leveren”, zegt Dehaene, “ook in een arm dorp in de Sahel.”

Als pluspunten van verticale landbouw worden genoemd: het overbodig zijn van bestrijdingsmiddelen omdat ziekten en plagen in een gesloten systeem geen kans krijgen; de sterke daling van de waterbehoefte doordat er nauwelijks nog water verdampt; een verhoging van de productie onder invloed van de led’s en tot slot kan er via de belichting ook gestuurd worden op smaak en gezonde stoffen in de groente.

Zo ontwikkelde het Japanse IT-bedrijf Fujitsu een kalium-arme sla die drie keer duurder dan andere sla verkocht wordt aan nierpatiënten. Philips zegt dankzij belichting hogere opbrengsten te halen. Vorig jaar opende het Eindhovense bedrijf zijn onderzoeksfaciliteit GrowWise, 234 vierkante meter aan klimaatgereguleerde kamers waarin in vier lagen onder andere sla, aardbeien, koriander en waterkers groeien. Philips claimt een sla-opbrengst van 100 in plaats van 60 kilo per vierkante meter. Reden is dat de plant een heel jaar lang voldoende licht krijgt en de planten het led-licht beter kunnen opvangen. Als de planten heel jong zijn, kan je de bladstrekking stimuleren door ze met verrood licht de indruk te geven dat ze in de schaduw staan.

Philips verwacht dat ledlampen nog 20 procent efficiënter kunnen. De Wageningse hoogleraar Marcelis stelt nog 30 procent energiewinst in het vooruitzicht met lichtrecepten waarmee minder fotonen verloren gaan. “Maar ook als dit allebei lukt, kosten de nieuwe gewassen nog heel veel energie”, maakt De Standaard de rekening. “De Universiteit van Bonn berekende dat een boerderij van 0,93 hectare met 37 verdiepingen voor jaarlijks 3.573 ton groenten, fruit en aardappelen 3.500 megawatt aan energie kost. Omgerekend is dat 5,4 miljoen euro.”

Die energie kunnen bedrijven betrekken uit duurzame bronnen als wind- en zonne-energie, maar hoe dan ook zijn de investeringen enorm. De bouw en inrichting van de nieuwe groentefabriek van AeroFarms in Newark kost een slordige 70 miljoen euro. “Dat alles maakt de bladgroenten en kruiden vaak twee tot drie keer zo duur als het gangbare product”, klinkt het in De Standaard, met als kanttekening dat een zakenbank als Goldman Sachs in die groentefabriek in Newark investeerde. Blijkbaar rekent men erop dat het kapitaalkrachtige deel van de bevolking een meerprijs wil betalen voor groenten die worden verkocht als lokaal geproduceerd, vers en onbespoten.