Zwitsers wijzen fair food en voedselsoevereiniteit af

Biologische landbouw en veeteelt leven in Zwitserland zo sterk dat burgers er volksstemmingen voor organiseren. Het voorbije weekend konden de Zwitsers voor twee referenda hun stem uitbrengen: het ‘fair food’ initiatief en een voorstel rond voedselsoevereiniteit. Met een verrassend grote meerderheid werden beide voorstellen afgewezen. Volgens de Zwitserse krant de Neue Zürcher Zeitung bracht de groene partij, de initiatiefnemer van de referenda, de burger danig in de war. De eenduidige boodschap van de regering om tegen te stemmen werd wel makkelijk opgepikt.

De Zwitserse burgers zijn erg begaan met de biologische landbouw en veeteelt in hun eigen land, en bij uitbreiding in heel Europa. Zo wil het volksinitiatief 'Fair Food' dat Zwitserse consumenten alleen nog maar duurzaam voedsel op hun bord krijgen, betere etikettering, minder voedselverspilling en gelijke eisen aan importgoederen. Een ander wetsvoorstel - 'Voedselsoevereiniteit' - van de Franstalige boerenorganisaties gaat nog verder: meer overheidsondersteuning voor lokale boeren, hogere tarieven op geïmporteerd voedsel en een verbod op importgoederen die niet aan de eisen zouden voldoen. Dat komt eigenlijk neer op een stop van de import. De Zwitserse regering en het parlement adviseerden het volk 'nee' te zeggen.

De Zwitsers zijn niet aan hun proefstuk toe. Een jaar geleden stemde het land al voor een voorstel dat de binnenlandse voedselproductie moest bevorderen. “De Zwitsers waren pioniers”, zegt Urs Niggli van het onderzoeksinstituut voor biologische landbouw FiBL. Al in 1981 werd het biolabel 'Knospe' (knop) in het leven geroepen. 6.500 boeren hebben het inmiddels, en realiseren met hun bioproducten een jaarlijkse omzet van 2,3 miljard euro. “Ook internationaal heeft Zwitserland veel bijgedragen aan de ontwikkeling van standaarden in de biologische landbouw”, zegt Niggli.

Uiteindelijk stemde slechts 38,7 procent voor het ‘fair food’ initiatief en 31,6 procent voor het voorstel rond voedselsoevereiniteit. Volgens de krant de Neue Zürcher Zeitung heeft de Grüne Partei, de initiatiefnemer van beide voorstellen, in de aanloop naar het referendum de kiezer 'tot op het groteske af' in verwarring gebracht. De boodschap van de regering en grote bedrijven kwam daarentegen wel helder over: een 'ja' zou de Zwitsers een duurder en een minder breed aanbod aan voedsel opleveren en mogelijk tot handelsconflicten leiden. Een angstcampagne, volgens de groenen. Toch leverde die een ruime meerderheid voor de 'nee'-stem op.