Actieplan fruit focust op kwaliteit en rendabiliteit

Al vier jaar op rij hebben de Belgische hardfruittelers het moeilijk. Onder meer de Ruslandboycot en de extreme weersomstandigheden maken dat heel wat bedrijven in de problemen komen. Met een actieplan wil men nu het tij keren. “Op basis van een rondetafel met alle betrokkenen zijn we gekomen tot drie ‘werven’ waarmee we de nodige kansen willen creëren om een duurzame toekomst voor de sector uit te bouwen. Die werven zijn kwaliteit, rendabiliteit en onderzoek”, zei Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege bij de voorstelling van het actieplan op het fruitteeltbedrijf van de familie Cocquyt in Meigem.

De sluiting van de Russische grenzen voor Europese voedingsproducten bracht een zware klap toe aan de Belgische hardfruitsector. De appeltelers werden geconfronteerd met een overaanbod aan appels op de Europese markt waardoor de prijs instortte en de perentelers zagen hun belangrijkste exportmarkt wegvallen. Voeg daarbij de extreme regenval en hevige storm in 2016 en de uitzonderlijke vorst dit voorjaar en het mag duidelijk zijn dat de hardfruittelers in ons land op hun tandvlees zitten.

Nadat de landbouworganisaties aan de alarmbel trokken, riep minister Schauvliege alle stakeholders uit de sector samen voor een rondetafel. De cruciale vraag luidde: hoe kunnen we de sector beter wapenen voor de toekomst? “Op basis van overlegmomenten, sectoranalyses en beleidsadviezen in het najaar van 2016 zijn we gekomen tot een Vlaamse toekomststrategie voor de hardfruitsector”, aldus Schauvliege. Dit actieplan bevat drie werven waar alle betrokkenen de komende tijd samen werk van willen maken: kwaliteit, rendabiliteit en onderzoek.

“Kwaliteit is onze centrale drijfveer. We zetten ons in binnen- en buitenland in de markt met lekkere en gezonde producten, op maat van de consument. Het is de taak van elke schakel in de keten om daar verder op te blijven inzetten”, stelt de minister. Actiepunten die de komende tijd extra aandacht krijgen, zijn onder meer het introduceren van nieuwe variëteiten, innovatieve technieken of diversificatie. Nicheproducten moeten meer kansen krijgen en nieuwe afzetmarkten moeten ontsloten worden.

Zonder rendabiliteit is er geen duurzaam ondernemerschap, zo staat te lezen in het actieplan. Zo moeten fruittelers verzekeringen kunnen afsluiten en moeten producten beter in de markt gezet worden. “Daarnaast is het ook belangrijk om de kosten te reduceren, maar zonder aan de kwaliteit te raken. In dat kader denk ik aan smart farming, geïntegreerde gewasbescherming en innovatieve productverwerking”, vertelt Schauvliege.

Uit de eerste twee werven vloeit de derde voort: onderzoek. “De fruittelers en alle schakels van de keten hebben zich geëngageerd om samen met de overheid maximaal in te zetten op onderzoek rond kwaliteit en rendabiliteit in de ruime zin. Die integrale aanpak is primordiaal om resultaat te behalen”, meent de minister. In dat kader kon ze aankondigen dat er dit jaar via de Europese innovatieve partnerschappen extra middelen gaan naar operationele groepen, samenwerkingsverbanden tussen telers, onderzoekers en experts, die de weerbaarheid van de fruitsector vergroten. Drie operationele groepen krijgen dit jaar nog 30.000 euro per groep om daar werk van te maken.

Om deze werven te realiseren, zetten overheid en sector samen hun schouders onder de verschillende acties. “Voor elke actie worden één of meerdere sponsors aangeduid die in alle transparantie en in alle neutraliteit met de betrokken actoren samenwerken om de actie te realiseren. Twee keer per jaar wordt een overleg georganiseerd om de realisatie van de acties te monitoren”, klinkt het. De minister is vooral gecharmeerd door het feit dat dit actieplan focust op samenwerking. “Op die manier kunnen we de tegenslagen uit het verleden ombuigen tot troeven”, meent Schauvliege.

In totaal engageerden 14 organisaties zich om hun schouders onder het actieplan te zetten: Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege, Boerenbond, ABS, Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties, Belgische Fruitveiling, BelOrta, Green Diamond, Limburgse Tuinbouwveiling, New Green, REO Veiling, Coöperatie Hoogstraten, Fresh Trade Belgium, Proefcentrum Fruitteelt en Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten. Zij toonden zich tevreden over het actieplan, maar plaatsten hier en daar toch wat kanttekeningen.

Boerenbond was tevreden met het resultaat. “Een jaar geleden stelde onze sectorvakgroep Fruit een eigen actieplan op. Heel wat van de punten daaruit zijn terug te vinden in de Vlaamse toekomststrategie”, aldus voorzitter De Becker. Vier punten zijn daarbij prioritair voor Boerenbond: de zoektocht naar nieuwe markten, het verbeteren van de rendabiliteit van onze fruitteeltbedrijven, het risicobeheer op onze bedrijven en de focus op onderzoek. “Als we al deze actiepunten zorgvuldig behandelen, kan dit onze Vlaamse fruitsector alleen maar sterker en crisisbestendiger maken.”

Hendrik Vandamme, voorzitter van ABS, vindt de focus op kwaliteit vanuit de ketenbenadering heel belangrijk, maar wijst erop dat ook op vlak van commercialisatie nog verbetering mogelijk is. “De manier waarop fruit na vertrek bij de teler behandeld wordt en waarop het gepresenteerd wordt aan de consument, is zeker nog voor verbetering vatbaar”, stelt hij. Rita Demaré, voorzitter van VBT en van REO Veiling, riep de overheid dan weer op om de aanplant van nieuwe variëteiten op de lijst te zetten voor 30 procent investeringssteun. Bovendien riep ze de telers op om in moeilijke tijden meer dan ooit in te zetten op samenwerking om hun positie te verbeteren.

Vanuit de handel wees Frank van Colenberghe van Fresh Trade Belgium erop dat het wereldwijde aanbod van hardfruit zeer groot is en dat het dus belangrijk is om ons te onderscheiden op vlak van kwaliteit, smaak en textuur. “Belangrijk aan dit actieplan is dat we het warm water niet opnieuw willen uitvinden. De bestaande expertise wordt samengebracht en er wordt gezocht naar synergiën”, aldus van Colenberghe. Inge Moors, voorzitter van pcfruit, is blij dat er een belangrijke rol is weggelegd voor het onderzoekscentrum. Ze verzekerde dat pcfruit zich maximaal zal aligneren met andere onderzoeksinstellingen om een antwoord te geven op de technische en rendabiliteitsproblemen.

Het laatste woord was weggelegd voor fruitteler Marc Cocquyt op wiens bedrijf het actieplan werd voorgesteld. “Ik ben nog steeds heel fier om fruitteler te zijn, maar ik maak mij echt zorgen over de toekomst. We gaan moeilijke tijden tegemoet en het gaat nu al slecht”, stak hij van wal. Hij zei dat de Ruslandcrisis zich vandaag nog steeds laat voelen. Ook de opeenvolging van fusies in de veilingwereld maken hem bezorgd. “Ondanks alle GMO-gelden is Veiling Haspengouw teloor gegaan. Hoe is zoiets mogelijk?”, klonk het. “Daarnaast mist het beleid steeds meer de voeling met de praktijk, neemt de papierberg almaar toe, is het moeilijk om personeel te vinden, swingen de grondprijzen de pan uit en kost wildschade ons handenvol geld”, schudde hij de aanwezigen wakker over de nood aan maatregelen.

Meer informatie: Vlaamse toekomststrategie hardfruitsector