Vlaamse landbouwer kijkt iets positiever naar toekomst

De Vlaamse landbouwconjunctuurindex stijgt dit voorjaar opnieuw lichtjes. Dat betekent dat de land- en tuinbouwers opnieuw iets hoopvoller naar de toekomst kijken na een dieptepunt in september 2014. De totale index staat nu op 77. Dat is nog steeds een stuk onder de 100, het punt waarbij er evenveel positieve als negatieve antwoorden zijn. De akkerbouwers en tuinders hebben een positiever beeld van de toekomst dan een half jaar geleden, maar de veehouders en de fruittelers zijn negatiever gestemd.

Het Departement Landbouw en Visserij bevraagt voor de opmaak van de Vlaamse conjunctuurindex 750 land- en tuinbouwers over hun bedrijfssituatie: productie, prijzen, investeringen en belemmeringen. Hun antwoorden worden geëxtrapoleerd naar de totale Vlaamse landbouwpopulatie op basis van de meest recente landbouwtelling. De index kan gaan van nul, wanneer alle landbouwers zeer negatief zijn, tot 200, wanneer alle landbouwers extreem positief zijn. Na een forse duik in september 2014 stijgt de conjunctuurindex dit voorjaar opnieuw lichtjes van 75 naar 77.

De index in de akkerbouwsector klimt van 64 naar 72. Daarmee ligt hij nog steeds een stuk onder de index van het voorjaar 2014 toen die nog aanleunde tegen een score van 90. De akkerbouwers zijn minder tevreden over de afgelopen zes maanden, maar hun toekomstverwachtingen stijgen van een diepe 51 naar 80. Iets meer dan een kwart van de akkerbouwers gaf aan dat hun verkoopprijs de afgelopen zes maanden sterk was gedaald. Voor de komende zes maanden verwacht slechts zeven procent van hen dat de prijzen nog verder zullen dalen.

De landbouwsector met de laagste index is de melkveehouderij. De index daalt in vergelijking met het najaar 2014 van 75 naar 72. Over het verleden zijn de melkveehouders minder tevreden, de toekomst zien ze weer iets hoopvoller tegemoet. Zowat 45 procent zegt dat zijn melkproductie het komende half jaar zal toenemen. Dat is deels te wijten aan de tempering die er is geweest als gevolg van een mogelijke quotumoverschrijding. Anderzijds is er de recente afschaffing van het melkquotum waardoor ze hun productie willen uitbreiden. De dalende evolutie van de melkprijs schept echter onzekerheid. De index bij de vleesveehouders zakt verder naar 87, maar blijft daarmee de hoogste van alle veeteeltsectoren. Men verwacht niet meteen dalende prijzen.

Ook in de varkenshouderij gaat de index lichtjes achteruit: van 77 naar 75. Hij komt daarmee in de buurt van de laagste index uit de tijdreeks. De varkenshouders zijn vooral ontevreden over de afgelopen periode. De verkoopprijzen daalden in januari 2015 fors naar een nieuw dieptepunt, terwijl het veevoeder eind 2014 weer wat duurder werd. De komende zes maanden verwachten de varkenshouder een lichte verbetering van de verkoopprijs. Na het Russisch invoerverbod van varkensvlees begin 2014 werden er deels nieuwe afzetmarkten gevonden, maar de rentabiliteit in de sector blijft problematisch.

Alle tuinbouwsectoren gaan er dan weer aanzienlijk op vooruit. Telers van groenten in openlucht zien hun index sterk toenemen van 72 naar 87. Men hoopt het barslechte verleden snel te vergeten. De index van groentetelers onder glas stijgt fors van 81 naar 103 en evenaart hiermee de topindex van het najaar 2010. Het is bovendien de hoogste index van alle deelsectoren. Eén en ander is te verklaren doordat energie vanaf oktober aanzienlijk goedkoper is geworden. Ook de relatief zachte winter van 2015 is een meevaller voor de glastuinbouwers. Bij sierteelt onder glas klimt de index van 77 naar 88. Ook hier zijn de dalende energieprijzen een belangrijke factor.

De fruittelers hebben de slechtste toekomstverwachtingen, hoewel de index stijgt van 57 naar 66. Hoewel ze heel negatief zijn over de afgelopen zes maanden, hopen ze dat het komende half jaar beterschap brengt. Het overaanbod door de goede oogst, de opkomende concurrentie uit Polen en de Russische handelsboycot deden de gemiddelde prijs voor appels en peren kelderen naar het laagste niveau van het afgelopen decennium. De prijs van peren wist zich na september wel grotendeels te herstellen, maar de appelprijs blijft laag.

Van alle land- en tuinbouwers plant ongeveer 44 procent de komende drie jaar investeringen. Ruim een derde verwacht dit binnen het jaar te doen. Land- en tuinbouwers willen vooral investeren in gebouwen en installaties (respectievelijk 20% en 18%) en in het machinepark (16% en 15%). Ongeveer tien procent wil grond aankopen. Het aandeel voor investeringen in productie- en leveringsrechten schommelt rond de drie procent.

Een derde van de land- en tuinbouwers geeft aan geen belemmeringen te hebben ondervonden in de afgelopen zes maanden. Het aandeel met financiële problemen zakt naar 25 procent. Ook de beperkingen van overheidswege dalen naar 32 procent. Verder gaf 23 procent aan dat er problemen waren met de afzet, zeven procent met dier- of plantenziektes en voor acht procent was het weer een spelbreker. De fruittelers ondervonden de meeste belemmeringen, voornamelijk als gevolg van de Ruslandcrisis (72%). De varkenssector kampt het meest met financiële problemen en geldtekorten (43%) en de melkveesector is het minst tevreden over de overheid (50%).

Meer informatie: De Vlaamse Landbouwconjunctuurindex - Resultaten enquête voorjaar 2015