Vredeseilanden: "Wereld veranderen begint bij voedsel"

De wereld veranderen, begint bij voedsel. Vredeseilanden doet zijn deel. De ngo met thuisbasis in Leuven maakt boerengroepen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika sterker zodat ze stevige zakenpartners worden die kwaliteitsvolle producten kunnen leveren. In een activiteitenoverzicht van 2015 zet Vredeseilanden de ‘kleine helden’ centraal omdat ontwikkelingssamenwerking enkel succesvol kan zijn dankzij mensen die hun nek uitsteken en als eerste durven springen. We maken kennis met de jonge Peruaanse koffierboer Alex Barreto, met een 61-jarige cacaoboerin die alleen acht kinderen opvoedde en met Hilde Vranckx die als zaakvoerster van kinderdagverblijf Ukkepuk in Kessel-Lo meedeed aan het pilootproject My Fair Baby.

Voedsel raakt aan alles: het water, de grond, onze gezondheid, de leefomstandigheden van de mensen die op het veld werken, enz. Loopt het fout in het voedselsysteem, dan loopt het met al die dingen fout. Vredeseilanden zoekt samen met boeren naar concrete oplossingen. Evengoed loopt de ngo de deuren plat van bedrijven en overheden om via concrete ervaringen een hele sector of het beleid te veranderen. “Overal ter wereld brengen we daarvoor mensen rond de tafel. Mensen die anders niet met elkaar praten, maar wel de oplossing in handen hebben als ze dat wel doen”, luidt het in het activiteitenverslag van Vredeseilanden.

Meer dan wie ook beseft Vredeseilanden dat het maar succesvol kan zijn dankzij mensen die hun nek uitsteken. Zij zijn de ‘kleine helden’ van Vredeseilanden die we in het activiteitenverslag leren kennen. Neem nu Alex Barreto, een 23-jarige jongeman uit Peru. In tegenstelling tot veel van zijn leeftijdsgenoten in Peru die naar de steden trokken, besliste Alex om op het platteland te blijven. Het stukje jungle dat hij toegewezen kreeg door zijn vader, heeft hij ondertussen omgetoverd in een mooie koffieplantage. Als lid van het jongerencomité van koffiecoöperatie CAC Pangoa probeert hij jongeren te overtuigen om met koffiebonenteelt te starten.

Voor Esperanza de Jesus Rodriguez uit Nicaragua betekent het telen van cacao heel veel. Met de inkomsten van de teelt kon de 61-jarige boerin en medebestuurder van coöperatie Cacaonica vier van haar kinderen verder laten studeren. Iedere dag inspireert ze andere boeren om zich in te zetten voor de coöperatie en samen vooruit te gaan. Esperanza neemt mee de belangrijke beslissingen over contracten. Ze staat de andere producenten met raad en daad bij voor het onderhoud van hun plantage en het bestrijden van plagen. Vredeseilanden ijverde voor de erkenning van Nicaragua als producent van ‘fine flavour’ cacao. Ook Honduras kreeg de erkenning. Dit geeft alle telers betere kansen om hun product aan een hoge prijs te verkopen op de internationale markt.

Vredeseilanden vertelt ook het verhaal van Jorime Hawa Musumba die ondanks een diploma pedagogie in haar geboortedorp op het platteland bleef wonen. Ze geloofde in de plannen van Vredeseilanden om koffieteelt in en rond Buhumya weer op de kaart te zetten door boeren te organiseren rond kleine wasstations. Zo zouden boeren grip krijgen op de kwaliteit van hun product én op de prijs die ze krijgen. Om te slagen, moest iedere boer 50 dollar investeren. Jorime gaf het goede voorbeeld en legde als eerste haar 50 dollar – een fors bedrag –, en verhoogde dat later tot 130 dollar om de werken vooruit te laten gaan. Haar voorbeeld inspireerde andere koffietelers om ook de sprong te wagen. Vredeseilanden zorgde voor opleidingen en het materiaal zoals de ontpulper om de koffiebonen uit de rode bessen te halen. Ondertussen zijn er al 170 wasstations gebouwd of in aanbouw. Jorime heeft nu 800 koffiestruiken in productie.

Het Internationaal Landbouwfonds erkende het werk van Vredeseilanden in de koffiesector. “We kregen de vraag om het voortouw te nemen bij de uitvoering van hun nieuwe programma’s in Congo”, vertelt Ivan Godfroid, directeur voor Vredeseilanden in Congo. “Dit is een geweldige kans. Zo renderen onze ervaringen van de voorbije jaren voor duizenden andere boerenfamilies. De resultaten zijn opmerkelijk, zelfs in een nat jaar als 2015 waarin het voor de vier koffiecoöperaties die Vredeseilanden ondersteunt moeilijk was om de koffie te drogen. Eén coöperatie sloot een contract met een Koreaanse handelaar voor vijf dollar per kilo koffie. Een enorm verschil met de ene dollar per kilo die ze voor de start van het Vredeseilanden-programma kregen. “Werkkapitaal vinden, blijft één van de grootste uitdagingen”, aldus Godfroid. “Voor twee coöperaties konden we hiervoor een overeenkomst sluiten met financiële partners.”

Vredeseilanden is actief in 14 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. De ngo timmert ook aan een meer duurzame voedselketen in eigen land. Op 8 december 2015 liep het Brusselse Kaaitheator vol voor ‘The Foodture’, een colloquium over de toekomst van ons eten. Samen met de sectorfederatie van de voedingsindustrie (FEVIA), Boerenbond, Fairtrade Belgium en duurzaamheidsplatform The Shift prestenteerde Vredeilanden negen to do’s voor een duurzamer aankoopbeleid binnen de voedingsindustrie en distributie. Met de campagne Let’s #SaveTheFoodture daagde Vredeseilanden Belgische supermarkten uit om verder te kijken dan een lage prijs en van duurzame voeding de gewoonste zaak van de wereld te maken.

Nieuw voor Vredeseilanden was de samenwerking met crèches die in 2015 werd opgestart. Voortbouwend op de ervaring in het verduurzamen van de maaltijden in grootkeukens startte de ngo met het begeleiden van vier kinderdagverblijven en twee OCMW-keukens. Bio en fairtradeproducten werden op het menu gezet, evenals seizoensgroenten en duurzame vis. Gelijktijdig werd er werk gemaakt van minder voedselafval, minder vleesconsumptie en samenwerking met boeren uit de regio. Hilde Vranckx, zaakvoerster van kinderdagverblijft Ukkepuk in Kessel-Lo, deed mee aan het pilootproject van Vredeseilanden en FairTrade Belgium. Hilde vermijdt nu onnodige verpakkingen, gebruikt een groenafvalbak, koopt enkel duurzame vis, geeft ‘haar’ kindjes voornamelijk biologische groenten en fruit en serveert minder rood vlees en éénmaal per week vegetarisch.

Meer weten? Check hier het activiteitenverslag 2015 en het uitgebreide jaarverslag van de ngo.