Voedselprijssticker op trucks slachthuis en voederfirma

De crisis in de dierlijke sectoren laat de toeleveranciers en afnemers niet onberoerd. FEBEV en BEMEFA, de beroepsverenigingen van respectievelijk de slachthuizen en de mengvoederfabrikanten, tonen zich solidair met alle landbouwers die maandag deelnemen aan de betoging in Brussel. Beide organisaties hebben een kanjer van een sticker laten ontwikkelen met de boodschap ‘Eerlijke voedselprijzen, ook onze zorg!’. Slachthuizen en veevoederfirma’s gaan die sticker op hun vracht- en andere transportwagens kleven zodat andere weggebruikers er niet naast kunnen kijken. De oproep van de Belgische landbouworganisaties aan de Europese landbouwministers zetten zij extra kracht bij. Het is ook hun overtuiging dat dringend actie ondernomen moet worden om de druk op de markten te verlichten. FEBEV-bestuurder Thierry Smagghe hoopt nog steeds op een (gedeeltelijke) heropening van de Russische markt voor Belgisch varkensvlees.

De Federatie van het Belgisch Vlees (FEBEV) deelt de bezorgdheid uitgedrukt door de landbouworganisaties wat betreft de zeer slechte marktsituatie voor de Europese veehouders. Daarom wil FEBEV, samen met de beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten (BEMEFA), haar steun betuigen aan alle deelnemers van de grote boerenbetoging in Brussel. Om die boodschap van solidariteit zichtbaar te maken, lieten beide organisaties een sticker drukken met de boodschap ‘Eerlijke voedselprijzen, ook onze zorg!’. Mengvoederfabrikanten, slachthuizen en uitsnijderijen zullen die sticker op hun vrachtwagens kleven. Gelet op het grote aantal trucks dat beide sectoren op de baan hebben en het grote formaat van de sticker zal geen weggebruiker naast de boodschap kunnen kijken. "Door deze collectieve actie op grote schaal te voeren, willen we des te meer ruchtbaarheid geven aan de dringende oproep van onze landbouwers", laat BEMEFA weten.

In het persbericht spreekt FEBEV nog eens expliciet zijn steun uit voor het Belgisch ketenoverleg. “Aan de uitwerking van het voorgestelde solidariteitsfonds, waar ook de consument tijdelijk toe zal bijdragen, wordt constructief meegewerkt.” De initiatieven die op poten gezet worden, zullen volgens BEMEFA nog veel werk en geduld opeisen om verder concrete invulling te geven. De weg naar herstel is nog lang, beaamt FEBEV, maar de organisatie gelooft in constructief met alle schakels samenwerken aan permanente oplossingen voor de crisis. “Het is onze overtuiging dat het herstel van de veehouderij enkel blijvend kan zijn als de sector weer economisch gezond wordt. De problemen van bijvoorbeeld de varkenssector los je met andere woorden niet op met overheidssubsidies, wél met export.”

De gedelegeerd bestuurder van FEBEV, Thierry Smagghe, is niet overtuigd dat het landbouwmodel zelf in crisis verkeert zoals sommige politieke fracties in het Vlaams Parlement verkondigen. Export is voor hem geen vies woord. “De technologie en de knowhow om een milieuvriendelijk varken te produceren, zijn in West-Europa aanwezig. Waarom zouden we dan geen varkensvlees exporteren? Ook de tewerkstelling vaart daar wel bij want in de varkenskolom gaat het al gauw om meer dan 30.000 jobs. Wie zich uitspreekt tegen export van varkensvlees moet eerst eens nadenken over het werkgelegenheidsprobleem dat je zo creëert.”

Neemt niet weg dat het evenwicht tussen vraag en aanbod zich moet herstellen. Specifiek voor varkensvlees is dat een zoektocht per deel van het varkenskarkas. Voor wat wij beschouwen als minderwaardige stukken van het varken (o.a. vet) was Rusland een erg belangrijke afzetmarkt. Daarom is Smagghe van mening dat een heropening van de grenzen het enige is wat op middellange termijn de sector opnieuw gezond kan maken. Hij stelt de inspanningen van de politiek dan ook op prijs. Belgische politici werken samen met Franse collega’s aan een herstel van de handelsrelaties met Rusland. FEBEV juicht ook de inspanningen van het Voedselagentschap toe en bedankt federaal landbouwminister Willy Borsus voor de versterking van de exportdienst van het FAVV.

Thierry Smagghe haalt tot slot nog aan dat de vleesvarkensprijs twee weken op rij gestegen is. De oorlog is daarmee niet gewonnen, maar hij vindt dat wel een goed teken. De landbouworganisaties hebben duidelijk niet zo’n goed oog in de varkensmarkt want zij anticiperen op toekomstige crises met het voorstel om tijdelijk aan productiebeperking te doen. We voelen aan dat dit voor onze exportgerichte slachthuizen moeilijk kan liggen, dus confronteren we FEBEV met het voorstel.

“Onder zeer strikte voorwaarden kunnen we met aanbodbeheersing akkoord gaan”, zegt Smagghe. “In alle EU-lidstaten moeten de vergunningen op slot zodat er evenredig afgeroomd kan worden van de actuele varkensproductie.” In Europees verband kan het dus wel voor de slachthuizen, al denkt hun belangenverdediger dat de Belgische landbouworganisaties moeilijk medestanders gaan vinden in Europa. “En het kan niet de bedoeling zijn dat de Belgische varkensstapel afgebouwd wordt terwijl Spanje het gat opvult. Het zou ook te gek zijn dat we opfok van biggen afstoten om vervolgens de vleesvarkensplaatsen te vullen met geïmporteerde biggen.”

Een teken van solidariteit komt er ook van Groen, enkele Afrikaanse boerenorganisaties en Colruyt Group. Die laatste zegt als Belgische groep de bezorgdheden van de landbouwers te delen, en samen met de andere partners uit het ketenoverleg te willen blijven werken aan economisch leefbare lokale productie. De groep benadrukt nog dat de maatregelen uit het ketenoverleg van 31 augustus gekoppeld moeten worden aan structurele oplossingen op middellange en lange termijn. Samen met de andere spelers in het overleg wil ze dat helpen realiseren. Ze roept ook de Europese instanties, net als de Belgische en regionale overheden, op om in die richting te werken.

Groen vraagt de bevoegde overheden op hun beurt een onafhankelijke instelling op te richten die kan ingrijpen bij klachten over de prijsvorming. “Wij waarderen dat het ketenoverleg afspraken heeft gemaakt over de toeslag op de melkprijs, maar dat is niet voldoende”, stelt Vlaams parlementslid Bart Caron. Er moet volgens hem ook een arbiter komen, die tussenkomt wanneer supermarkten de boeren te weinig betalen. Een arbiter zoals die al bestaat in het Verenigd Koninkrijk.

Op Europees vlak moet bovendien een mechanisme worden uitgewerkt dat verhindert dat buitenlandse producenten onder de productieprijs verkopen. Europarlementslid Bart Staes betreurt onder meer daarom dat het Europees landbouwbeleid wordt afgebouwd. "Europa moet instrumenten ontwikkelen om te anticiperen op structurele overschotten of tekorten. Zodat de landbouwmarkten kunnen stabiliseren op een prijsniveau dat voor de landbouwers leefbaar is". Voor Groen moeten Vlaanderen en Europa de boeren steunen bij de overgang die volgens hen wenselijk is: weg van productie voor voedingsindustrie, export en supermarkten, en richting een meer lokaal model.

Ook een aantal Afrikaanse boerenorganisaties willen uitdrukkelijk hun steun betuigen aan de betogende boeren. Ze ondertekenden daartoe een solidariteitsoproep van Belgische ngo’s, waaronder Oxfam Solidariteit. Het gaat om het Afrikaanse netwerk van organisaties van rondtrekkende veehouders (Réseau Bilital Maroobe), en de nationale federaties van boerenorganisaties in Senegal, Benin, Togo, Mali, Niger en Burkina Faso. Ze willen dat Europa de melkproductie in Europa reguleert, omdat de groeiende export van Europese melk naar Afrika ook hun markten verstoort.

“De lage melkprijzen in Europa, samen met de afgesloten vrijhandelsakkoorden, zullen leiden tot een stijging van de export van melkpoeder naar Afrika. Deze situatie zal de ontwikkeling van de Afrikaanse veeteelt nog meer afremmen”, stelt Abdou Fall, vertegenwoordiger van Réseau Bilital Maroobe.