Vlaams-Brabant beschikt over gediplomeerde trekpaarden

De provincie Vlaams-Brabant heeft samen met de vzw Trekpaardenvereniging Den Brabander en de vzw De Vlaams-Brabantse Kwekers behendigheidsproeven ontwikkeld. Ze zijn bedoeld om de gehoorzaamheid van een Brabants trekpaard en de aansturingscapaciteiten van de voerman te testen, om na te gaan of de paarden geschikt zijn voor recreatief gebruik. Vlaams-Brabant heeft hierdoor als eerste in Vlaanderen 'gediplomeerde' trekpaarden. Dit maakt deel uit van een reeks initiatieven die het cultureel erfgoed van het Brabants trekpaard levend houden. Zo gaat een website online waar geïnteresseerden commerciële diensten met trekpaarden zoals huifkartochten en boomslepen makkelijker kunnen terugvinden.
13 juni 2019  – Laatste update 14 september 2020 14:50

De provincie Vlaams-Brabant heeft samen met de vzw Trekpaardenvereniging Den Brabander en de vzw De Vlaams-Brabantse Kwekers behendigheidsproeven ontwikkeld. Ze zijn bedoeld om de gehoorzaamheid van een Brabants trekpaard en de aansturingscapaciteiten van de voerman te testen, om na te gaan of de paarden geschikt zijn voor recreatief gebruik. Vlaams-Brabant heeft hierdoor als eerste in Vlaanderen 'gediplomeerde' trekpaarden. Dit maakt deel uit van een reeks initiatieven die het cultureel erfgoed van het Brabants trekpaard levend houden. Zo gaat een website online waar geïnteresseerden commerciële diensten met trekpaarden zoals huifkartochten en boomslepen makkelijker kunnen terugvinden.

Het Brabants trekpaard is al tientallen jaren zijn landbouwfunctie verloren. “Om het ras en de tradities in stand te houden, is het belangrijk om het verleden te bewaren en de tradities over te dragen aan jongere generaties”, zegt Monique Swinnen, gedeputeerde voor plattelandsbeleid. “Samen met de trekpaardenverenigingen en -gebruikers selecteerden we drie traditionele trekpaardentechnieken die ook in de toekomst hun waarde kunnen bewijzen”. Het gaat om het mennen op kordeel (het besturen van het paard met één leidsel en op stem), het ploegen met een Brabantse wentelploeg en het boomslepen. Al deze functies zijn vandaag nog toepasbaar in duurzame landbouw en bosbeheer.

In samenwerking met het Centrum Agrarische Geschiedenis realiseerde de provincie een documentaire waarin deze technieken voor de toekomst bewaard werden. Zelfs als de generatie van oudere gebruikers mocht uitsterven, zal een audiovisueel archief blijven. Naast deze documentaire werkte de provincie ook aan de actieve overdracht van deze technieken aan een nieuwe generatie van trekpaardengebruikers en -liefhebbers via een opleidingsdag boomslepen in Wezemaal en het onderhoud van een bosperceel in Molenstede.

Ook het recreatief gebruik van trekpaarden biedt het ras toekomstperspectief. Daarom ontwikkelde de provincie Vlaams-Brabant, samen met de vzw's Trekpaardenvereniging Den Brabander en De Vlaams-Brabantse Kwekers, een bekwaamheidsproef. Het gaat om eenvoudige behendigheidsproeven die de gehoorzaamheid van het paard en de aansturingscapaciteiten van de voerman moeten attesteren. Vlaams-Brabant heeft hierdoor als eerste in Vlaanderen ‘gediplomeerde trekpaarden’. Dit systeem zal eigenaars aanzetten om in dit recreatieve aspect te blijven investeren.

Wie een beroep wil doen op diensten met een Brabants trekpaard kan voortaan terecht op een digitaal kruispuntplatform, een website waar aanbieders en afnemers van trekpaardendiensten in Vlaams-Brabant elkaar kunnen vinden. Het gaat bijvoorbeeld om huifkartochten, therapiepaarden en bosbouw- en landbouwtoepassingen. In het kader van een nieuw plattelandsproject zal de provincie een aantal mogelijke maatschappelijke en economische meerwaarden van trekpaarden uittesten. De dieren worden ingezet voor therapie in Vollezele, boomslepen in Wezemaal, het onderhoud van hopvelden in Tildonk en Steenhuffel en voor huisvuilophaling in Opwijk en in het provinciedomein van Huizingen.

Ondanks het feit dat het Belgisch trekpaard sinds de Tweede Wereldoorlog zijn economische functie verloren heeft, verdween dit paard en de bijbehorende cultuur nooit helemaal. Recent is het zelfs opgenomen op de inventaris voor immaterieel cultureel erfgoed. Dit wordt luister bijgezet met het boek ‘Kweker, keuring en kordeel. De Belgische trekpaardencultuur in Vlaams-Brabant’. “Dit boek schetst de veelzijdigheid van deze cultuur en laat de waaier aan stemmen binnen de wereld van de trekpaardenliefhebbers weerklinken. Dankzij hun herinneringen, ervaringen en gevoelens ontdek je de technieken, vaardigheden, gebruiken en rituelen, eigen aan de kweek en het gebruik van trekpaarden”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor erfgoed.

Tot slot nam de provincie Vlaams-Brabant het initiatief om een beurs aan te vragen bij de Vlaamse overheid voor het doorgeven van vakmanschap in een meester-leerling-traject. Met deze beurzen worden inspanningen beloond om (bedreigd) vakmanschap door te geven aan nieuwe generaties. Een dierenverzorger op het provinciedomein in Huizingen start met het twee jaar durende leertraject. “Er bestaat geen regulier opleidingsaanbod waarin dit vakmanschap kan aangeleerd worden. Dankzij dit leertraject krijgt domeinmedewerker Sam Stylemans een unieke gelegenheid om zich alle facetten van het ambacht eigen te maken”, zegt Ann Schevenels, gedeputeerde voor de provinciedomeinen en economie.

Het boek Kweker, keuring en kordeel’ kan je hier bestellen. Meer informatie over het project vind je op de website van het Centrum Agrarische Geschiedenis.

Bron: Belga / eigen verslaggeving

Beeld: provincie Vlaams-Brabant

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek