"Zo maximaal mogelijk rendement uit luchtwasser halen"

Geen twee neuzen nemen geur hetzelfde waar. De kans dat iemand vindt dat er sprake is van ‘geurhinder’ neemt dus toe met het aantal mensen dat in de buurt van een veebedrijf woont. “Dat verklaart waarom Vlaams-Brabant met het kleinste aantal varkens- en pluimveebedrijven van alle provincies toch met het grootste probleem qua geurhinder zit”, vertelt gedeputeerde van Landbouw Monique Swinnen. De oplossing kan bestaan uit een luchtwasser die ammoniak, geur en fijn stof uit de stallucht haalt. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan zodat de provincie de nieuwe brochure ‘Een luchtwasser, wat nu?’ voorstelde op een modern (en met luchtwassers uitgerust) varkensbedrijf in Tildonk.

Intensieve veehouderij is de sterkhouder van de Vlaamse landbouw. Met ongeveer 2,6 procent van de varkens en 3,2 procent van de Vlaamse pluimveestapel is Vlaams-Brabant de provincie met het kleinste aantal intensieve veebedrijven. Toch wordt geurhinder van veebedrijven in Vlaams-Brabant sneller als een probleem ervaren. “Dat komt door de vele dichte buren in de omgeving van landbouwbedrijven. Geurhinder is een probleem des mensen en moeilijk objectiveerbaar”, verklaart gedeputeerde Monique Swinnen.

Dat ervaarde ook de familie Vermeulen-Vandendriessche. Bij de uitbreiding van hun gesloten varkensbedrijf Porky Farm in Tildonk waren het andere buren dan diegenen die in de overheersende windrichting wonen die zich zorgen maakten over mogelijke geurhinder. Door de aparte bouwwijze van de nieuwe varkensstal, waarbij de centrale gang dienst doet als doorgang met zicht op alle afdelingen en niet als luchtkanaal, werden er zes kleinere in plaats van twee grotere luchtwassers geplaatst. De biologische luchtwassers doen goed hun werk, zo bleek na een klacht van een buur die de varkensgeur maar opmerkte omdat de wassers even buiten dienst waren.

“Sedert 2004 is het verplicht om bij nieuwbouw te opteren voor ammoniakemissiearme stallen”, weet Stijn Bossin van het Innovatiesteunpunt. Veel pluimvee- en varkenshouders kiezen zoals de familie Vermeulen-Vandendriessche voor een luchtwasser. Aan de stalinrichting moet dan niets gewijzigd worden omdat met deze ‘end-of-pipe’-techniek de lucht uit de stal door een waspakket wordt geleid en en op die manier gereinigd wordt. Een grote reductie, van 70 tot wel 95 procent, inzake ammoniak en geur is zo mogelijk. Ook het fijn stof wordt uit de stallucht ‘gewassen’.

Er bestaan enkelvoudige luchtwassystemen zoals biologische of chemische luchtwassers en biofilters. Een zogenaamde ‘combiwasser’ past twee of meerdere van deze types na elkaar toe en kan dus een grotere reductie realiseren. Voor elk van deze systemen geldt dat ze goed onderhouden en opgevolgd moeten worden door de landbouwer en de leverancier. In de praktijk levert dat vaak problemen op voor het goed functioneren van de luchtwasser. Met de nieuwe brochure ‘Een luchtwasser, wat nu?’ wil de provincie Vlaams-Brabant de varkenshouders op haar grondgebied helpen om zo'n maximaal mogelijk rendement uit hun luchtwasser te halen.

In de brochure worden de verschillende types luchtwassers aangehaald en worden de wettelijke verplichtingen beschreven. Met drie varkensbedrijven als praktijkvoorbeelden kan een varkenshouder leren van de ervaringen die collega’s opgedaan hebben met een chemische, biologische en combiwasser. Op basis van niet-commerciële en realistische cijfers kan hij vergelijken. Ook komt de lezer te weten hoe hij de noodzakelijke hoeveelheid waswater en de geproduceerde hoeveelheid spuiwater zélf kan berekenen.

Naast de bedrijfsbezoeken werd er voor deze brochure een studie gemaakt van bestaande literatuur en wetteksten en gebeurden er een reeks interviews, onder andere met een expert in het onderhoud van luchtwassers. Besluiten doet de brochure met de rendementsmeting die de overheid soms voorschrijft (bij het verlenen van de vergunning of bij klachten van buren) en met onderhoud- en aankooptips. Het Innovatiesteunpunt, Inagro en het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking zijn overigens de auteurs. De vergaarde kennis zal via het consortium VEMIS over heel Vlaanderen verspreid worden.

In de eerste plaats richt de brochure zich tot de Brabantse varkenshouders. Zonder de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant was er immers geen brochure geweest. Via het project ‘Duurzame aanpak van geuremissies’ investeert Vlaams-Brabant in het verwerven van kennis over geurhinder in de veeteelt en haalbare maatregelen om daar zowel in bestaande als nieuwe stallen iets aan te doen. Waar de ammoniakemissiearme bouwwijze nu alleen verplicht is bij nieuwbouw moeten tegen 2022 ook alle oude stallen in Vlaams-Brabant aangepast zijn, of vervangen door nieuwe stallen.

“Vreemd dat Vlaams-Brabant daarin verdergaat dan andere provincies”, merkt Christine Vermeulen ietwat ontevreden op, daarbij denkend aan de oude stal op Porky Farm. Gedeputeerde Swinnen toont begrip voor haar reactie, en legt uit dat de provincie door de ruime deadline de investering maar wil opleggen voor stallen die reeds afgeschreven zijn. Neemt niet weg dat in een provincie waar de intensieve veebedrijven minder dik gezaaid zijn het bekomen en behouden van een vergunning meer voeten in de aarde lijkt te hebben.

Download of bestel (gratis) de brochure 'Een luchtwasser, wat nu?' voor meer info.