Weyts zet het Vlaams dierenwelzijnsbeleid op scherp

Dierenwelzijn is voor het eerst een Vlaamse bevoegdheid. De bevoegde minister, Ben Weyts, ziet dit als een kans om Vlaanderen op de kaart te zetten als een regio die zorg draagt voor dieren. Specifiek voor landbouwdieren wil hij het uitdoven van het chirurgisch castreren van biggen vanaf 2018 vertalen in een wettelijk verbod. Het blokstaarten van trekpaarden gaat de minister bemoeilijken. Voor de nertsenhouderij opteert Weyts voor een ‘uitdovingsbeleid’ door nieuwe vestigingen en uitbreidingen niet toe te staan. Ook komen er duidelijke huisvestingsnormen voor de 17 momenteel actieve nertsenbedrijven.

In onze maatschappij groeit de bezorgdheid over hoe we omgaan met dieren. Terecht, volgens Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts. In zijn beleidsnota schrijft hij dat een moderne samenleving met sterke morele waarden een humane behandeling van alle levende wezens hoog in het vaandel draagt. Het is Weyts zijn ambitie om dierenwelzijn uit te bouwen tot een volwaardige Vlaamse bevoegdheid met een eigen karakter. Mogelijke belangenconflicten met gerelateerde bevoegdheden wil hij vermijden. In de veehouderij wordt het dierenwelzijn grotendeels gereglementeerd op Europees niveau maar dat belet Vlaanderen naar verluidt niet om een eigen dierenwelzijnsbeleid te ontwikkelen.

Europa bepaalt dat dieren voor het slachten bedwelmd moeten worden volgens één van de toegestane methodes. Hierop is echter een uitzondering voorzien voor slachtingen in het kader van een religieuze ritus, op voorwaarde dat deze slachtingen plaatsvinden in een slachthuis. Tot op heden kneep de overheid een oogje dicht voor de onverdoofde slachtingen die tijdens het islamitisch offerfeest werden uitgevoerd in tijdelijke slachtplaatsen. Dit is echter niet in lijn met de Europese reglementering zodat minister Weyts er vanaf wil.

Het is in Vlaanderen gebruikelijk dat biggen op enkele dagen ouderdom systematisch chirurgisch gecastreerd worden. De castratie wil ongewenst seksueel gedrag tegengaan en vermijden dat er berengeur vrijkomt bij het verhitten van het vlees. “De castratie gebeurt echter zonder verdoving, wat ook voor zeer jonge dieren pijnlijk is en een ernstig dierenwelzijnsprobleem vormt”, aldus Weyts.

In 2010 werd op Europees niveau een princiepsverklaring afgesloten om het chirurgisch castreren van biggen vanaf 2018 stop te zetten. Deze verklaring werd ondertekend door vertegenwoordigers van de varkenshouderij, de retail, dierenartsen en dierenbeschermingsorganisaties. Weyts zegt dat hij ervoor zal zorgen dat deze princiepsverklaring nageleefd wordt. In de aanloop naar een verbod in 2018 zal de minister in overleg met de betrokken actoren eventuele knelpunten proberen wegwerken.

De staart van trekpaarden werd lang systematisch geamputeerd. Het zogenaamde ‘blokstaarten’ is sinds 2001 verboden in ons land. De voorstanders argumenteren dat blokstaarten allerlei gezondheidsproblemen voorkomt maar dat is onjuist volgens de Raad voor Dierenwelzijn. Paarden die de jongste jaren toch geblokstaart werden, mogen niet deelnemen aan tentoonstellingen of wedstrijden en mogen ook niet verhandeld worden, tenzij de ingreep werd uitgevoerd om diergeneeskundige redenen.

In de praktijk blijkt dat een aantal dierenartsen paardenfokkers helpen om het verbod te omzeilen door het afleveren van valse medische attesten. Dit is een doorn in het oog van de kersverse minister van Dierenwelzijn. Daarom gaat hij een einde maken aan het onterecht afleveren van medische attesten die als smoes dienen voor het blokstaarten van paarden. Om elke discussie en verdachtmaking uit de wereld te helpen, zal blokstaarten in de toekomst vooraf gemeld moeten worden aan de dienst Dierenwelzijn door middel van een gedocumenteerd dossier.

Het is Weyts ook niet ontgaan dat de pelsdierhouderij onder grote maatschappelijke druk staat. In Vlaanderen zijn er 17 nertsenbedrijven actief die pelsen produceren. Wat het dierenwelzijn in deze bestaande pelsdierhouderijen betreft, baseert Weyts zich op de aanbeveling van de Raad van Europa, waarin voorschriften over huisvesting en kooiverrijking opgenomen zijn. Maar verder is zijn beleid er vooral op gericht om de sector te doen uitdoven. Nieuwe vestigingen en uitbreiding van bestaande bedrijven worden verboden.

Het sluitstuk van een effectief dierenwelzijnsbeleid is een efficiënt controlesysteem. Minister Weyts rekent voor de controles in veebedrijven op het Voedselagentschap en sluit daarom een samenwerkingsovereenkomst. Alle controles gebeuren onaangekondigd. Bij overtredingen, zo belooft Weyts, zal “sterker en meer uniform” opgetreden worden.

Meer info: Beleidsnota Dierenwelzijn 2014-2019