Vondst Aziatische hoornaar verontrust Vlaamse imkerij

Met de vondst van de eerste Aziatische hoornaar in Vlaanderen, in een bijenkast in Oudenaarde, worden imkers opgeroepen om alert te zijn. Deze uitheemse wesp is voor de mens ongevaarlijk, maar betekent wel een gevaar voor de imkerij en voor inheemse bestuivers, zoals zweefvliegen, solitaire bijen, muggen en andere insecten die bestuivingsdiensten leveren. De Aziatische hoornaar staat daarom op de Europese lijst van te bestrijden exoten. Dat zeggen Honeybee Valley en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO).

De soort werd in 2004 met een lading Chinees aardewerk in Frankrijk binnengebracht. Sindsdien verspreidt de wesp zich met 60 tot 100 kilometer per jaar en in november 2016 werd een eerste nest aangetroffen en vernietigd in Guignies (Brunehaut), in de provincie Henegouwen, op zowat 40 kilometer van de plaats in Oudenaarde waar vorige week een werkster van de Aziatische hoornaar in een bijenkast werd aangetroffen.

De soort vormt een nieuwe bedreiging voor de imkerij. “De Aziatische hoornaar vangt honingbijen aan de ingang van een kast. En als de kast voldoende verzwakt is, zal de Aziatische hoornaar het niet nalaten om ook in de kast bijen en broed te gaan roven om haar nakomelingen mee te voeden", zegt Dries Laget (Honeybee Valley/UGent). "Dat gebeurt vooral in het najaar, wanneer de andere voedselbronnen schaars worden." Om de verspreiding tegen te gaan of in te dammen, moeten de nesten verdelgd worden, maar dat is specialistenwerk.

"Zeventig procent van de nesten bevindt zich in bomen op een hoogte van meer dan tien meter", zegt onderzoeker Tim Adriaens (INBO). "Het bestrijden kan ook maar 's avonds, wanneer alle werksters binnen zijn." Hoornaars worden verdelgd door onder druk insecticide in het nest te spuiten. Het behandelde nest wordt dan verwijderd en verbrand. Omdat de soort niet bij huizen voorkomt, ligt het inschakelen van de brandweer moeilijk. "De kunst is het nest te vinden. Hiervoor vragen we imkers en natuurliefhebbers alert te zijn”, aldus Adriaens.

Preventief hoornaren vangen, heeft geen enkel effect op de populatieopbouw. Hoornaarsvolkjes bestaan uit duizenden werksters, in tegenstelling tot honderden werksters bij de inheemse hoornaars. "Enkel het verdelgen van nesten is efficiënt. Bovendien worden in de klassieke wespenvallen met grenadinemengsels zeer veel andere (onschadelijke) insecten gevangen. "Er zijn selectieve vallen voor Aziatische hoornaars op de markt, maar de beste methode om de impact te milderen, is de kasten in een hal zetten met een ijzeren raat voor met een maaswijdte waar bijen door kunnen, maar de grotere hoornaars niet. Er worden nog altijd honingbijen gevangen, maar omdat ze niet in het nest kunnen, is de stress minder”, klinkt het bij INBO.