Hoop flakkert op in sierteelt en melkveehouderij
In de tweede jaarhelft van 2009 is de landbouwconjunctuurindex van het Departement Landbouw en Visserij lichtjes gestegen, van -22 naar -19. Dit wijst erop dat de land- en tuinbouwers van oordeel zijn dat de economische crisis over zijn hoogtepunt heen is, maar dat de situatie nog altijd ernstig is. De opwaartse trend is vooral te danken aan de melkveehouderij en de sierteelt.
Twee keer per jaar onderzoekt de Vlaamse landbouwadministratie de economische schommelingen, het ondernemersvertrouwen en de geplande investeringen in de agrarische sector. Dat gebeurt op basis van een enquête bij de 750 land- en tuinbouwbedrijven die deel uitmaken van het monitoringsnetwerk waar het Departement Landbouw en Visserij over beschikt. De jongste bevraging werd uitgevoerd in september en oktober.
Uit de resultaten blijkt dat de conjunctuurindex een fameuze sprong maakt in de sierteelt, namelijk van -27 naar -10. Dat is verrassend, omdat deze sector in de vorige enquête uitgesproken negatief gestemd was over de economische evolutie en de toekomstperspectieven. Nu verwachten de telers echter dat zowel de verkoopprijzen, de productie als de eigen economische situatie zullen verbeteren. Dit optimisme is wellicht deels te verklaren doordat het nieuwe verkoopsseizoen voor de deur staat.
Nog meer goed nieuws is er in de melkveehouderij, waar de index stijgt van -35 naar -19. Die verbetering is volledig te wijten aan een positievere kijk op de toekomst. De melkveehouders verwachten dat de verkoopprijzen eindelijk zullen stijgen, maar anderzijds zijn ze nog wel heel ontevreden ovre hun huidige economische toestand. In vergelijking met de vorige enquête zijn de meeste melkveehouders ervan overtuigd dat ze economisch achteruit geboerd hebben.
In alle andere sectoren gaat de index verder achteruit. De vleesveesector krijgt de zwaarste klappen, met een daling van -6 tot -18. De positieve verwachtingen over de verkoopprijzen zijn immers fors gedaald. Ook in de groente- en fruitteeltsector onder glas is er veel kommer en kwel. Geen enkele teler gaf in de enquête aan dat zijn prijs erop verbeterd was. De index zakt daardoor van -10 naar -22. Toch schat het merendeel van de glastuinders in dat zowel de vraag als de prijzen opnieuw gaan stijgen.
De index van de varkenssector gaat van -13 naar -15. Veel varkenshouders verwachten dat de vraag naar varkensvlees de komende maanden licht tot sterk zal afnemen. De biggenprijs is intussen reeds sterk gedaald. Ook houden de varkensboeren rekening met een nieuwe stijging van de veevoederprijzen.
Met een score van -29 hebben de groentetelers in openlucht dit keer de meest negatieve index. Ze zien de toekomst erg somber in en zijn niet tevreden over de hudige verkoopprijzen. Maar liefst 77 procent van de ondervraagde telers drukt zich negatief tot zeer negatief uit. De lage marktprijzen van de voorbije maanden waren een gevolg van een overaanbod op de Europese groentemarkt.
De index van de fruittelers in openlucht daalt van -15 naar -17. Ook voor fruit lagen de prijzen de jongste maanden lager dan normaal. De droge zomer tastte de kwaliteit van de peren aan en door de crisis verloopt de export naar Rusland moeilijk. De appelen zijn daarentegen wel van uitstekende kwaliteit, maar toch bleef de prijs vrij laag. Voor de komende maanden zijn de fruittelers niet zo optimistisch, omdat ze sterke prijsdalingen verwachten op de overvolle markt.
De index van de akkerbouwers gaat van -20 naar -21. De economische toestand in deze sector is niet verbeterd, mede als gevolg van de zwakke verkoopprijzen. Over de prijzen van meststoffen en zaai- en pootgoed zijn de boeren daarentegen wel positief gestemd. Naar de toekomst toe verwachten de akkerbouwbedrijven niet veel veranderingen. Zo is er weinig hoop op een verbetering van de verkoopprijzen op korte termijn.
Net als bij de voorgaande enquêtes zegt bijna één derde van de landbouwers geen belemmeringen te ondervinden. De overigen voelen zich voornamelijk gehinderd door financiële tekorten. 47 procent van de respondenten stipt dit aan als een belangrijke factor. Dat is meer dan het dubbel vergeleken met de eerste conjunctuurenquête die de Vlaamse ladnbouwadministratie uitvoerde in het voorjaar van 2007.
Voor de melkveesector is de pil het bitterst om te slikken: twee derde van de melkveehouders geeft aan het financieel zwaar te hebben. Daarna volgen de varkenshouders en de vleesveehouders. Het is dan ook geen grote verrassing dat geplande investeringen uitgesteld worden. Begin 2008 antwoordde nog 44 van de ondervraagde landbouwers positief op de vraag of ze nog investeringen planden, bij de de laatste bevraging is dat nog slechts 29 procent.
Meer informatie: Vlaamse landbouwconjunctuurindex
