Begrotingscommissaris gunt landbouw 30% van EU-budget

Ondanks de brexit moet de Europese Unie na 2020 meer geld kunnen uitgeven. Dat verdedigde Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker bij aanvang van een conferentie over de toekomstige meerjarenbegroting. Het vertrek van Groot-Brittannië slaat een gat van 12 tot 13 miljard euro per jaar. Daarnaast is er volgens bevoegd eurocommissaris Günther Oettinger een tweede gat ontstaan: de financiering van nieuwe uitdagingen als migratie, defensie en grensbewaking. Dat wil hij oplossen met vers geld maar ook met besparingen en het verschuiven van middelen. Voor landbouw wil Oettinger na 2020 nog 30 procent van het totaalbudget reserveren, waar dat nu 38 procent is.

"We hebben duidelijk meer nodig dan één procent van het Europees bruto nationaal inkomen als we het huidige en nieuwe beleid willen voortzetten en adequaat willen financieren", zo verwees Commissievoorzitter Juncker naar het traditionele dogma van de lidstaten dat de Europese begroting niet meer dan één procent van de totale Europese welvaart mag bedragen. Dit jaar omvat de begroting zo'n 145 miljard euro aan effectieve betalingen en 160 miljard euro aan financiële engagementen. "Europa kost de Europese belastingbetaler één kop koffie per dag, ik denk dat de Europese Unie meer waard is", aldus Jean-Claude Juncker.

Juncker en zijn Commissie presenteren in mei voorstellen voor de Europese meerjarenbegroting na 2020. Ze hopen tegen de Europese verkiezingen van mei 2019 een akkoord te bereiken met de lidstaten en het parlement, maar dat wordt geen sinecure. "We hebben geen 2 procent nodig, maar 1,1 procent en nog iets", zo blikte Oettinger vooruit. De Duitse conservatief wil het brexit-gat opvangen met 50 procent besparingen en 50 procent vers geld. De nieuwe prioriteiten zouden volgens Oettinger dan weer gefinancierd moeten worden via 20 procent verschuivingen binnen het budget en 80 procent vers geld.

Aangezien het landbouwbeleid en het cohesiebeleid nog steeds grote happen uit de Europese begroting nemen, wordt al snel gekeken naar deze uitgavenposten voor nieuwe besparingen. De Commissie hoedt zich wel voor een bloedbad. Zo sprak Oettinger over maximaal 5 tot 10 procent besparingen in het cohesiebeleid. Voor landbouw wil hij in de periode na 2020 minimaal 30 procent van het EU-budget reserveren.

Momenteel is het landbouwbudget goed voor circa 38 procent van de totale EU-begroting. In die zeven jaar tijd geeft Europa ruim 408 miljard euro uit aan landbouw. Europarlementslid Tom Vandekendelaere (CD&V), lid van de landbouwcommissie, voelt de bui al hangen. Op Twitter deelt hij mee: "50 procent besparingen, dus vermoedelijk ook uit landbouwpot. Des te meer noodzaak straks om landbouwsubsidies aan actieve boeren en enkel aan actieve boeren te geven."

De Duitse eurocommissaris beklemtoonde dat hij geen bezuinigingen wil op beleidsprioriteiten als het uitwisselingsprogramma Erasmus+ en het wetenschappelijke project Horizon. Het vers geld hoeft volgens de Commissie ook niet allemaal uit de nationale schatkisten te komen. Zo suggereerde Oettinger een Europese groene taks op de productie van plastic als mogelijke nieuwe inkomstenbron. Daarnaast pleiten Juncker en Oettinger opnieuw voor het stopzettten van het steeds terugkerende debat over nettobetalers en netto-ontvangers.

Bij Sigmar Gabriel vonden ze alvast een luisterend oor. "Duitsland is de grootste begunstigde van de Europese integratie, zowel op economisch, financieel als politiek vlak", luidde het statement van de uittredende vicekanselier van één van de grootste nettobetalers. Hij bepleitte politieke moed om belastingbetalers van de meerwaarde van de Europese Unie te overtuigen. De sociaaldemocratische SPD van Gabriel onderhandelt momenteel met de conservatieve CDU-CSU van Angela Merkel over de vorming van een nieuwe Duitse regering.