Afbouw veestapel is splijtzwam in klimaatadvies SALV

Landbouwadviesraad SALV heeft zich op vraag van de Klimaatcommissie die in de schoot van het Vlaams Parlement is opgericht, gebogen over het klimaatvraagstuk. Dat leverde behalve een boeiend advies ook het verwachte vuurwerk op. De milieubeweging, daarin gesteund door Vredeseilanden en BioForum, bepleit namelijk een switch van dierlijke naar plantaardige consumptie en productie. De landbouw- en andere organisaties (o.a. de federaties van de voedings- en voederindustrie) in de klimaatwerkgroep van de SALV gaan niet akkoord met een afbouw van de veestapel als klimaatmaatregel. “Gezien de stijgende wereldbevolking en vraag naar vlees zal dat enkel leiden tot een verplaatsing van dierlijke productie. Dat kan zelfs meer uitstoot veroorzaken”, zo luidt het.
2 juni 2016  – Laatste update 4 april 2020 15:28

Landbouwadviesraad SALV heeft zich op vraag van de Klimaatcommissie die in de schoot van het Vlaams Parlement is opgericht, gebogen over het klimaatvraagstuk. Dat leverde behalve een boeiend advies ook het verwachte vuurwerk op. De milieubeweging, daarin gesteund door Vredeseilanden en BioForum, bepleit namelijk een switch van dierlijke naar plantaardige consumptie en productie. De landbouw- en andere organisaties (o.a. de federaties van de voedings- en voederindustrie) in de klimaatwerkgroep van de SALV gaan niet akkoord met een afbouw van de veestapel als klimaatmaatregel. “Gezien de stijgende wereldbevolking en vraag naar vlees zal dat enkel leiden tot een verplaatsing van dierlijke productie. Dat kan zelfs meer uitstoot veroorzaken”, zo luidt het.

Een gedegen klimaatbeleid, waardoor ook land- en tuinbouw gevat wordt, is van groot strategisch belang. Dat erkennen alle actoren binnen de landbouwadviesraad. “De sector is zeer kwetsbaar bij klimaatverandering. En dat voor een sector die naast vele andere functies in de samenleving de basis vormt van de voedselvoorziening. Het is daarom belangrijk de landbouw niet alleen te zien als deel van het probleem, maar ook als deel van de oplossing.” Ten opzichte van 1990 realiseerde landbouw reeds een reductie van 26 procent in de uitstoot van broeikasgassen. “Dit neemt niet weg dat ook de landbouwsector zijn verantwoordelijkheid verder zal opnemen, en waar mogelijk inspanningen zal blijven leveren om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.”

In de toekomst zijn nog significante reducties mogelijk door in te zetten op een nog duurzamere en efficiëntere productie. Bij alle klimaatmaatregelen die in de pijplijn zitten, vraagt de SALV om rekening te houden met de inspanningen die de landbouw reeds leverde en met de draagkracht van de ondernemers in de sector. Nieuwe maatregelen op bedrijfsniveau moeten doeltreffend, efficiënt en technisch en economisch haalbaar zijn, conform het BBT-principe. Maatregelen moeten ook op langere termijn consistent zijn.

De visie van de milieubeweging en van Vredeseilanden en BioForum wijkt op een aantal punten af van het meerderheidsstandpunt. Zij stellen dat louter technische maatregelen en ingrijpen op voeder, mest en genetica niet zal volstaan om de noodzakelijke broeikasgasreductie tegen 2050 te halen. Hun pleidooi voor een omschakeling naar meer plantaardige consumptie komt neer op een inkrimping van de veestapel. “De omvang van de productie is vanuit klimaatoogpunt best ongeveer in evenwicht met regionale consumptie, al is er natuurlijk ruimte voor specialisatie en diversificatie in bepaalde niches”, klinkt het.

Deze benadering sluit volgens de pleitbezorgers aan bij het idee waarom de landbouw vanuit Europa ondersteund wordt, namelijk om voedselzekerheid te voorzien voor de Europese consument en een eerlijk inkomen voor de landbouwer. “Haast tweemaal meer vlees produceren dan de lokale vraag heeft daar weinig mee te maken”, vinden de milieubeweging, BioForum Vlaanderen en Vredeseilanden. “Natuurlijk kan zo een productie vanuit economisch oogpunt interessant zijn, maar dan zou ze rendabel moeten zijn zonder subsidies. Dat is niet het geval: de landbouwsteun vormt een belangrijk, zelfs onmisbaar onderdeel van het inkomen van veehouders.”

Ingrepen in de veehouderij leveren naar verluidt het meest op omdat methaan en lachgas een groot aandeel (81%) hebben in de totale uitstoot van de Vlaamse landbouw. De vooruitgang tussen 1990 en 2013 schrijven zij toe aan de daling van de rundveestapel (-27%) en varkensstapel (-4%). “Nu het aantal stuks vee de laatste jaren niet langer afneemt, stagneert de daling van de landbouwemissies”, analyseren de milieubeweging, BioForum Vlaanderen en Vredeseilanden.

Daarom sturen deze organisaties aan op vermindering van de consumptie van dierlijke eiwitten. Rundvee dat door klimaatbeschermers vaak afgeschilderd wordt als de grote boosdoener krijgt van hen krediet. Dat leiden we af uit de aandacht die ze vragen voor grondgebonden veehouderij omdat landbouwbodems en graslanden zorgen voor de afbraak van methaan uitgestoten door herkauwers.

Voor alle duidelijkheid: alle andere organisaties binnen de SALV-klimaatwerkgroep (o.a. ABS, Boerenbond, BEMEFA, Groene Kring en FEVIA) zijn niet te vinden voor een afbouw van de veestapel als klimaatmaatregel. Gezien de stijgende mondiale vraag naar vlees zal dit volgens geen effect hebben op de mondiale uitstoot van broeikasgassen. De dierlijke productie zou zich verplaatsen, “hetgeen zelfs tot meer uitstoot kan leiden wanneer er in minder intensieve regio’s in Europa en de wereld aan veehouderij gedaan wordt”.

Deze middenveldorganisaties pleiten voor een ondersteunend en stimulerend beleid en voor voldoende onderzoeks- en ontwikkelingsmiddelen zodat technisch en economisch haalbare maatregelen kunnen uitgewerkt worden om de uitstoot van broeikasgassen vanuit de landbouw te reduceren. Het afbouwen van de emissies van biologische processen kan door in te zetten op een efficiëntere productie, “onder meer door een verdere duurzame intensivering van de dierlijke productie”. Het verleden toont volgens de landbouworganisaties en de gelijkgezinde ketenpartners aan dat op die manier goede resultaten geboekt kunnen worden.

Verder wijzen ze de milieubeweging er fijntjes op dat er ook in andere sectoren zonder handel in emissierechten (mobiliteit en gebouwen) geen afbouw van de productie overwogen wordt. “Daarenboven zijn herkauwers in staat de oppervlakte grasland, in het bijzonder de het blijvend grasland dat verplicht aangehouden moet worden, om te zetten in voedsel. Grasland dat op zich bijdraagt aan koolstofopslag in de bodem.

Het advies van de SALV gaat nog veel dieper in op die koolstofopslagcapaciteit. De SALV adviseert onder meer om rekening te houden met, en meer onderzoek te doen naar, de rol van landbouwbodems en meerjarige gewassen in de koolstofcyclus. Compost en stalmest kunnen een bijdrage leveren aan de hoeveelheid koolstof die opgeslagen wordt in de bodem maar de SALV merkt op dat landbouwers daarin te weinig gestimuleerd worden door het mestactieplan. Gelet op de positieve klimaatbijdrage van boslandbouwsystemen herhaalt de SALV zijn vraag om meer bekendheid te geven aan de subsidies voor agroforestry.

Meer info: SALV-advies landbouw en klimaat

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek