"32 melkveebedrijven kunnen 338 ton CO2 besparen"

32 melkveebedrijven, die leveren aan het voedingsbedrijf Danone, kunnen via energiebesparende maatregelen hun CO2-uitstoot jaarlijks met 338 ton verminderen, ofwel het elektriciteitsverbruik van 300 gezinnen. Dat blijkt uit energiescans op deze bedrijven, die werden uitgevoerd door het Innovatiesteunpunt voor landbouw en platteland, in opdracht van het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCM) en het Danone Ecosystem Fund.

Danone startte samen met het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCM) en het Danone Ecosystem Fund een driejarig project op om de duurzaamheid van de Belgische melkveebedrijven te verbeteren. “We willen onze melkveehouders helpen om de duurzaamheid van hun bedrijf naar een hoger niveau te tillen”, legt Marion Bloemendal, projectmanager Melk Danone, uit. “Uit bevragingen van onze melkveehouders blijkt dat 90 procent duurzaam produceren een belangrijke uitdaging vindt. Omdat energiebeheer een laagdrempelige stap is in dat verduurzamingsproces, heeft Danone een kosteloze energiescan aangeboden aan haar melkveehouders.” 32 melkveebedrijven schreven zich in om zo’n scan te laten uitvoeren door een energieconsulent van het Innovatiesteunpunt. Zij brengen de mogelijkheden voor energiebesparing en de eigen productie in kaart.

De 32 gescande melkveebedrijven – van de 100 bedrijven die een energiescan werd aangeboden – produceren samen 44 miljoen liter melk per jaar. De bedrijfsgrootte varieert van 300.000 tot 4,5 miljoen liter per jaar. Bij conventioneel melken verbruiken deze bedrijven gemiddeld 42 kWh per 1000 liter melk, bij het gebruik van melkrobots is dat 64 kWh. De vier grootste verbruiksposten zijn melkkoeling (24%), melkwinning (23%), warmwaterproductie (16%) en verlichting (10%).

Een energiebesparing van gemiddeld 4.000 kWh per jaar is mogelijk door een frequentiesturing op de vacuümpomp te installeren die het vermogen van de pomp aanpast aan wat op een bepaald moment nodig is. Alle TL-lampen vervangen door ledverlichting levert op zijn beurt een besparing op van gemiddeld 2.000 kWh. Een voorkoeler die met water de net gemolken melk afkoelt, doet het energieverbruik met 5.000 kWh dalen. Recuperatie van die warmte kan dan weer een energiebesparing van 6.200 kWh opleveren. Op elk melkveebedrijf kan wel één of meerdere maatregel toegepast worden. Op die manier kunnen 32 melkveebedrijven hun energieverbruik met 12 procent doen dalen of zo 68.000 kg CO2 besparen. De terugverdientijd van de investeringen schommelt tussen drie en zes jaar.

De helft van de onderzochte bedrijven produceert ook zelf energie, in bijna alle gevallen via zonnepanelen. Die produceren samen 720.000 kWh per jaar groene energie waarvan 44 procent door het melkveebedrijf zelf wordt gebruikt. Daarmee vullen ze 15,5 procent van hun energiebehoefte in. Om de zelf geproduceerde energie maximaal in te zetten, pleit Laurens Vandelannoote, energieconsulent bij het Innovatiesteunpunt, ervoor om het energieverbruik meer af te stemmen op de periodes dat er meer zon is en piekverbruik te vermijden. 56 procent van de bedrijven kreeg de aanbeveling om meer zonnepanelen te installeren waardoor er potentieel 63.000 kg meer CO2 kan bespaard worden. De terugverdientijd schommelt tussen 8 en 12 jaar.

Als de 32 onderzochte melkveebedrijven de richtlijnen uit de energiescan opvolgen, dan kunnen ze 338.000 kg CO2 besparen, het elektriciteitsverbruik van 300 gezinnen, zowel door hun energieverbruik te verminderen als door zelf energie op te wekken. 14 bedrijven kregen de aanbeveling om een frequentiegenerator te installeren, maar tijdens de laatste opvolging op 12 april, had nog geen enkel bedrijf zo’n toestel geplaatst. Op één van de 15 bedrijven waar een voorkoeler kon geplaatst worden, was dit ook effectief het geval en ook warmterecuperatie werd al op twee - van de negen bedrijven waar het van toepassing was – melkveehouderijen geïmplementeerd. Van de 26 bedrijven waar nog meer ledverlichting kon voorzien worden, vervingen vier melkveehouders hun TL-lampen. Op 18 bedrijven kon groene energie opgewekt worden door middel van (meer) zonnepanelen, maar op 12 april had nog geen enkele melkveehouder (meer) zonnepanelen geplaatst. Danone zegt wel dat het zijn melkveehouders zal blijven opvolgen en stimuleren, maar benadrukt dat alles op vrijwillige basis gebeurt.

Naast Danone, wil ook FrieslandCampina de impact van zijn zuivelproductie op het milieu drastisch verlagen. Om de CO2-uitstoot bij zijn melkveebedrijven te verminderen sloot de groep een contract met het Belgische bedrijf Biolectric. Het bedrijf produceert compacte biogasinstallaties, die koeienmest omzetten in energie. FrieslandCampina heeft er twee besteld en gaat de volgende jaren gefaseerd Biolectric-installaties plaatsen bij 1.000 Nederlandse boeren.

De kleinste installatie van Biolectric kan 80.000 kilowattuur stroom leveren, 20 keer het elektriciteitsverbruik van een gemiddeld gezin. De investering van een installatie schommelt tussen 100.000 en 230.000 euro, afhankelijk van het vermogen. Dat bedrag is in vier tot vijf jaar terugverdiend via groenestroomcertificaten en de terugdraaiende elektriciteitsmeter. Een installatie reduceert de CO2-uitstoot met 413 ton, het equivalent van 230 auto's op de weg. Drie koeien kunnen een familie een jaar lang van groene stroom voorzien.