Belbeef-garantie van riek tot vork flopt in slachthuis

Een derde van het rundvlees dat een Belgisch (kwaliteits)label heeft en in onze supermarkten ligt, is niet te traceren. Dat blijkt volgens VRT NWS uit een onderzoek van FEBEV, de Federatie van Belgisch Vlees. Bij nader inzien was het de raad van bestuur van Belbeef zelf die de interne doorlichting beval op aangeven van de landbouworganisaties. Zij reageren verontwaardigd omdat de slachthuizen en uitsnijderijen zondigen tegen de regels inzake traceerbaarheid. De openbare omroep leidt dat ook af uit de resultaten en stuurt de wereld in dat Belbeef als kwaliteitslabel onbetrouwbaar is. Wel wordt er bij gezegd dat ‘niet traceerbaar’ niet hetzelfde betekent als ‘ongezond’ of ‘onveilig’.
16 november 2018  – Laatste update 14 september 2020 14:47

Een derde van het rundvlees dat een Belgisch (kwaliteits)label heeft en in onze supermarkten ligt, is niet te traceren. Dat blijkt volgens VRT NWS uit een onderzoek van FEBEV, de Federatie van Belgisch Vlees. Bij nader inzien was het de raad van bestuur van Belbeef zelf die de interne doorlichting beval op aangeven van de landbouworganisaties. Zij reageren verontwaardigd omdat de slachthuizen en uitsnijderijen zondigen tegen de regels inzake traceerbaarheid. De openbare omroep leidt dat ook af uit de resultaten en stuurt de wereld in dat Belbeef als kwaliteitslabel onbetrouwbaar is. Wel wordt er bij gezegd dat ‘niet traceerbaar’ niet hetzelfde betekent als ‘ongezond’ of ‘onveilig’.

De herkomst van Belgisch rundvlees zou duidelijk moeten zijn op basis van het oormerknummer dat elk geslacht rund krijgt en dat verwerkt zit in een lotnummer op de verpakkingen in supermarkten. De slachthuizen moeten van elk rund het oor bijhouden om de traceerbaarheid te garanderen, maar dat gebeurt niet altijd. Nochtans garandeert Belbeef, een kwaliteitslabel van de gelijknamige interprofessionele organisatie, de consument wel dat hij een stuk vlees eet van een Belgisch rund. Belbeef garandeert de consument “het beste rundvlees, goed gesoigneerd en zeker en vast afkomstig van een rund dat in eigen land geboren én vetgemest én geslacht werd”.

Om te controleren of het systeem werkt, liet de raad van bestuur van Belbeef op verzoek van de landbouworganisaties een traceerbaarheidsoefening uitvoeren. Via DNA-staalafnames van het vlees in de winkelrekken kunnen ze achterhalen of de overeenkomstige codes op de verpakking terug te leiden zijn naar de oormerken van de ‘juiste’ runderen. De resultaten waren ontstellend. Eerst en vooral bleken niet alle oren beschikbaar van de 34 afgenomen stalen terwijl dat eigenlijk een verplichting is. Slechts bij 18 ervan bleken de oren met daarin de oormerken beschikbaar, en bij slechts 12 daarvan was er een DNA-match.

Een ingewijde in de sector verklaart aan VILT dat de (door iemand binnen Belbeef uitgelekte) steekproef een veeg teken aan de wand is, maar er mogelijk te zware conclusies aan vastgeknoopt worden omdat het aantal staalnamen per slot van rekening erg beperkt was. Ieder jaar worden circa 120.000 runderen geslacht en verhandeld onder Belbeef-label. Controles van het Voedselagentschap (FAVV) scheppen een meer geruststellend beeld van traceerbaarheid in de rundvleesketen. De afgelopen drie jaar zijn er 1.233 DNA-analyses gebeurd, waarvan 363 in uitsnijderijen en 870 in verkooppunten. Bij 107 staalnames kwam het DNA van het vlees niet overeen met het DNA van het oor dat in het slachthuis bewaard werd. De traceerbaarheid tussen slachthuis en uitsnijderij blijkt relatief waterdicht: op de 363 staalnames zijn er 13 staalnames waar het DNA niet overeenkomt met het DNA bij de slachterij. Een stap hoger in de keten, namelijk in de winkels, zijn de resultaten een pak minder gunstig: in 94 van de 870 DNA-staalnames is er geen match (11%).

Volgens VRT is Colruyt op de hoogte van de problemen, maar wordt het Belbeef-vlees er wel nog verkocht. Het is niet duidelijk of andere supermarkten op de hoogte waren, maar ook in Delhaize wordt het vlees nog verkocht. Warenhuisketen Delhaize zegt op basis van interne onderzoeken dat er zich problemen kunnen stellen met de traceerbaarheid van rundvlees, “maar dat gebeurt slechts uitzonderlijk”. Die problemen zouden het gevolg zijn van menselijke fouten en niet van fraude. Daarom wordt er bij Delhaize geen vlees uit de rekken gehaald. De woordvoerder stelt dat de vastgestelde inbreuken geen problemen opleveren voor de kwaliteit en de veiligheid van het voedsel. “We kunnen ook altijd garanderen dat het wel degelijk om vlees van Belbeef gaat”, klinkt het nog.

Anders dan Delhaize voelen de landbouworganisaties zich niet (Boerenbond) of minder (Algemeen Boerensyndicaat) geroepen om de verdediging van het kwaliteitslabel op zich te nemen. Het is namelijk niet de eerste keer dat de hele rundvleesketen met de billen bloot gaat omdat de slachthuizen er een boeltje van maken. De boerenbelangenverdedigers zijn dan ook verontwaardigd, vrezen dat de boer het gelag zal betalen en rekenen op Belbeef om actie te ondernemen in de schakels waar het misloopt. “Het probleem situeert zich niet op het niveau van de boerderijen, maar de uitsnijderijen”, laat Boerenbond-woordvoerder Vanessa Saenen geen misverstanden bestaan.

Het Algemeen Boerensyndicaat reageert uitvoeriger omdat ABS-secretaris Guy Depraetere tevens ondervoorzitter van Belbeef is. “Uit de interne doorlichting is inderdaad gebleken dat er zich fouten voordoen vanaf het slachten van de runderen. Dit wijst niet noodzakelijk op fraude, maar houdt wel in dat de lijn van traceerbaarheid niet doorgetrokken kan worden van de boerderij tot het rundvlees in het winkelrek.” Kritische berichtgeving is dus op zijn plaats, maar het boerensyndicaat heeft de indruk dat tegenstanders van het Belbeef-label hier garen uit willen spinnen met foutieve en uit de context gerukte berichtgeving. Depraetere: “Het is ook heel jammer dat het opnieuw de veehouders zijn die voor de zoveelste keer te kampen krijgen met imagoschade, daar waar op het niveau van de rundveebedrijven zelf de kwaliteitsborging optimaal verloopt. Het systeem is maar zo goed als de zwakste schakel.”

Belbeef zelf betreurt ten zeerste dat ze niet geconsulteerd werden voor publicatie van de resultaten. De organisatie benadrukt dat de onderzoeksresultaten geen bewijs noch vermoedens van fraude of gevaar voor de volksgezondheid aangeven. “Het in de deelnemende verkooppunten aangeboden rundvlees is zoals alle vlees dat onder het Belbeef-label verkocht wordt, afkomstig van Belgische gecertificeerde veehouders”, klinkt het. “Het proces van individueel dier, versnijding, lot-vorming tot portieverpakking is complex en betreft heel erg veel verschillende handelingen waarbij menselijke fouten kunnen optreden. Het is net om die eventuele fouten in de toekomst tot een minimum te beperken dat deze oefening werd uitgevoerd.” Belbeef is een brancheorganisatie die de volledige rundvleeskolom groepeert, van veehouders tot verkooppunten.

Bron: VRT NWS / Belga / eigen verslaggeving

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek