Waterwegbeheerder verdedigt renovatie van Potpolder IV

“Het klopt niet dat de herinrichting van Potpolder IV in Waasmunster in strijd zou zijn met het geactualiseerde Sigmaplan van 2005, noch met het oorspronkelijke Sigmaplan van 1977.” Zo reageert De Vlaamse Waterweg op een VILT-artikel waarin Boerenbond en de plaatselijke landbouwers kritiek hadden geuit op de renovatie van het historische overstromingsgebied. De waterwegbeheerder voegt er nog aan toe dat de bouw van een volledig nieuw pompgemaal ook voor de betrokken landbouwers gunstig is, en wel hierom: “Vandaag de dag overstromen de landbouwpercelen in Potpolder IV gemiddeld één keer per jaar. De overstromingsfrequentie zal als gevolg van de renovatie niet toenemen terwijl de duur van de overstromingen zal afnemen.”

Potpolder IV is een bestaand overstromingsgebied. Het werd aangelegd in de jaren ’40-‘50 en in 1977 in het oorspronkelijke Sigmaplan opgenomen als één van 13 gecontroleerde overstromingsgebieden die Vlaanderen moeten beschermen tegen overstromingen. Sindsdien heeft het al meermaals zijn nut bewezen bij stormtij (een combinatie van springtij en een noordwesterstorm op zee) en periodes van wateroverlast in de Durmevallei.

Vandaag, bijna 80 jaar later, voldoet Potpolder IV niet meer om zijn veiligheidsfunctie naar behoren te vervullen. De Vlaamse Waterwegbeheerder motiveert dat als volgt: “Door het onvoldoende functioneren van de polder werden de omliggende woningen (de wijken aan de andere kant van de E17) de afgelopen acht jaar maar liefst vijf keer met overstromen bedreigd. Onder andere tijdens de zogenaamde Sinterklaasstorm in de winter van 2013 was het overstromingsgevaar voor de omliggende wijken nog reëel. Een dringende renovatie van enkele basiselementen van het overstromingsgebied – de ringdijk, overloopdijk en uitwateringsconstructies – dringt zich op.”

De noordelijke ringdijk, die het water in het overstromingsgebied moet houden, is niet gesloten. Hierdoor kan stormwater gemakkelijk omliggend gebied bereiken. De overloopdijk is naar verluidt niet voldoende erosiebestendig waardoor de taluds steeds moeten worden afgedekt met folie van zodra water vanuit de Beneden-Durme over deze dijk stroomt. “Het gevaar van bresvorming en ongecontroleerde overstromingen is reëel”, waarschuwt de waterwegbeheerder. “Bovendien werkt het pompstation, dat nodig is om het opgevangen water terug naar de Durme te pompen, onvoldoende om het overstromingsgebied binnen één getijdecyclus te ledigen.”

Om de bestaande potpolder te renoveren tot een volwaardig gecontroleerd overstromingsgebied aangepast aan de actuele veiligheidsnormen is De Vlaamse Waterweg midden 2016 gestart met de voorbereiding van de renovatie. “Alle vooropgestelde ingrepen zijn volledig in overeenstemming met de doelstellingen van het geactualiseerde Sigmaplan”, zegt communicatieverantwoordelijke Carolien Peelaerts. “Zo zullen ringdijk en Durmedijken verhoogd worden tot acht meter boven het gemiddelde laagwaterniveau, de veilige hoogte die het geactualiseerde Sigmaplan voorschrijft.”

Na renovatie zal Potpolder IV bij stormtij meer water uit de getijden-Durme kunnen bufferen dan vandaag het geval is. Dit zorgt voor lagere waterstanden afwaarts van het pompgemaal aan de Dam in Lokeren. Het pompgemaal zal zo in geval van te hoge waterstanden opwaarts de Dam in Lokeren meer water kunnen afvoeren van de Boven-Durme naar de Beneden-Durme. De landbouwpercelen in Potpolder IV zullen na de renovatie niet vaker overstromen – nu gebeurt dat gemiddeld één keer per jaar – terwijl de duur van de overstromingen door het volledig nieuwe pompgemaal zal afnemen.

Sinds september 2016 heeft De Vlaamse Waterweg verschillende keren overlegd met vertegenwoordigers van zowel de gemeente Waasmunster en het polderbestuur Schelde-Durme-Oost als met vertegenwoordigers van alle grondgebruikers in de omgeving van Potpolder IV. “Er is tijdens de voorbereiding van het project ook overleg gepleegd met vertegenwoordigers van landbouworganisaties. Het klopt dus niet dat er niet of veel te laat is gesproken met vertegenwoordigers van de betrokken landbouwers”, weerlegt Peelaerts met een verwijzing naar het artikel dat op VILT.be verscheen.

Voor de opmaak van het intussen afgewerkte landbouweffectenrapport (LER) bezochten medewerkers van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) alle betrokken landbouwers persoonlijk. “Voor elk van hen zal VLM de meest optimale oplossing zoeken om de effecten van de renovatie van Potpolder IV op de bedrijfsvoering van de betrokken landbouwers zoveel mogelijk te milderen.” Ook bij andere projecten van het Sigmaplan begeleidt VLM de uitvoering van flankerende maatregelen voor landbouw.