Aanvoer fruit en groenten uit het zuiden stokt

Supermarkten krijgen het moeilijk om groenten en fruit te halen uit de zuiderse landen. Dat blijkt uit een rondvraag in de sector. Toch maken de meeste ketens zich sterk dat er nog voldoende aanbod zal zijn. "We staan voor een uitdaging, maar we doen er alles aan om de aanvoer te verzekeren", klinkt het. Voor de aanvoer van Belgische groenten en fruit hoeven we ons geen zorgen te maken. “De start van de oogst komt er nu aan, een heel mooie periode met voldoende aanbod van kwaliteitsvolle producten”, reageert Luc Vanoirbeek, algemeen secretaris bij het Verbond van de Belgische Tuinbouwcoöperaties.

De krant De Tijd deed een rondvraag in de Belgische fruit- en groentesector en daaruit bleek dat het moeilijker wordt om bepaalde producten naar België te krijgen. Dat zou vruchten duurder maken en bepaalde producten, zoals citroenen, zouden de komende weken zelfs niet altijd meer voorradig zijn in de winkel. Ook de import van vijgen, lychees, passievruchten, erwten en peulvruchten is heel moeilijk.

“In België komen de meeste importproducten over het water”, zegt Dennis Duinslaeger, de woordvoerder van de beursgenoteerde fruit- en groenteverwerker Greenyard. “Daarom is er nu nog geen groot probleem. Er zijn nog tonnen fruit en groenten onderweg. Maar over twee weken wordt de toestand onzekerder.”

Dat steeds meer landen zware maatregelen nemen, leidt tot bezorgdheid. “Zuid-Afrika legde het openbare leven grotendeels stil”, zegt de directeur van een Limburgs fruitbedrijven. “Dat heeft grote gevolgen, want het is een doorgeefluik voor producten uit Zimbabwe en Zambia.” Ook India ging op slot, en ook dat zullen we merken in de supermarkt. “In april en mei komen druiven vooral uit India. Er zijn weinig alternatieven”, zegt Dennis Duinslaeger.

De supermarkten bevestigen de problematiek. "We staan voor een uitdaging, maar we doen er alles aan om de aanvoer te verzekeren", klinkt het bij Delhaize. “Een voordeel is dat het Belgische seizoen volgende maand start”, zegt woordvoerder Roel Dekelver. "Dan zullen fruit en groenten vooral uit België en de omringende landen komen. Dat maakt het makkelijker. Meer nog: er zal meer aanbod zijn. Maar citrusvruchten komen uit het zuiden, en daar staan we voor een uitdaging. Gaat dat problemen opleveren? Dat weten we nog niet."

Carrefour geeft voorrang aan Belgische producenten en nam maatregelen om die lokale aanvoer te verzekeren. "De producten zijn normaal afkomstig van kleine boerderijen binnen een straal van ongeveer 40 km rond een winkel. Deze beperking hebben we voorlopig opgeheven om een zo goed mogelijke bevoorrading van onze winkels te garanderen", zegt woordvoerder Marco Demerling.

Aldi zegt voor citrusvruchten deels uit te wijken naar andere zuiderse landen. De discounter rekent ook op de relaties met zijn leveranciers. "Doordat wij langdurige relaties hebben met onze leveranciers, kunnen zij ook langdurige relaties opbouwen met hun telers. Daardoor is de kans groter dat wij toch ons product ontvangen."

Ook Colruyt haalt die banden met leveranciers aan. "We werken samen met hen aan oplossingen. Zo is het een optie om een breder spectrum kalibers toe te laten, dus andere groottes, in citrusvruchten, of een andere verpakking, zodanig dat we de volumes die we nodig hebben, kunnen garanderen." Tijdens de zomerperiode komt een groot deel van de citrusvruchten bij Colruyt uit Zuid-Afrika. Ook daar worden met de producenten afspraken gemaakt, en er zijn alternatieven buiten Zuid-Afrika.

Het belangrijkste probleem voor de aanvoer uit het zuiden is het transport. Het duurt veel langer, onder meer door files aan de grenscontroles. Dat maakt dat de kostprijs voor het transport oploopt. Betekent dat dat de prijzen in de winkel ook de hoogte ingaan? "Dat is moeilijk te zeggen", zegt de woordvoerder van Delhaize. "Het is niet omdat het transport duurder is, dat dit doorweegt op de klant."

Voor de aanvoer van Belgische groenten en fruit hoeven we ons geen zorgen te maken. “De start van de oogst komt er nu aan, een heel mooie periode”, reageert Luc Vanoirbeek, algemeen secretaris bij het Verbond van de Belgische Tuinbouwcoöperaties. “Er zal dan zeker genoeg aanbod zijn van kwaliteitsvolle aardbeien, paprika’s, tomaten, komkommers… En dat aanbod zal ook op tijd in de grootwarenhuizen geraken, de veilingen blijven op dat vlak hun rol spelen bij het aanbieden van groenten en fruit van bij ons.” 

Even waren er wat problemen bij het aanvullen van winkelvoorraden, maar dat had te maken met de vele hamsteraars. “Telers moesten toen hun uiterste best doen om alle winkels te bevoorraden”, aldus Luc Vanoirbeek. “Heel de keten kwam toen onder druk te staan, maar dat is ook allemaal opnieuw in zijn normale plooi aan het vallen. Begin deze week was er zelfs even een luwte in de markt, met iets lagere prijzen tot gevolg.”

Supermarktbezoekers blijven ondertussen hun boodschappenmandjes wel lustig vullen. Uit cijfers van het marktonderzoeksbedrijf GfK waren de winkelkarren 20 procent voller dan gewoonlijk. “De Belgische boodschappenmand was vorige week 21,7 procent meer gevuld dan in dezelfde periode vorig jaar”, aldus GfK. “In de week van 9 tot 15 maart was dat 19,2 procent en in de eerste week van maart 5,2 procent.”

Het winkelbezoek is intussen wel genormaliseerd. Tijdens de eerste week van maart kregen de winkels 3,7 procent meer klanten over de vloer in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, om de week daarop met 9,3 procent te stijgen. Tussen 16 en 22 maart is het winkelbezoek opnieuw naar hetzelfde niveau gezakt als in 2019.