VTM filmt in stal op uitnodiging van Vlaamse veehouders

Toen Cathérine Moerkerke zich in het bijzijn van een camera op sleeptouw liet nemen door Animal Rights leverde dat boze reacties op vanuit de landbouwsector. De journaliste drong immers samen met de dierenrechtenactivisten een kippenstal binnen om daar in het holst van de nacht beelden te schieten voor een VTM-reportage over dierenwelzijn – of het gebrek daaraan – in de leghennenhouderij. Alle landbouworganisaties reageerden verbolgen en riepen om ter luidst dat de beelden niet representatief waren. Tezelfdertijd vertrok een uitnodiging naar VTM om op klaarlichte dag te komen filmen “want veehouders dragen wel degelijk zorg voor hun dieren”. Cathérine liet zich vermurwen, en ging op bezoek bij een varkens- en pluimveehouder. Het resultaat is dinsdagavond te zien.

Animal Rights kan in 2017 vier grote wapenfeiten achter zijn naam schrijven. De dierenrechtenorganisatie filmde undercover in achtereenvolgens een varkensslachthuis, een runderslachthuis, een broeierij en een leghennenhouderij. Keer op keer was de impact van de beelden enorm: alle media nagelden de betrokken bedrijven aan de schandpaal en Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts beval telkens een inspectie. In het geval van de slachthuizen leidde dat tot een tijdelijke sluiting. Driemaal reageerde de landbouwsector verbouwereerd met de boodschap dat veehouders zorg dragen voor hun dieren, en dat ze hetzelfde verwachten van de schakels voor en na hen in de keten.

De vierde keer was de landbouwsector zelf het doelwit want toen werd er clandestien gefilmd op een leghennenbedrijf in Wingene (West-Vlaanderen). De impact van de undercoverbeelden was zo mogelijk nog groter omdat Animal Rights ze niet zelf naar buiten bracht, maar VTM er mee uitpakte in het programma CATHéRINE. Journaliste Cathérine Moerkerke, een bekend tv-gezicht van de VTM-nieuwsdienst, was samen met de dierenrechtenactivisten en een cameraploeg de stal binnengedrongen. Daar troffen ze magere, kale en soms zieke kippen aan die helemaal niet beantwoorden aan het beeld dat de Vlaming heeft van scharrelkippen. “Wantoestanden”, zo omschreef VTM het zelf.

De reportage plaatste de actievoerders van Animal Rights op een voetstuk, en gaf de landbouwsector geen kans op een wederwoord. Dat viel in slechte aarde bij de landbouworganisaties ABS, Boerenbond en Landsbond. Zij benadrukten dat je in een stal met duizenden dieren altijd zieke exemplaren zal vinden, maar met close-ups van de uitzonderingen toon je niet hoe scharrelkippen er in regel uitzien. Dat doe je naar verluidt evenmin door de inbreuken op één bedrijf te veralgemenen naar een hele sector. Animal Rights hamerde er van zijn kant op dat het misloopt in elk bedrijf waar intensief dieren gehouden worden.

Heel wat landbouwers hebben de beelden gezien en voelden zich in hun hemd gezet. “Ik was heel boos na het verschijnen van de undercoverbeelden, en tezelfdertijd bang dat ze hier op een dag komen binnenbreken”, zegt varkenshouder Bart Vergote, actief bij het Algemeen Boerensyndicaat. “Het is ondraaglijk om door de media weggezet te worden als een dierenbeul terwijl je iedere dag zorg draagt voor je dieren.” Dat ongenoegen wordt breed gedeeld onder veehouders, maar de meeste bedrijfsleiders ventileren het alleen in intieme kring. Bart zocht daarentegen via de berichtendienst van Facebook contact met Cathérine Moerkerke om haar persoonlijk uit te nodigen op zijn bedrijf.

Bart Vergote runt in Zedelgem een gesloten varkensbedrijf met 280 zeugen en 2.800 vleesvarkens. Een naar Vlaamse normen gangbaar bedrijf, maar met een bedrijfsleider die zich de beeldvorming over landbouw erg aantrekt. Sociale media hebben voor Bart (@vergotebart op Twitter) geen geheimen, en dat kwam deze keer goed uit. Hij maakte met zijn smartphone een video, “een selfie met op de achtergrond de biggetjes die het duidelijk naar hun zin hebben in het kraamhok”. Daarmee daagde hij de VTM-journaliste uit om eens een waarheidsgetrouwe reportage te maken over dierenwelzijn in de veehouderij.

Na enig aarzelen gingen Cathérine en haar redactie daarop in zodat er zowel bij Bart gefilmd werd als bij de familie Vandewaetere die leghennen en melkvee houdt in Ardooie. Naast dierenwelzijn komt ook de crisisgevoeligheid van de sector ter sprake. “Crisissen met een oorzaak buiten de sector, waar we zelf geen schuld aan hebben”, refereert Bart naar de dioxinecrisis en de recente fipronilcrisis. Die laatste crisis kostte het leghennenbedrijf waar VTM filmt 700.000 à 800.000 euro!

De cameraploeg van VTM is de tweede die Bart Vergote in korte tijd op zijn bedrijf ontvangt. Eerder kwam PlattelandsTV al op bezoek, voor een reportage over antibioticagebruik. Bart vermijdt het preventief inzetten van deze diergeneesmiddelen, onder andere door het vaccineren en later spenen van de biggen.

Dat Bart de moeilijkere onderwerpen niet uit de weg gaat, zie je ook in de VTM-reportage. Die start met een beeld van het vaccineren van de biggen, waarop Cathérine zegt dat ze moeite heeft met de naald die in het vlees geprikt wordt. De varkenshouder is van mening dat je gangbare handelingen op een veebedrijf niet moet wegmoffelen voor de buitenwereld uit vrees voor zulke reacties, maar dat je net moet durven uitleggen waarom iets gebeurt. De crew van VTM overnachtte op het bedrijf van Bart om zeker de geboorte van de biggen niet te missen. Of ze ook dat in beeld hebben kunnen brengen, zie je dinsdagavond. Stem om 21.40 uur af op VTM.