Waalse dieren binnenkort 'wezens met gevoelens'

De Waalse regering keurde gisteren een voorontwerp van decreet goed dat van dieren 'wezens met gevoelens' maakt. Door die nieuwe juridische status worden dieren niet langer als roerend goed behandeld. Dat maakte bevoegd minister Carlo Di Antonio (CDH) bekend. “Dankzij dit nieuwe juridische statuut zal het gerecht strengere straffen kunnen opleggen aan personen die dieren achterlaten of mishandelen”, aldus de minister. De Raad van State moet zich nu uitspreken over de bevoegdheid van het Waals gewest om het Burgerlijk Wetboek aan te passen. 

Dieren hebben geen zelfbewustzijn maar wel gevoelens, zo is al uitgebreid vastgesteld door neurowetenschappers. Honden krijgen bijvoorbeeld een schuldgevoel, als ze door hun baasjes worden gestraft, varkens krijsen als ze angstig worden en proberen de risico’s waardoor ze pijn kunnen krijgen te vermijden. Bovendien hebben dieren - net als mensen - niet alleen primaire emoties zoals geluk en angst, maar ook secundaire, zoals depressie.

Om de aandacht en het respect voor dierenwelzijn te waarborgen en juridisch sterker te verankeren, heeft de Waalse regering een voorontwerp van decreet goedgekeurd dat van dieren “wezens met gevoelens” maakt. Daardoor vallen dieren niet langer onder de categorie “roerend goed”. Volgens Waals dierenwelzijnsminister Carlo Di Antonio past de aanpassing aan de veranderende visie ten opzichte van dieren en de nieuwe wetenschappelijke inzichten die de toegenomen aandacht rechtvaardigt.

Het uiteindelijke doel moet volgens Di Antonio zijn om dieren in het Burgerlijk Wetboek uit de categorie van roerend goed te halen. De Raad van Staat zal zich uitspreken of het Waalse gewest daar al dan niet bevoegd voor is. In Vlaanderen is onafhankelijk parlementslid Hermes Sanctorum één van de meest uitgesproken stemmen in het debat rond dierenwelzijn. Hij vindt dat alleen een verankering in de Grondwet voldoende garanties biedt voor een dierenleven zonder leed.

“De wetgeving voor dierenwelzijn is heel fragiel, zolang dieren geen fundamentele rechten krijgen”, aldus Sanctorum. “Het debat rond onverdoofd slachten legt dat bloot. Godsdienstvrijheid, onderdeel van de Grondwet, heeft altijd de bovenhand op dierenwelzijn. Ook het politiek akkoord rond onverdoofd slachten zou in principe gemakkelijk kunnen worden teruggeschroefd. Als we bescherming van dieren willen betonneren, moeten we het debat heropstarten.”

GAIA ziet het initiatief als een stap in de goede richting, maar zeker niet als eindresultaat. De dierenrechtenorganisatie liet in oktober al een ballonnetje op over dierenrechten in de Grondwet. “We laten grondwetspecialisten onderzoeken of dat kan”, zegt GAIA-directrice Ann De Greef. “Volgens de eerste feedback zouden er mogelijkheden zijn.” Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts laat weten de beslissing van de Raad van State af te wachten. In Brussel toont staatssecretaris voor Dierenwelzijn Bianca Debaets (CD&V) zich bereid om werk te maken van een aanpassing.