Zware metalen in de bodem zijn schadelijker als mengsel

Als mengsels van zware metalen in de bodem voorkomen zijn de hoeveelheden meer toxisch dan wanneer dezelfde stoffen apart opduiken. Dat blijkt uit een doctoraatsonderzoek van de Leuvense bio-ingenieur Liske Versieren, die op basis van haar resultaten een model ontwikkelde dat voorspelt hoe toxisch een mengsel is op basis van wat geweten is over de zware metalen apart. Versieren mat in het kader van haar onderzoek de toxische effecten van mengsels van vier voorkomende zware metalen – zink, koper, cadmium en nikkel – op de groei van gerst. Dat meldt de Campuskrant, het maandblad van de KU Leuven.

België is wereldwijd één van de koplopers in historische bodemvervuiling door zware metalen. Van nature zijn zware metalen aanwezig in de bodem maar het is door menselijke activiteiten dat ze kunnen toenemen tot schadelijke waarden. In ons land is de boosdoener de non-ferro industrie, die ertsen omsmolt tot onder meer zink, lood en koper.

Om de bodemverontreiniging te evalueren, keken onderzoekers tot nu toe naar elk metaal apart. Maar volgens bio-ingenieur Liske Versieren houden we beter ook rekening met mengsels van metalen, want die hebben vaak een extra toxisch effect. "Hoe meer verschillende metalen ik in de bodem stopte, hoe kleiner de wortellengte van de gerst werd tot de plant uiteindelijk niet meer groeide. In 70 procent van de gevallen was het mengsel meer toxisch dan één metaal apart bij dezelfde hoeveelheden. Als je kleine concentraties van elk metaal combineert krijg je in sommige gevallen toch een groot effect", aldus Versieren.

Versieren pleit er in de Campuskrant voor om het grotere toxisch effect dat mengsels hebben niet langer te negeren. In onderzoek naar de toxische effecten van zware metalen op planten, dieren en mensen werden deze steevast apart bekeken terwijl ze in realiteit vaak in combinaties voorkomen. "Ik heb dat nu aangetoond bij een plant, collega's uit Antwerpen en Gent stelden hetzelfde vast bij vissen en watervlooien. Bij een evaluatie van bodem- en waterverontreiniging dient rekening te worden gehouden met mengsels en dat gebeurt nu nog niet", aldus Versieren.

Meer info: Campuskrant