Belgapom: "Reinig bewaarloodsen grondig"
In België is het gebruik van de chemische kiemremmer CIPC vanaf 1 juli 2020 ten strengste verboden. Toch werd Belgapom, de beroepsvereniging van de Belgische aardappelhandel en –verwerking, de voorbije dagen vanuit verschillende hoeken benaderd met de vraag of het product nog mag gebruikt worden op aardappelen. “Het gebruik van CIPC is niet toegelaten”, verduidelijkt Belgapom. “We raden aardappeltelers ook ten zeerste aan om hun bewaarloodsen grondig te reinigen om alle sporen van de kiemremmer te verwijderen en zo problemen in de toekomst te voorkomen.”
Na een rapport van de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA heeft de Europese Commissie beslist om een verbod in te stellen op chloorprofam, een veel gebruikte kiemremmer in de aardappelteelt. Intussen bereidt de Europese aardappelsector zich voor op de toepassing van toegelaten alternatieven, waarvan de meesten van natuurlijke oorsprong zijn.
Helaas is duidelijk geworden dat het jarenlange gebruik van deze kiemremmer ook sporen nalaat in de bewaarloodsen, waar kristallen tot jaren later los kunnen komen en een kruiscontaminatie bij de opgeslagen aardappelen kunnen veroorzaken. “De gevolgen hiervan kunnen zowel voor de telers als voor handel en verwerking bijzonder verstrekkend zijn”, benadrukt Belgapom, de beroepsvereniging van de Belgische aardappelhandel en –verwerking, in een persbericht.
Van zodra een actieve stof verboden wordt in de EU, wordt ook de norm normaliter automatisch naar de detectielimiet teruggebracht. Voor CIPC betekent dit 0,01 ppm. “De Europese aardappelcoalitie - met de Europese organisaties in de aardappelketen Copa Cogeca, Europatat en EUPPA als leden - heeft de bevoegde Europese instelling SCOPAFF - met specialisten uit alle lidstaten - en de lidstaten ervan overtuigd een overgangsregeling uit te werken”, verduidelijkt Belgapom. “Deze moet toelaten een tijdelijke maximale residulimiet te voorzien, die op een veilige manier - rekening houdend met een grondige reinigingsprocedure van de loodsen - een eventuele beperkte kruiscontaminatie kan toelaten.”
Na de vakantieperiode wordt die tijdelijke maximale residulimiet bekend gemaakt. “Tot dan blijft de oude MRL van 10 ppm van toepassing, maar dit betekent niet dat CIPC nog kan gebruikt worden of er niet gereinigd zou moeten worden”, waarschuwt Belgapom. “Het gebruik van CIPC of een ernstige kruiscontaminatie via de loodsen op de oogst 2020-2021, kan immers ernstige gevolgen hebben voor de diverse schakels in de keten.”
Aardappelen waarvan het CIPC-residugehalte boven de vermoedelijke tijdelijke maximale residulimiet (volgens schattingen van Belgapom tussen de 0,3 en de 0,5 ppm) uitkomt, worden verwerkt tot diepgevroren producten die tot 36 maand in de diepvries bewaard kunnen worden. “In de wetenschap dat SCOPAFF die tijdelijke maximale residulimiet op basis van analyseresultaten jaarlijks wil herzien, lees: verlagen, is het perfect mogelijk dat diepvriesproducten over twee jaar op de markt aanwezig zijn met een te hoog gehalte aan CIPC”, verduidelijkt Belgapom. “De maximale residulimiet geldt namelijk ook voor het afgewerkt product.”
Een overschrijding van de limiet zou betekenen dat die producten niet langer mogen vermarkt worden en dus moeten vernietigd worden, met alle gevolgen van dien. “De aardappelen gebruikt voor elk lot afgewerkt product zijn en blijven traceerbaar tot bij de teler”, aldus Belgapom. “Vandaar dat de ganse Belgische aardappelketen via zijn brancheorganisatie Belpotato.be heeft opgeroepen om dit jaar reeds over te gaan tot grondige reiniging van de bewaarloodsen.”
De Europese aardappelcoalitie heeft ondertussen een uniforme reinigingsprocedure uitgewerkt, die ook onderschreven werd door de Belgische aardappelbrancheorganisatie Belpotato.be en zijn leden. Deprocedure werd ook goedgekeurd door de Europese Commissie. “De grondige reiniging van de loodsen tijdens het huidige tussenseizoen én de mogelijkheid om ook na het komende seizoen nogmaals te reinigen reduceert de kans substantieel op een eventuele kruiscontaminatie op de oogst 2021-2022, waarop de nieuwe tijdelijke MRL van toepassing zal zijn”, besluit Belgapom.
Intussen werkt de Europese aardappelcoalitie ook aan een uniforme procedure van staalname, die ook aan de Europese Commissie zal worden voorgelegd. Want een juiste staalname is bepalend voor het correct resultaat van een analyse. Volgens Belgapom zal die staalnameprocedure wellicht beschikbaar zijn na de vakantiemaanden. “Van dan af zullen we, net zoals de organisaties in onze buurlanden, een grondig staalname- en analyseplan uitvoeren, waarvan de resultaten moeten worden overgemaakt aan de Europese Commissie met het oog op een verlenging van een - wellicht nog lagere - tijdelijke maximale residulimiet”, klinkt het bij Belgapom.
