Warme sanering deel van Boerenbond-actieplan vleesvee

Vorige week besteedde Boer&Tuinder uitgebreid aandacht aan de zwakke rendabiliteit op vleesveebedrijven. Deze week kondigt Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker via het ledenblad een actieplan aan dat het tij moet keren. “De oorzaken van de moeilijke situatie zijn divers, en ook de sector zelf is heel divers. Daarom heeft de vakgroep gekozen voor een volledig palet aan maatregelen zowel op korte, middellange als op langere termijn”, licht De Becker toe. De maatregel die het meest in het oog springt, is een stopperspremie die het aanbod moet drukken. Een warme sanering dus, zoals het rond de eeuwwisseling gebeurde voor de varkenshouderij maar dan op Europees niveau. Het Algemeen Boerensyndicaat is alvast voorstander.

Vleesveebedrijven blijven het economisch moeilijk hebben. Zij profiteren niet van de conjunctuurverbetering zoals andere sectoren. De vleesprijzen van dikbilstieren en –koeien dalen al sinds begin vorig jaar en in 2017 zet de dalende trend zich voorlopig voort. Er is weinig perspectief op beterschap de komende maanden want het rundvleesaanbod overstijgt de dalende vraag. “De zelfvoorzieningsgraad voor rundvlees schommelt in België rond 140 procent terwijl de vleesconsumptie al enkele jaren daalt. De export van rundvlees van kwaliteitsrunderen en zeker van Belgisch wit-blauw is beperkt”, licht Boerenbond toe.

Het thuisverbruik van rundvlees is in ons land op acht jaar tijd met meer dan 20 procent gedaald tot 4,9 kilo per inwoner. Bovendien eten consumenten steeds meer vleesbereidingen en gehakt, eerder dan edele stukken zoals biefstuk of rosbief. Ook dit drukt op de waarde van kwaliteitsvol vleesvee. Aan de aanbodzijde is het aanbod reforme koeien vanuit de melkveehouderij vergroot. In 2016 werden er in Vlaanderen bijna 13 procent meer reforme koeien geslacht. Het aantal slachtingen van kwaliteitsvolle runderen toont een omgekeerde trend want dat is sinds 2012 met maar liefst 28 procent gedaald.

Het onevenwicht tussen vraag en aanbod op de Belgische maar ook op de Europese vleesmarkt zet druk op de prijsvorming. De situatie werd zo nijpend voor vleesveehouders dat de vakgroep Vleesvee binnen Boerenbond met een actieplan komt om de rendabiliteit in de sector weer op te krikken. Twaalf maatregelen in totaal moeten het tij helpen keren, waarbij er zowel op korte als (middel)lange termijn gewerkt wordt. De eyecatcher van het actieplan is de discussie die Boerenbond met de overheid en de andere landbouworganisaties wil aangaan over een stopperspremie. Dat klinkt zo: “Op Europees niveau moet een crisispakket uitgewerkt worden in de vorm van een herstructurering waarbij bedrijven die versneld uit de sector willen treden hiertoe met EU-middelen gestimuleerd worden.”

Verder wil Boerenbond de export van rundvlees aanzwengelen, de vleesconsumptie in eigen land stimuleren via promotie en daarvoor inzetten op ‘storry telling en ‘image building’ voor Belgisch rundvlees, voor het Belgisch wit-blauw streven naar een Europese erkenning als streekproduct, de huidige en nieuwe generatie vleesveehouders beter inzicht geven in de rendabiliteit van hun activiteiten en meer marktinzicht en transparantie creëren. Bij dat laatste is een taak weggelegd voor producentenorganisaties. Op de langere termijn moet de oplossing komen van marktgerichter produceren, meer diversiteit in de productie en niches in de afzet, meerwaarde rechtstreeks bij de producent laten belanden, een concentratie van het aanbod zodat handelaars en slachthuizen sterker staan tegenover de supermarkten en, tot slot, een versoepeling van de regeling blijvend grasland want ze belemmert volgens Boerenbond de mogelijkheden van rundveehouders om te herstructureren.

Bij het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) kennen ze de problematiek in de vleesveehouderij maar al te goed. “De warme sanering die Boerenbond voorstelt, is veel beter dan de koude sanering die nu aan de gang is”, zegt woordvoerder Guy Depraetere. De sector beleeft nog alleen magere jaren en de laatste tijd gaat het nog verder bergaf met de prijs. Dat zorgt voor kapitaalvernietiging op de bedrijven en grote frustraties bij de bedrijfsleiders. Ook de bedrijfsopvolging hapert want de volgende generatie haakt af, waarschuwt Depraetere. Het verleden leert dat het hard zoeken is naar politiek draagvlak voor een warme sanering. Mocht ze er komen, dan verwacht Depraetere dat er binnen de sector grote belangstelling voor zal zijn. Als landbouworganisatie heeft ABS altijd al geloofd in de kracht van aanbodbeheersing.

Voor het overaanbod zou een stopperspremie op korte termijn een oplossing kunnen betekenen. Met het oog op de toekomst is meer nodig. Wat precies, daar lijken de landbouworganisaties het aardig over eens. Ook Depraetere oppert namelijk marktdifferentiatie en het bedienen van niches. Hij pikt daarmee het signaal op dat de retail uitstuurt. “Supermarkten willen zich onderscheiden. Daarom zie je dat ze meer en meer rundvlees importeren, bijvoorbeeld van Hereford-runderen. Tezelfdertijd prijzen restaurants Holstein aan als superieur vlees zodat reforme melkkoeien het kwalitatieve vleesvee concurrentie aandoen. In eigen land houden we halsstarrig vast aan het Belgisch wit-blauw om de binnenlandse markt van rundvlees te voorzien. Misschien doen we dat al te lang?”

Meer info: Boerenbond-actieplan vleesveehouderij